Сляды волатаў. Алесь Жук

якую ён потым любіў расказваць. На палявой мяжы, парослай быльнягом, заўважыў ён чародку курапатак. Птушкі не ўзляцелі, а пабеглі да купкі лазовых кустоў і схаваліся там. Дзед падрыхтаваў стрэльбу і зайшоў да кусцікаў з другога боку. Курапаткі ўзляцелі, дзед стрэліў, і адна з іх упала.

      Дзед падышоў да здабычы, узяў яе, палюбаваўся і паклаў у рукзачок, дзе ляжалі ягоныя пакупкі. Будзе Ягорку супчык з дзікай палявой курачкі.

      Бадзёра крочыў дзед, дайшоў ужо да вясковых агародаў, як адчуў, што нешта шавеліцца ў ягоным рукзаку.

      Спыніўся, зняў рукзак. Усё было на месцы, і нішто не варушылася. Дзед выняў птушку, паклаў яе на снег, а сам яшчэ раз зазірнуў у рукзак. І тут пачуў знаёмае «пырх» крыламі, павярнуўся і ўбачыў, што яго здабыча паляцела! Схапіў стрэльбу, пальнуў услед курапатцы, вядома ж, не пацэліў, і птушка знікла за суседнімі садамі. Здагадаўся дзед, што шрацінка не забіла, а толькі моцна ўдарыла курапатку, так што яна страціла прытомнасць. У рукзаку птушка ажыла. А калі дзед даставаў яе з рукзака, прыкінулася, што нежывая. Успомніліся дзеду паляўнічыя расказы пра тое, як умеюць прыкідвацца курапаткі. Яшчэ дзед падумаў, што Ягорка паверыць пра курапатку ў рукзаку, а баба не паверыць, бо яна лічыць, што ўсе паляўнічыя – хлусы і выдумшчыкі.

      Ліса і барсук

      Усе ведаюць, што ліса – хітруня і прыгажуня. Але што гультайка вялікая – не ўсім вядома. А пра барсука яшчэ менш ведаюць. Не любіць ён красавацца, хоць звер прыгожы. Салідны, спаважны. Усё робіць не спяшаючыся, але і не марудзячы. Асабліва жытло сваё будуючы – нару. Яна і прасторная, і глыбокая, усё там упарадкавана, чыста і ўтульна, «пакоі» сухім лісцем высланы. Ліса ж сваю нару капае хапатліва, яна і вузкая, і цесная. Ды і косці ад здабычы, якую прыносіць лісянятам, прыбраць далей ад нары лянуецца. Таму ўлетку і непрыемны пах ад жытла лісінага стаіць навокал. З-за гэтага паху людзі часам і нару лісіную знаходзяць, раскопваюць, лісянят забіраюць, дома ў клетках гадуюць. А потым з іхніх шкурак зімовыя шапкі шыюць, прыгожыя каўняры робяць.

      Ліса любіць па лесе шнырыць у пошуках зайчыка ці рабчыка. У час палявання і на барсуковую нару натрапіць можа. Пры адсутнасці гаспадара нару агледзіць, запомніць, дзе яна знаходзіцца. Якой лісе ў такой чыстай і прасторнай нары жыць не захочацца? Але барсук – звер дужэйшы, яго з нары не выжывеш.

      Вось і пачынае ліса асаду барсуковага жытла па-свойму. Ля кожнага ўвахода ў яго прыбіральню наладжвае. Барсук не можа трываць паху лісінага памёту. Сапе, чмыхае, прыбіраючы, а пакараць шкодніцу не можа: ліса хутчэй за яго бегае, паспрабуй дагані.

      Тыднямі цягнецца асада. І ўрэшце барсук не вытрымлівае, ідзе шукаць у лесе іншую прыдатную мясціну і пачынае капаць сабе новую нару. А ліса, пераканаўшыся, што барсук сышоў назаўсёды, засяляецца ў барсуковы апартаменты.

      Аднак барсукоў у лесе намнога-намнога меней, чым лісіц, і хочаш не хочаш, але хітрым прыгажуням даводзіцца капаць норы самім і жыць у сваіх норах.

      Хітрая гусь

      Лета выдалася