Kleur kom nooit alleen nie. Antjie Krog

háng aan die rante van Rosyntjieberg

      dit vra baie God om hier te hou

      Mev Farmer van Eksteenfontein

      ‘ek’s mos vreeslik vás aan vee

      ’n huis is vir my niks

      maar die ope veld

      ek het grootgeraak so in die ope veld

      in ’n ronde huisietjie

      toe ons hier kom, reën dit

      en die gousblom staat so hoog

      as ek hurk sit ek onder ’n blommevloer

      daarvandaan het ek die plek aangeneem

      dat ek hom nou nog liefhet

      vir die aard

      vir die veld

      die park-se-man het ons eendag kom oplaai

      om ons die park te wys vroeër waar ons bees geloop het

      hy wys ons die halfmens

      maar dies ek mos gewoond

      my oë bly net steek-steek

      vir daai pol wat ons altyd geëet het in die veld

      hy’t sulke vingers gehad

      en ek en Kowa was so lus vir hom

      Kowa het nogals ’n mes gevat om skoon te maak die dorings en so

      ons loop en loop terwyl die anders die halfmens kyk

      hier kry ek hom, die pol, en breek hom af

      toe sê die man jy mag nie goed afbreek nie

      en ek sê die man

      nou wat moet ek dan maak, ons eet hom hoeka

      toe sê hy dit moet bly vir ons kinders

      toe sê ek maar ons kinders eet nie polle nie

      toe sê hy ek en Kowa kan elk enetjie kry

      Kowa kon darem nog so ’n ou ekstra enetjie ingedraai kry

      maar nou’s ek tevrede – dit groei nog hier by’

      4. narratief van die diamantsorteerder

      ‘as my oë kyk, kyk my oë klip

      die potjie gruis keer ons om

      en skraap klipwaaiertjies oop met die skrapertjie

      en jy kyk en jy sien hom

      en jou hele lyf sê: diamant

      ek is Jan Links van Kommagas

      ek is 42 jaar oud

      ek werk van my sestiende jaar op die myne

      myngeld is bloedgeld

      hier het ek hom die eerste maal kom sien

      ’n spoeldiamant – so besonderlik blink blínk hy

      sy vorm of iemand hom al beetgehad het

      al is hy bruin of groen of pienk

      jy voel die blink jou lyf blindmaak

      aan die kleintjies twyfel jy

      die grotes wéét jy

      nooit mag jy ’n diamant met die hand vat nie

      jy lig hom met die swiezer uit die ander

      sit hom eenkant vir tel en toesluit

      smokkel? by anders, maar hier in die Richtersveld, nié’

      ‘natúúrlik smokkel mens ja,’

      sê Kiewiet Cloete van Kubus

      ‘mens kan lekk-ker smokkel

      as die sienewies net hou

      want steel, steel jy op die sorteertafel

      jy hoes, jy val so effens oor die gruis

      die gom aan die rand van jou palm tel die diamant op

      en jy en ammil kyk so uit die wit van hulle oogkegels

      die sekuriteit, die manne saam met jou, almal weet iets het gebeur

      maar jy moet wragtig vinnig wees’

      5. narratief van klip

      ’n landskap soos dié maak my bang

      reeds tussen Brandkaros en Bloeddrif steek dit jou onder klip

      ‘dè ek is klip,’ sê dit

      ‘net klip

      in sy lelikste klipste klip

      ja vatso, ek is fokkenklipdiklelik

      ék smyt die eerste klip en donnerswil trash wat jy dag berg is of klip

      of klip of God is

      om teen my uit te hou nodig jy

      God én Jesus en ’n fokken klomp gees

      óf drank

      jy nodig verskriklik drank

      so skiet ek mense oor die kranse weg

      of skroei hulle godswart maer in die klipwoestyn’

      ek tree terug op die parkeraad se stoep

      klip is onsmeebaar lees ek

      onoplosbaar

      onbepaald

      klip het ’n enkele identiteit

      gee my taal vir klip pleit ek

      na ’n dag roepend in die Richtersveld bergwoestyn

      ek soek taal

      soos: die skitterende wit gebit van klip

      soos: klipwaterval kanteldam

      hoe lê die klipkraag van verdriet

      skrobbeer vandag die hanekam

      ‘dit bliksemswil rym!

      ek’s ding, hoor jy!

      kyk my in die oghe, face my

      ek is ding

      ek verweer brutaal

      tot klipskilfers teen kaal helse skuinstes

      vieslike deurmekaar klipbleddievlokke

      geen klipwoorde gaan jy ooit uit my tap nie

      nooit my tot taal kap en kaap nie

      ek van hier

      jil verby jou slagyster van skeurklip of deurmekaarklip

      kots van ’n reël met smoltklip lekklip of striemklip

      ek hoon die klipliewenheid van streelklip

      die drolsagte bruikbaarheid van slypklip breiklip wasklip en hangklip

      ek kak kliphard op jou skielik ontluikende kliphart

      ek’s my eie ding

      ek verweer brutaal

      ek’s klipbefok

      in my klipveld is ek

      stoned’

      dis lelik hier, dink ek by myself

      in die laaste bog wat die Oranje maak voor hy see in bloei

      ‘jy staan nou op die mooiste plek in die Richtersveld’

      sy stem trek my skoene van my voete

      verby die fasade van klipretoriek

      wys hy my pluime van magma

      en olifantvelverwering op dolomiet

      ek spoor doloriet op wat soos