Сляды волатаў. Алесь Жук

Алесь з’ехаў з палявой дарогі на веласіпедзе да невялічкага азярца. Раскошна хілілася да вады доўгая, сакавітая асака. Драмаў на вадзе стрэлкаліст. Між яго вострымі антэнкамі ўзвышаўся сітнік. На берагах сцішыліся ў чаканні ночы купчастыя кусты вербалозу. Пад самым дальнім дзед схаваў веласіпед, каб не блішчаў нікеляваным рулём. Сам размясціўся пад кустом на вышэйшым беразе так, каб сонца было збоку і не свяціла ў вочы.

      Вада ў азярцы стаяла нерухомая, як люстэрка.

      Дзед Алесь чакаў дзікіх качак, якія жыравалі ў полі, падбіралі апалае зерне, а то і церабілі яшчэ нязжаты авёс. На ноч яны зляцяць з поля на ваду – і каб напіцца, пакупацца і адпачыць, ды і каб не патрапіць у зубы лісе, якая ноччу выходзіць на паляванне. На вадзе ў зарасніку можна спаць спакойна.

      Утульна і цёпла было пад лазовым кустом. Дзед прыслухоўваўся, каб пачуць посвіст качыных крылаў, глядзеў на люстраную ваду. На вадзе раптам з’явіліся дзве лёгенькія хвалі, якія вострым кліночкам разыходзіліся ў бакі. Гэта пераплывала ад берага да берага азярцо андатра. Плыў звярок зусім нячутна, толькі хвалі выдавалі яго. Хвалі затухалі, і нішто болей не трывожыла вадзяную роўнядзь. Нішто не парушала цішыні і ў паветры.

      Дзеда нават і ў дрымоту пахіліла, ды раптам ён адчуў, што лёгкай хваляй ускалыхнулася паветра. Але нічога не было відаць і нічога не было чуваць. Праз нейкі час паветра скалыхнулася зноў. І зноў дзед нічога не ўбачыў і не пачуў.

      Крыху не па сабе стала. Што гэта за нячыстая сіла з’явілася над азярцом, якую не відаць і не чуваць? Дзеду ўжо і не да качак стала. Цікава, хто ж гэта акрамя яго ёсць на азярцы?

      Дзед асцярожна павярнуўся на спіну, каб можна было глядзець угору з-пад казырка сваёй шэрай каракулевай шапкі. І ўгледзеў, як з прыцемку нячутна і імкліва наляцела нешта на яго. Лёгкае, з размашыстымі акруглымі крыламі. Інстынктыўна дзед ускінуў стрэльбу. І птушка ад гэтага руху рэзка прыхнула ўгору і ўбок. Паветраная хваля ўскалыхнулася і заціхла. Дзед усміхнуўся. Ён зразумеў, што гэта сава вылецела на сваё начное паляванне. Яна звычайна палюе на мышэй, але не адмовіцца і ад зайчыка. Шэрая дзедава шапка і здалася саве зайчыкам.

      Дзед зноў зручна ўмасціўся пад кустом. Цямнела. Калі ў хуткім часе качкі не прыляцяць, то палявання не выйшла. У цемры страляць не будзеш. Дзед Алесь ужо не толькі качак чакаў, але і да палёту савы прыслухоўваўся. Цікава было, ці схопіць яна яго шапку замест зайчыка. Будзе тады пра што сябрам-паляўнічым расказаць.

      Але нешта бянтэжыла чуйную асцярожную птушку. Можа, тое, што «зайчык» не рухаўся, увесь час заставаўся на адным месцы.

      А тым часам і зусім сцямнела. Дзед Алесь устаў. У апошні раз махнулася над ім сава, але яе нельга было ўжо разгледзець у паветры.

      Ехаў дзед дадому ў добрым настроі, усміхаўся сам сабе. Што зробіш, не толькі ў яго не атрымалася паляванне, але і ў савы таксама.

      Можа, у наступны раз пашанцуе.

      Чырвонагаловікі

      Меншаму Ягоркаваму браціку Максу надта хацелася трапіць у лес, у грыбы. Яго яшчэ рэдка