Танланган асарлар. Носир Фозилов

муомаласи уларнинг бу булоқ сувидай тиниқ муносабатларига чўп ташлади, мусаффо осмонларига булут чиқарди. Айни замонда уларнинг шаффоф ва бокира муносабатларини яланғочлаб, ғариблаштириб кетгандай бўлди.

      Эҳ, сиз катталар, катталар! Ҳамма бало ўзингиздан чиқади-ю, тағин ёшларга таъна қиласиз. Нима наф кўрасиз, бировларнинг беғубор туйғуси билан ўйнашиб? Нима барака топасиз, уларнинг тиниқ ва беғубор туйғусига, иффатига гард юқтиришга уриниб?..

      Камола ўзининг нурли ўйлари билан қоронғи уйни ёритиб ётганида ташқаридан кимнингдир оёқ товуши эшитилгандай бўлди. У ўрнидан туриб қарамоқчи эди-ю, аммо оғриқдан оғирлашиб кетган бошини кўтаришга мажоли етмади. Эшикдан кимдир киргандай бўлди.

      – Камола! – бу ойисининг товуши эди. – Нега чироқ ёқмай қоронғида ётибсан?

      Ризвон келинойи ҳар куни ишдан қош қорайиб қолганида қайтар, бу маҳалда Камола ҳам келиб, уйларни супуриб-сидириб, чироқ ёқар, ўчоққа олов ёқиб, овқат тараддудига тушар эди. Бугун эса…

      Ризвон келинойи жадалгина ечиниб, чироқни ёқди. Уй ичи ёришди. У каравот устида қизариб, бўртиб ётган қизини кўрди-ю, қўрқиб кетди. Дарҳол пешанасига қўлини теккизди, иситмаси қўлини куйдирай деди.

      – Вой ўлмасам, сенга нима бўлди?!

      Камоланинг юзлари қизариб, бўғриқиб кетган, чакка томирлари зарб билан урар, кўзларида ёш ғилтиллаб турар, онаси тағин бир оғиз гапирса йиғлаб юборгудай аҳволда эди.

      – Нима бўлди, гапирсанг-чи?

      – Бошим… – деб ўпкасини босолмай йиғлаб юборди Камола.

      – Ҳали бу кўргилик ҳам бормиди, шўрлик бошимга!

      У Камолани ўраб-чирмади, бошини қийиқча билан қисиб боғлади-да, «босилиб қолар», деб уй юмушларига қаради; самоварга олов ташлади, ярим косагина аччиқ ёвғон хўрда ичса ўзига келиб қолар, офтоб урган-да, деб овқатга тараддуд кўра бошлади.

      У ҳамма нарсани ўзи қилиши, ҳамма нарсага югуриши керак. Ўзи қилмаса ким ҳам қиларди? Эри Расул ака, мана бир ярим йилдирки, фронтда. Аҳён-аҳёнда бир хат келиб туради. Ленинградни ҳимоя қилаётган эмиш…

      Қишлоққа почта келганда одамлар юрагини ҳовучлаб турадиган бўлиб қолган. Айниқса, раиснинг кенжа ўғли Каримжон билан Зулайҳо холанинг эридан қорахат келганидан буён аҳвол шу. «Камоланинг ўқиши жувонмарг бўлди. Қўчқорни ўзим ўқитаман», деб Камоладан кейинги Қўчқор деган ўғлини бобоси шаҳарга олиб кетган. «Майли, ўқиса ўқисин, Камола ёнимда бўлса бўлгани, унча-бунча оғиримни енгил қилиб туради-ку», деб Қўчқорнинг ўқишига розилик берган эди Ризвон келинойи. Энди келиб-келиб суянгани Камола ётиб қолса, буёғи нима бўлади?

      Ризвон келинойи шу ўйлар билан бўлиб, нима қилиб, нима қўяётганини ҳам билмас, назарида қилаётган ишлари унмаётгандай эди. Ҳа, айтгандай, сигири ҳали соғилмабди-ку. Челагини кўтариб бостирма тагига борди. Ола сигир ҳали боғланмабди. Ҳар кунги ем еб ўрганган охури ёнида хашак кавшаб турган экан. У Ризвон келинойи челак кўтариб келаётганини сезиб, чўзиб: «М-мм…» деб қўйди. «Сигирни ҳам боғламабди. Нима бўлди бу қизи тушмагурга!»

      Ризвон келинойи минг хаёл билан