Պատմվածքներ,քառյակներ, բանաստեղծություններ եւ խոհեր. Վահան Թոթովենց

ու թեթև մի քամի էր բարձրանում՝ Մոսես ախպարը մոտեցավ այրի կնոջը, որ ծնկան վրա դրած մատուցարանի վրա մի ափ ցորեն էր մաքրում, և ասաց.

      – Խաչխաթուն քորո, եկա՛։

      – Եկար, եկար, ա՞չքս կպաղեր։

      – Քըզի փարա իմ բերեր։

      Այրի Խաչխաթունը զարմացավ։

      – Փարա՞։

      – Հա՛, ինչքա՞ն կուզես։

      – Տեսնամ, – աշխուժացավ Խաչխաթուն քորոն, մատուցարանը դրեց մեկ կողմ, ձեռքերը խաչաձևեց և դրեց փորի վրա։

      Մոսես ախպարը հանեց իր բոլոր փողերը և դրեց Խաչխաթուն քորոյի ծնկանը և, չնայելով նրա ապշահար դեմքին՝ ասաց.

      – Իշդե բյուդյունը (բոլորը) քըզի։

      – Ջաննըմի՛ր, խենթ շուն, գազեթայի կտորները բերեր է քի՝ փարա է։

      – Խաչխաթուն քորո, թուշդ կրծիմ, փարա է։

      – Գնա՛, սարսա՛ղ, բախտ որ ունենայի, քըզի պես խենթերը դեմս չէին տնկվիր։

      – Աչքս քոռնա, փարա է, – երդվեց Մոսես ախպարը։

      Այրի Խաչխաթուն քորոն չհավատաց, վեր կացավ տեղից, մատուցարանը վերցրեց հետը, գնաց ներս և դուռը կողպեց Մոսես ախպոր երեսին։

      Մոսես ախպարը չհուսահատվեց, գնաց շուկա։ Գնաց, որպեսզի այդ փողերով բան գնի, բերի Խաչխաթուն քորոյին, որ հավատա, բայց բոլոր խանութները փակ էին։ Գլուխը կախեց, մռայլվեց, էլ չժպտաց և կանգնած տեղն էլ նստեց ու քնեց, երբ հոգնությունն աճեց նրա ոսկորների մեջ։

      Խաչխաթուն քորոյի հարևանուհիները մոտեցան նրան․

      – Էդ խենթն ի՞նչ կըսեր, – հարցրին նրանք։

      – Ամա՜ն, խենթ չըլլի՝ քովս կուգա՞։

      – Է՛, ի՞նչ կըսեր։

      – Ղազեթայի փարչան[2] բերեր է քի՝ փարա է, ա՛ռ։

      Հարևանուհիները կուշտ ծիծաղեցին։

      – Բախտ ունենայի, անտեր չէի մնար, – ողբաց Խալխաթուն քորոն։

      Մոսես ախպարն առավոտյան աչքերը բաց արավ բոլորից առաջ։ Մի բան մտքում կար, բայց անմիջապես չհիշեց։ Երբ երկու քայլ առավ, հիշեց – Խաչխաթուն քորոն էր։ Կանգ առավ։ Ժպտաց։ Փողոցներում ոտնաձայններ լսվեցին։ Ոտնաձայնները շատացան։ Բացվեցին խանութները։ Մոսես ախպարը մտավ մսագործների փողոցը։ Առանց իր խնդրելուն՝ նրան տեսնող առաջին մսագործն ասաց.

      – Մոսես ախպար…

      – Ղուրբան…

      – Ի՞նչ տեղեն կուզես, կըյրիմ տամ։

      Մոսես ախպարը, անգիտակցորեն մատը դրեց մսի մի մասի վրա։

      – Շատ աղեկ, գլխուս վրա, – ասաց մսագործը և կտրեց տվեց։

      Մոսես ախպարը հանեց լրագրի մի կտոր և երկարեց մսագործին։ Մսագործը լրջորեն վերցրեց լրագրի կտորը, և նետեց դախլը։

      Մոսես ախպարը մսի կտորը, որ պատահաբար յուղոտ էր և դեռևս տաք, փաթաթեց մաշված ֆրակի փեշի մեջ և գնաց փռերի փողոցը։

      Մի փռից հաց վերցրեց, գնաց ներքևի հրապարակը և գնեց մի քանի տեսակ բանջարեղեն, բոլորի համար էլ վճարելով լրագրի կտորներ։

      Մաշած ֆրակի երկու փեշերը լիքը՝ նա քայլեց դեպի քաղաքի ծայրը, Խաչխաթուն քորոյի խրճիթը։ Թակեց դուռը։ Խաչխաթուն քորոն բաց արավ և՝

      – Եկա՞ր, խե՛նթ անտեր։

      Մոսես ախպարը կարևորություն չտվեց և ուղիղ քշեց ներս, թափեց բերածը խարխուլ մի թախտի վրա և ասաց.

      – Կըսեյիր փարա չունիմ, տե՛ս։

      Խաչխաթուն քորոն պատրաստվել էր մեծ ձայնով գոռալու, թե ինչո՞ւ ներս մտար, բայց տեսնելով միսը, հացը և բանջարեղենը՝ մատը տարավ բերանը և բացականչեց.

      – Քա՜…

      – Տեսա՞ր,