Сляды волатаў. Алесь Жук

у яго даўгаватая дзюба і гэткія ж ножкі. Дзюба даўгаватая, каб з балотнай гразі ежу даставаць. Галава і спіна ў яго чорныя, бакі светла-рыжыя, калі спалохана ўзлятае, крычыць «чы-вік». Умее добра хавацца, яго не часта ўгледзіш. Гняздо робіць на балотных купінах. Нясе тры-чатыры яйкі, з якіх вылупліваюцца птушаняты.

      БАКАС – удвая большы за гаршнепа, жыве не толькі на балотах, але і на мокрых лугах, узлесках. Корміцца чарвякамі, слімакамі, лічынкамі мух, камароў, іншымі насякомымі.

      Пер’е на хвасце рыжае з папярочнымі палосамі і белымі кончыкамі. Гэтым сваім хвастом бакас і «спявае» вясною. Падымаецца высока ў неба і каменем падае ўніз. Хваставое пер’е пачынае трымцець ад паветра, і чуецца, быццам баранчык бляе. За гэту «песню» бакаса ў народзе баранчыкам завуць. Яйкі ў бакаса падобныя на маленькія грушы. Выводзіць ён птушанят два разы за лета, а восенню, як і ўсе кулікі, адлятае ў вырай.

      ВЕРАЦЕННІК ВЯЛІКІ – сапраўды вялікая птушка, даўжыня яе цела – сорак сантыметраў. Корміцца малюскамі, лічынкамі, жукамі, часам і насеннем траў.

      Дзюба ў яго доўгая, ногі цыбатыя, чорнага колеру. Гнёзды робіць у ямках, высланых сухою травою. У яго ёсць і меншы брацік, яго так і называюць – вераценнік малы, бо памерам напалову меншы за вераценніка вялікага.

      ЧЫРВАНАНОЖКА – па велічыні гэткая ж, як і вераценнік малы. На крылах мае белыя палосы, якія добра відаць у палёце. Дзюба ў гэтай птушкі спачатку чырвоная, а потым чорная, ногі аранжава-чырвоныя, за што яе і назвалі чырвананожкай. Корміцца, як і ўсе кулікі, і любіць ласавацца маладзенькаю травою, за што яе яшчэ і траўнікам называюць. Вясною, у шлюбны перыяд, можа садзіцца на вершаліны дрэў, гучна цюлюкае і пасвіствае.

      ТУРУХТАН – па велічыні гэткі ж, як і чырвананожка, толькі дзюба карацейшая і ногі зеленавата-жоўтага колеру. Вясною ў турухтанаў на шыі вырастае даўжэйшае пер’е і ўтварае гэтак званыя вушкі і каўнерык, які веерам распускаецца вакол шыі і галавы. Гэта вясельны ўбор турухтанаў. У ім яны злятаюцца на ток, каб выбраць сабе сябровак. Распускаюць свае каўнерыкі і адчайна б’юцца, каб спадабацца будучай сяброўцы, з якою яны выведуць цэлую сямейку турухтанаў.

      КУЛОН ВЯЛІКІ. Па-руску – «кроншнеп». Жыве і корміцца, як усе кулікі, але дасягае вагі да кілаграма. Дзюба доўгая, сагнутая ўніз, ногі таксама доўгія. Лятае плаўна, рэдка ўзмахваючы крыламі. Голас пяшчотны: «Крулі». Гняздуецца калоніямі, у вырай адлятае ў Афрыку ці на Міжземнае мора. На кулона вялікага падобны і кулон сярэдні, толькі што памерам меншы.

      ЖУРАВЕЛЬ ШЭРЫ – вялікая балотная птушка, вагой да сямі кілаграмаў, размах крылаў да двух метраў, з доўгаю дзюбай, шыяй і доўгімі нагамі. Афарбоўка шэрая, канцы крылаў, галава, шыя і ногі чорныя. Па шыі ад вачэй да крылаў – дзве белыя паласы, на патыліцы – чырвоная пляма.

      Вясною жураўлі збіраюцца чародамі і ладзяць вясельныя танцы. Жывуць жураўлі парамі. Гняздо робяць вялікае, дыяметрам да двух метраў, з сухіх галін, трыснягу, травы, кожны год гняздо рамантуюць і мяняюць падсцілку. У канцы лета перад адлётам у вырай у Міжземнамор’е