Ақпараттық-коммуникациялық технологиялар. Коллектив авторов

желілік сервер және т.б. ретінде жұмыс істей алады.

      Unix нұсқасының әртүрлілігіне қарамастан бірдей архитектурасы мен стандарты интерфейстер қатары барлық нұсқасының негізі болып табылады. Қарамағында шағын арнайыландырылған мәселелерді шешетін утилиттер жинағы бар, олардан күрделі кешенді құруға болады.

      Mac OS операциялықжүйесі.

      Mac ОЖ-сын Apple компаниясы құрған. Ол Macintosh немесе Mac-тың жаңа компьютерлерінде орнатылады. Осы ОЖ-ның ең соңғы нұсқасы OS X ретінде белгілі. Нақтырақ айтсақ, Yosetime (2014 жылы шыққан), Mavericks (2013), Mountine Lion (2012), Lion (2011) және Show Leopard (2009). Сондай-ақ серверлерде жұмыс істеуге арналған Mac OS X Server ОЖ-сы бар.

      Linux операциялық жүйесі.

      Linux – ашық бастапқы кодымен берілген операциялық жүйе (3.7-сурет). Бұл дүниежүзі бойынша кез келген адаммен жетілдіріле және таратыла алады. Бұл осы ОЖ-ны басқа ОЖ-дан ерекшелейді. Мысалы, Windows ОЖ-сын тек қана иесі (Microsoft) өзгертіп, тарата алады. Linux-тың артықшылығы ол тегін және көптеген әртүрлі нұсқасын таңдауға болады. Әрқайсысының сыртқы түрі бар, олардың ішінде Ubuntu, Mint және Fedora кең тарағандары.

      1991 жылы фин студенті Линус Торвальдс электрондық поштамен өзінің ОЖ-ның бірінші прототипін жіберді және жасаған жұмысының ұнайтынына немесе ұнамайтынына үн қосуын сұрады. Осыдан көп программистер құрылғылардың драйверін қосып, әртүрлі қосымшалар құрып, Linux-ты қолдай бастады. Қазіргі уақытта Linux өте қуатты және тегін жүйе.

      3.7-сурет. Linux операциялық жүйесі

      Осыған байланысты Linux-тың негізін қалаушы Линус Торвальдстың құрметіне Linux ОЖ-сы деп қойылған.

      Линус Торвальдс ОЖ-ның өзін құрған жоқ, оның бар компоненттерін қоса отырып ядросын қосты. Шеттегі компаниялар өздерінің бизнесін дамыту үшін келешегін байқап ОЖ-ны утилиттермен және қолданбалы ПҚ-мен толықтырды. Мұндай тәсілдің кемшілігі – жүйені орнатудың жүйеленген және ойластырылған процедуралардың жоқтығы. Бұл Linux-тың кеңінен таралуы үшін басты тежейтін факторлардың бірі. Соған қарамастан, бұл ОЖ жыл өткен сайын нарықтың көптеген бөлігін желілік ОЖ-ны танымал әлемдік өндірушілерден жаулап алуда.

      Бақылау сұрақтары:

      1. Программалық қамтамасыздандыруды қалай түсінесіз?

      2. Программалық қамтамасыздандыру қаншаға бөлінеді?

      3. Неге жүйелік программалық қамтамасыздандыру деп аталады?

      4. Неге қолданбалы программалық қамтамасыздандыру деп аталады?

      5. Жүйелі программалық қамтамасыздандыру мен қолданбалы программалық қамтамасыздандырудың айырмашылықтары.

      6. Қолданбалы программалар пакетін қалай түсінесіз?

      7. Қолданбалы программалар қамтамасыздандырудың қандай типтерімен ерекшеленеді?

      8. Жалпы міндеттегі программалық қамтамасыздандыруға анықтама беріңіз.

      9. Қолданбалы программалар пакетінің класына жататындар.

      10. ДҚБЖ-ны қалай түсінесіз?

      11. CASE-технологияның міндеті.

      12. Эксперттік жүйеге анықтама беріңіз.

      13. Операциялық жүйеге анықтама беріңіз.

      14. Операциялық жүйелердің жіктелуі.

      15. Операциялық жүйелердің негізгі түрлері.

      4-тарау

      АДАМ-КОМПЬЮТЕР