Պատմվածքներ,քառյակներ, բանաստեղծություններ եւ խոհեր. Վահան Թոթովենց

կանգնեց, իսկ նրանից փոքրը՝ Հազարթերթը, հեռվից աղաղակեց.

      – Վա՜յ, մեծ ախպա՜րս…

      – Քիչ մը շեքեր բեր, – ասաց Արմենակը մեծ քրոջը։

      Հաջիխասը վազեց շաքար բերելու։

      Դռան շեմքին կանգնեցին Ուստա Օվանեսը և Աննա Քորոն։ Հաջիխասը շաքարը բերեց և վախվխելով տվեց եղբորը։ Արմենակը կռացավ ձիու վզի վրա և ափով շաքարը երկարեց ձիուն։ Շաքարը խռխռտացնելուց հետո ձին հանդարտվեց, այն ժամանակ Արմենակը վար ցատկեց։ Քույրերը փաթաթվեցին նրա վզովը, Արմենակը հազիվ ազատվեց նրանցից՝ փաթաթվելու ծնողներին։

      Մայրը լաց եղավ։

      Ուստա Օվանեսը, չհասկանալով ուրախության համար թափված արցունքները, բարկացավ և ասաց.

      – Ա՛յ կնիկ, գնաց՝ լացիր, եկավ՝ կուլաս։

      Արմենակը ձին տեղավորեց ախոռում և բարձրացավ վեր։

      Հայրը հարցրեց.

      – Էս ինտո՞ր եղավ։

      – Գնացի Հալաբ, քանի մ՚օր ֆռլամիշ եղա, էս ձին տեսա, բյութուն (ամբողջ) փարան ատոր պառկցուցի, ելա եկա։

      – Կըսեիր քի՝ տղաս խելացի չէ, տեսա՞ր, – դարձավ Ուստա Օվանեսը իր կնոջը։

      Աննա Քորոն ապշեց, որովհետև այդպես բան երբեք ասած չէր։

      Արմենակը գլխին փաթաթել էր ազնիվ բրդից հյուսված արաբական գլխանոց, վրան թեթև մի աբա, փոթռտուն մի շալվար և ոտին կարմիր ճտկավոր մի կոշիկ։

      – Շամ9 չգացի՞ր, ծո՛։

      – Չէ՛, փարաս հատավ։

      – Բյութուն փարան ձիո՞ւն տվիր։

      – Մենշուր10 ձի է, մայրը անգլիացի է, հայրը՝ արաբ, հարուր ոսկի տան, չեմ տար, – հպարտությամբ հայտարարեց Արմենակը։

      – Մաշշալա՜, ծո՛…

      – Անունն ի՞նչ է, – հարցրեց Հաջիխասը։

      – Յըլդըզ…

      – Քա՜… – բացականչեց Հազարթերթը։

      – Յըլդըզիդ ղուրբան ըլլիմ, օղո՛ւլ, – շշնջաց Աննա Քորոն։

      Ե

      Հաջորդ օրն իսկ կայծակի արագությամբ լուր տարածվեց գավառական փոքրիկ քաղաքում, թե Ուստա Օվանեսի տղան Հալեբեն ձի մի բերեր է, որ նախապես պատկաներ է եղեր Մսրա խտիվի տղուն, ասում էին նաև, որ մենակ շեքեր ու չամիչ կուտե, ուրիշ բան չուտեր։

      Անցավ մի քանի օր, հաջորդող առաջին կիրակին, այն պահին, երբ պատարագը վերջանում էր և բոլոր ժողովուրդը դուրս էր թափվում մայր եկեղեցուց՝ Արմենակը դուրս հանեց Յըլդըզը։

      Նրա զիլ խրխնջոցը բռնեց կիրակնօրյա առավոտի խաղաղ, զարմանալիորեն հանգստավետ մթնոլորտը։

      – Էս տեսակ ձի իթցուն տարի առաջ Մուստաֆա փաշան ուներ, նմանը ա՛լ չի եղեր, – ասում էին բոլորը և դիտում Արմենակը, որ Յըլդըզի քամակին քակած, սլանում էր թռչունի արագությամբ, գլխավոր փողոցում։

      Ուստա Օվանեսի, Աննա Քորոյի և Արմենակի քույրերի ուրախության չափ ու սահման չկար։ Կիրակնօրյա այդ առավոտը քանի՜֊քանի՜ աղջիկներ ասացին իրենց նշանածներին.

      – Քա, դուն ըլ կյոյա11 էրիկմարդ ես, հլե Արմենակը տես, ասլան կլմանի։

      Իսկապես, Արմենակը հեքիաթի այն իգիթն էր, որ մազերը տված հովին, ճախրում էր օդում, նա այն դյուցազն էր, որ հանկարծ հայտնվել էր հրեղեն ձիու վրա նստած, եկել էր մուրազ բաժանելու բոլոր նրանց, որոնք տառապել էին իրենց անկարելի երազների համար։

      – Ձիուդ նալին ղուրբան, – շշնջում էր Արմենակի մայրը, երբ լսում էր Յլըլդըզի պայտերի զրնգոցը, որ պայթում էր սալահատակի սպիտակ քարերի վրա և փշրվում, ինչպես արևի ոսկյա ծնծղան կապույտ լեռների և անտառների բարձրաբերձ և մուգ ծառերի գագաթների վրա։

      Այդ

9

Շամ – Դամասկոս

10

մենշուր – հռչակավոր

11

իբրև թե