Abel se dogters. Helene de Kock

so styf teen haar lê se asemhaling het rustig geraak en syself het weggedommel met die voorneme om tog eendag uit te vind wat Frans nou eintlik gesondig het om Christelle so om te krap.

      Maar dit pla my steeds dat ek moes lieg en liég, dink Adelien toe sy eindelik uit die bad klim. Maar hoe anders gemaak? Dit het immers gewerk. Sy droog vinnig af en trek haar nagklere en japon aan. Sy probeer om nie verder te dink aan die aande wat gevolg het nie. Maar toe sy in die knap klein kombuisie staan en koffie maak, dring die gedagtes hulle een vir een aan haar op.

      Roald het inderdaad nie op hom laat wag nie. Hy het haar die laaste drie aande ook kom uitneem, soos haar Pa Abel tevrede opgemerk het. Dis goed, het hy gesê, dat die man jou kom uithaal. Jy sit hoeka al lank op die rak. Adelien het haar bloediglik vererg en wou-wou net weer iets laat glip van ’n blonde, gawe professor wat haar buitendien amper elke aand in Pretoria kom uithaal en wat nog, toe sy haar mond vasgeklamp het. Hoe is dit dat sy nou eers agterkom hoe ongenadiglik taktloos Pa Abel ook kan wees?

      “Dit lyk my selfs sielkundiges gaan blind deur die lewe!” het sy teenoor Roald uitgevaar toe hulle dié aand op pad was fliek toe. Sonder dat sy dit vooraf bedink het, het sy hom klinkklaar vertel presies wat sy nou eers, in hierdie late stadium, by haar pa waarneem: dat hy in sy eie verdriet verdrink het in ’n tyd toe daar g’n grootmens naby was om hom te red nie en dat hy nou onder op die bodem van sy eie bestaan rondwaad terwyl sy dogters spartel om kop bo water te hou! Hy moes destyds vir berading gegaan het … Sy het gevoel hoe haar wange warm word terwyl sy praat en haar asem het gejaag. Roald het die motor geparkeer en doodstil voor hom sit en kyk. Die eensklapse swye in die motor het haar soos ’n skoot koue water getref.

      “Ek is jammer,” het sy lamlendig beduie. “Ek moet nie so voor jou van my pa praat nie!”

      “Jy is baie besorgd oor hom,” het hy sag geantwoord. “Maar jy moet ophou om jouself te verknies oor iets waarvoor jy nie verantwoordelik was of is nie. Elke mens loop sy eie pad, Adelien. Ons kan dit vir mekaar probeer makliker maak, maar op die ou einde sal jou pa moet leer dat hy alleen sal moet vasskop en boontoe beur as hy weer asem wil kry.”

      “Ek weet,” het sy driftig geantwoord, “maar ek dink nie soseer aan hom as aan … aan ons drie nie. Christelle is van balans af, Bernadette dink die lewe is ’n speletjie en ek … ek het in ’n wasige kokon van my studies en die akademie geleef totdat … totdat Henk sy verskyning gemaak het.” Sy wou haar tong afbyt. Van erg na erger. Wat gaan sy vanaand nog alles uitlap? En toe sy in ’n kort oomblik tot besinning kom: Nie veel nie. In Adelien Buitendag se lewetjie het daar nog nie juis iets aardskuddends gebeur nie.

      En dis wat haar op hierdie aand in haar woonstel knus by die universiteit ook ontstig. Die feit dat sy nog nie juis geleef het nie. O, sy het wel baie gedóén, ja. So soos wanneer ’n mens die instruksies van ’n handboek volg. Skoolgegaan, graad gekry, nog een en nóg een – en toe ’n blyplek van haar eie. En nou’t sy op ’n manier ’n kêrel ook. Ewe paslik, ’n professor. So reg uit die boek. As dit nou net nie vir daardie rukkie op die plaas en die ontmoeting met die donkerkop-onderwyser was nie.

      Roald het daardie aand toe hulle gaan fliek het net so agter in sy keel gelag toe sy van Henk praat, uitgeklim en eers toe hulle aanstap na die ingang, sag gevra: “Wanneer het dié Henk nou eintlik sy verskyning gemaak?”

      “Vroeër vanjaar,” het sy stug geantwoord. En toe, met ’n hovaardige klankie: “Hy’s ’n professor.”

      “Nou toe nou,” was Roald se allerenigste kommentaar. Daarna het hy net oor flieks gepraat. En soos wat dit vir Adelien geklink het, kon hy omtrent ’n gids skryf oor al die films van toeka en nou. Sy het gefassineerd geluister. Kundig is die man voorwaar, het sy besluit. Sowat van weet-waarvan-hy-praat, darem. Syself is nie ’n vreeslike filmentoesias nie, maar kan ’n boeiende storielyn waardeer – en as die held nog Mel Gibson is óók … Sy het die aand gate uit geniet. Dit was ’n knap riller en die spel onoortreflik, soos wat Roald wel vooraf gesê het. Hy het agterna in ’n klein koffiekroegie langs die dorpshotel nog ’n paar interessanthede uitgelig wat sy nie eens raak gesien het gedurende die vertoning nie. Soos dat die regisseur doelbewus gebruik gemaak het van skerp lig en skadublou tonele en dat die film juis in Manhattan afspeel waar die strakheid van die argitektuur bydra tot die atmosfeer.

      “Dit lyk my jy is visueel veel meer geletterd as ek,” het sy gesê. “Ek is meer iemand vir woorde. Prentjies flits dikwels te vinnig vir my. Dis seker maar omdat ek altyd eerder verkies het om te lees.”

      Hulle het lank gesels, soos ou vriende. En die aand daarna het hulle in dieselfde koffiekroegie gesit en skaak speel, naderhand ’n klompie toeskouers gehad ook. Sy het hom geklop en met geamuseerde satisfaksie gemerk dat hy ’n bietjie vieserig is daaroor. Die laaste aand het hulle naby Clarens gaan eet in ’n ou, witgekalkte plaashuis langs ’n dam met eende en bosluisvoëls wat die wilgers in die skemerte pienkwit toepak. Die gasvrou het vir hulle skaapboud en geelrys en die soetste karamelpampoen gebring wat Adelien nog ooit geëet het. “Soos toffies … Onthou jy daai soort wat pouses so teen mens se verhemelte bly sit het en dan suig jy heeltyd daaraan tot die soet weg is?”

      Hy het net geglimlag. Dis toe dat sy besef het dat hy besonder stil was. Totdat sy hom daarna gevra het …

      “Miskien omdat jy nou weer teruggaan,” het hy lakoniek gesê. “Nou’s dit weer net ek en die leë huis langs die skool.”

      ’n Vreemde verleentheid het haar gepak. Vir ’n oomblik het sy glad nie geweet wat om te sê nie. Toe het sy net ’n skouer opgehaal. “Dit laat ek my nie vertel nie. ’n Man soos jy sal nie lank alleen wees nie, Roald.”

      “En hoe ’n man is ek?” wou hy ongeërg weet, een wenkbrou hoog gelig.

      “Ek weet nie,” het sy met bot eerlikheid geantwoord. “Jy word nie maklik gelees nie.”

      Sy gesig het verstil. “Dis reg,” het hy gesê. En toe: “Wat gaan ons vir nagereg eet? Roomys en gemmersous of die broodpoeding?”

      Sommerso. En dit was die einde van enige verdieping in hul gesprek. Ook was dit die einde van ’n kamma verhouding, dink Adelien. Dit help nie eens sy mors twee gedagtes daarop nie …

      Sy staan op om die koffiebeker te was en daar is ’n ligte raps aan die deur. Toe sy oopmaak, staan Henk daar. Sy blonde kuif is deurmekaar en hy is geklee in ’n sweetpakbroek en ’n T-hemp wat effens span oor sy fris boarms.

      “Ek weet ek is ontydig,” groet hy en glimlag seunsagtig. “Maar ek moes net kom toe ek nou vir Nomsa by die hoekkafee raakloop en sy my sê jy’s terug.” En toe Adelien hom net bly aanstaar: “Sy’t gaan lekkergoed koop …”

      “Al weer,” glimlag Adelien terug. “Kom binne …”

      “Hallo,” groet hy weer en trek haar dadelik in sy arms. Sy mond is op hare nog voordat sy mooi kan dink. Hy soen soos iemand wat diep omgee, flits dit deur haar kop. Soos ’n mens wat gesoek en gevind het. Die gedagte ontroer haar eensklaps sodat sy haar oorgee en haar arms om sy nek skuif. Hy lag bly in haar nek.

      “Adelien …! Ek het my gek verlang na jou!”

      Sy gooi haar kop agteroor en lag ook. “Dit voel bepaald so, Henk!” Sy woel haar los en trek hom aan die hand kombuis toe. “Sit. Ek maak koffie.” En toe sy oë met warm waardering oor haar sagte blou japon en warm wange gaan: “Miskien moet ek eers iets gaan aantrek …”

      Hy lag hardop. “Sal dit help? Jou meer weerbaar maak?”

      “Teen wat?” spot sy verleë saam.

      “’n Bose man wat snags van jou droom!”

      “Henk!” snak sy, vat die ketel mis en hy lag weer.

      “Adelien, jy maak al weer asof ek jou heel eerste kêrel is!”

      Sy verstil, vat toe die ketel se handvatsel stewig vas en gaan tap water in. Eers toe sy die bekers reggesit het en die water fluiterig begin kook, kyk sy skuinsweg oor haar skouer na hom: “Maar jy is mos!”

      Hy staan op en gee twee tree tot by haar, draai haar aan haar skouers na