Ақпараттық-коммуникациялық технологиялар. Коллектив авторов

немесе ПАСКАЛь сияқты). Бұл осындай программаларды аса қуатты және тиімді етеді.

      Алайда бұл тілдер кейбір интерактивті SQL кеңейтілімдерін талап ететін SQL ДҚ құрылымы мен деректерді басқару стилімен жұмыс жасауға тура келеді. SQL-командаларды жіберу енгізілген SQL.

      Енгізілген SQL-да SQL-командасын жіберу программада қолданылатын айнымалы немесе параметрлер үшін («passedoff») өткізу болып табылады.

      Интерактивті және енгізілген SQL формаларында көптеген бөліктер немесе бөлімшелер бар. Ол ANSI ұйымында көрсетілген және тұжырымдамалық деңгейде пайдалы, бірақ мәнi бойынша олар SQL командалардың функционалдық категориялары етіп SQL-программалар іс жүзінде бөлек өңделмейді.

      DDL (ағылш. Data Definition Language – деректерді сипаттау тілі) – ANSI сұлбасы деп аталатын тілдік сипаттамасы, ДҚ-да объектілерді (кестелер, индекстер, пікір және т.б.) құру командаларынан тұрады.

      DML (ағылш. Data manipulation language – деректерді манипуляциялау тілі) кез келген уақытта кестелерде ұсынылған мәндерді анықтайтын командалар жиынтығы болып табылады.

      DCD (ағылш. Data Control Language – деректерді басқару тілі) пайдаланушы белгілі бір әрекеттерді орындауға мүмкіндік беретін немесе орындауға мүмкіндік бермейтінін анықтайтын құрал екендігін анықтаудан тұрады. Олар ANSI үшін DDL құрылымдық бөлігі болып табылады.

      Бұл түрлі тілдер емес, олардың функциясы бойынша топтастырылған SQL командалар бөлігі.

      5.4. Деректер қорын жобалау

      Реляциялық ДҚ-ны жобалауда үш кестеден тұратын SQL тілінің негізін үйренеміз (5.3, 5.4 және 5.5-кестелер).

      5.3-кесте

      Сатушы (salespeople)

      5.4-кесте

      Тапсырыс беруші (customers)

      5.5-кесте

      Тапсырыс (orders)

      Әрбір кестенің бірінші бағаны нөмірлерден, әрбір жол үшін мәндері әртүрлі және негізгі кілті болып табылады. Бұл нөмірлер басқа кестелерде де кездеседі. Олар жолдармен өзара байланысты екенін көрсетеді.

      5.6-кесте

      Өрістер мазмұны

      ТАПСЫРМАЛАР ҮШІН ДЕРЕКТЕР ДАЙЫНДАУ.

      ДҚ-мен кестелер құру үшін CREATE DATABASE және CREATE TABLE операторлары, ал оны өшіру үшін DROP DATABASE және DROP TABLE қолданылады. Әр команда соңына нүктелі үтір (;) қойылады.

      Алдымен Sale атты қор құрып аламыз:

      CREATE DATABASE IF NOT EXISTS sale;

      IF NOT EXISTS кілттік сөзі берілген ДҚ-мен кестелер бірдей атпен сақталғанда қателер болдырмау үшін қолданады.

      Енді кесте құрайық:

      CREATE TABLE salespeople (SNUM INT(5) NOT NULL, SNAME VARCHAR(50), CITY VARCHAR(50), COMM INT(5) NOT NULL, PRIMARY KEY(SNUM), INDEX(SNAME, CITY, COMM));