МАНТИҚУТ-ТАЙР. ШАЙХ Фаридуддини Аттори Нишопури

бўйида жон берурмен хушклаб.

      Чайқалур пойимда денгиз дамба-дам,

      Лек ичолмасмен ани бир қатра ҳам.

      Кетса денгиз қатраси, ҳолим хароб,

      Ўртаниб, бағримни айлармен кабоб.

      Мавжи денгиздин шу ғавғо менга бас,

      Ишқидин бошимда савдо менга бас.

      Ҳар нафас денгиз ғамидин роҳатим,

      Бир нафас Симурғга борму тоқатим?

      990 Улки асли қатрайи оби зилол,

      Қайда бўлгай унга Симурғдин висол?

      ҲУДҲУДНИНГ БУТИМОРГА ЖАВОБ БЕРГАНИ

      Деди Ҳудҳуд: эй денгиздин бехабар,

      Не наҳанглар унда, не-не жонвар.

      Баҳр аро сув гоҳи аччиқ, гоҳи шўр,

      Тўлқини гоҳ сусту ором, гоҳи зўр.

      Гоҳ тинар, гоҳ ҳайқириб елгай яна,

      Гоҳ кетар, гоҳ гулдираб келгай яна.

      Унда не-не кемалар ғарқ бўлдилар,

      Неча жонлар қаърида маҳв ўлдилар.

      995 Неча ғаввослар унинг қўрқусида,

      Ютдилар дам жонлари қайғусида.

      Ким унинг қаърида чекса бир нафас,

      Ўлдириб, отгай баландга мисли хас.

      Баски ул денгизда йўқдир ҳеч вафо,

      Айламак уммид андин нораво.

      Чекмасанг андин канор, не бўлгуси?

      Ул муқаррарким сени ўлдиргуси.

      Ёр шавқи бирла чун жўшгай гаҳи,

      Мавж уриб гоҳ, қайнагай, тошгай гаҳи.

      1000 Ул ўзига топмамиш чун коми дил,

      Қайда топмоқлик сенга ороми дил?

      Чашмадир денгиз ўшал ёр кўйидин,

      Сен нечун юзни бурарсен сўйидин?

            ҲИКОЯТ

      БИР КИШИНИНГ ДЕНГИЗДАН САВОЛ

            СЎРГАНИ

      Бир киши денгизга чўкди, сўрди ул:

      Мунча мовийсен, сирингни сўйлагил?

      Не учун устингда бул мотам тўни,

      Ўт-олов йўқ, қайнагайсен ҳар куни?

      Берди денгиз ул жавонмардга жавоб:

      Ёр фироқида чекармен изтироб.

      1005 Эр бўлиб мен унга лойиқ бўлмадим,

      Ул сабаб устимда мотамлиғ тўним.

      Ўлтирибмен ташналаб, мадҳуш, бас,

      Ишқ ўти бирлан жўшармен ҳар нафас.

      Тотсам эрди кавсаридин қатра тот,

      Эшиги олдида топгайдим ҳаёт.

      Кўйида мендек гадолар юз ҳазор,

      Кеча-кундуз жон берурлар бор-бор…

      БОЙҚУШНИНГ УЗР СЎРАГАНИ

      Келди Бойқуш, ўйлаким девона ул,

      Деди: тутган масканим вайрона ул.

      1010 Чун харобот ичра очдим кўзни мен,

      Кўрдим ул вайрона ичра ўзни мен.

      Не иморатларки чун кошонадир,

      Оқибат кўрдим, бари вайронадир.

      Кимки бир мажлиси маъно истаюр,

      Маст каби борсин хароботларга ул.

      Тикладим жой анда айлаб жонга ранж,

      Чун хароботхона эрмиш жойи ганж.

      Ишқи ганжим бошлади вайронага,

      Ўзга йўл йўқ етгали жононага.

      1015 Элга ошкор этмадим ранжимни мен,

      Токи очгаймен дебон ганжимни мен.

      Ногаҳон ганжга оёғим ботгуси,

      Нотавон кўнглим муродга етгуси.

      Ишқи Симурғ ўйлаким афсонадир,

      Унга кўнгил бойлаган девонадир.

      Менга ул мардона