Louisa du Toit Omnibus 8. Louisa du Toit

een? Ek sal tussen die versameling optelskoene onder in my kas moet kyk. Of almal vir jou kom aanpas. Dit raak al hoe meer ’n Aspoester-storie.” Dan leun hy skuins oor haar en maak die paneelkissie oop. Hy haal ’n gevulde bruinkardoes uit en gooi dit argeloos in haar skoot. “Hierso.”

      Sy oorweeg eers om dit te ignoreer, of terug te plaas, of by haar voete neer te gooi. Maar ordentlikheid noop haar tog om die papier los te wikkel. Dis inderdaad haar skoen, uitgevoer met sneespapier en gevul met sjokolade, die goeie soort wat jy per gewig by eenkant toonbanke in supermarkte koop, elkeen apart en veelkleurig toegedraai. Om te keer dat dit uitval, is daar kleefplastiek om die hele skoen.

      Sy kan nie anders as om suur te glimlag nie. “Dankie vir die rente,” sê sy.

      Berna vra vir Roux om haar by die Jouberts af te laai. Sy sal op eie stoom by haar woonstel uitkom, waar hy en Bambie teen die aand se kant by haar sal aansluit. Môre sal hulle dan Tierhoek toe vertrek. Sy sal maar vandag reeds telefonies met die begrafnisondernemer daar skakel om te hoor hoe ver die reëlings gevorder het.

      Sy lui die voordeurklok en wag lank, sonder dat daar enige beweging van binne die deftige huis kom. Ook by die skuifdeur is sy onsuksesvol. Is sy dalk voor dooimansdeur? Sy wou juis nie ’n vaste afspraak maak nie. Hoe sal sy nou by ’n telefoonhokkie uitkom om ’n huurmotor te bel? En wat sal sy die hele dag met haarself aanvang? Dis nou eers elfuur. Sy het geen behoefte daaraan om by die kantoor ’n draai te maak of om in die stad te gaan ronddwaal of inkopies te doen nie. Op ’n tyd het sy niks meer begeer nie as om, vry van werk en kleingoed, ’n dag lank te ontsnap na die naamlose miernes van die stadsbestaan. Nou is dit egter asof haar hele waardestelsel verander het. Sy dink nie aan dinge nie, maar aan mense: aan haar ma, aan Roux en Nerida, Dawie en Lammie, aan die vrouelede van die nuut gestigte koöperasie, aan Johan Jonker.

      Veral aan hom. Het sy hom in die verleentheid gestel met daardie besoek as selfs Roux daarvan weet? Johan het dus heeltemal reg gehad toe hy so ongemaklik rondgetrap en nagelaat het om haar vir tee te nooi. En sal hy haar kwalik neem omdat sy hom nie van haar ma se dood verwittig het nie?

      Sy is op die punt om weg te draai, nadat sy weer ’n keer tevergeefs die klokkie gedruk het van die voordeur wat ietwat oordadig versier is met houtsneewerk vol krulle en blomme, toe sy agterkom dat daar darem lewe in die huis is.

      Voetstappe, ietwat slepend, ’n geringe stilte soos wat die persoon deur die loergaatjie kyk, dan die gesoek na die sleutel, die lompe invroetel daarvan in die sleutelgat, die langsame draai, die oopkraak van die deur.

      Teen hierdie tyd is Berna dodelik nuuskierig oor wie dit kan wees. ’n Nuwe huishulp, dalk aan die ouerige kant? Dan sal dit ’n wonder wees dat “Djoelia Djoubêr” haar toelaat om die voordeur oop te maak. En waar sou Julia self wees? Uit, waarskynlik, op een van haar sosiale uitstappies. Die moontlikheid bied vir Berna amper ’n gevoel van verligting, groter as die wete dat sy toegang tot ’n telefoon sal hê.

      Maar dis Julia self wat voor haar staan. Wel, dis Julia se gestalte en gelaatstrekke, maar die wese is dié van iemand anders; van ’n verslonste, uitgesakte vrou langs die paaie van die lewe. Weg is die stywe, onvanpas jeugdige klere. Die kamerjas is vol pluisies. Julia het nooit voorheen in ’n kamerjas verskyn nie, nadat sy eenkeer glo gelees het ’n ware lady word nooit in dié kledingstuk gesien nie.

      Die hare, gewoonlik so helder gekleur en opsigtelik in ’n salon versorg, hang nou slierterig teen haar slape, die wortels grys uitgegroei. Haar vel sonder grimering is suf, sodat die vergrote porieë duidelik sigbaar is. Die blik wat sy Berna toewerp, is vol agterdog.

      “O, dis jy. Kom maar in. Waar is die kinders?” Sy kyk by Berna verby.

      “Hulle het nie saamgekom nie, Julia. Ek het per geleentheid gekom. My ma is oorlede en ek gaan nog begrafnis toe. Net nadat jy my eergisteraand gebel het, het my stiefpa ook gebel om te sê, van my ma.”

      “O.” Nie ’n woord van simpatie nie, maar ’n vlak oplewing in die flets oë vertel dat Julia onthou van die bruilof wat sonder haar hulp en bystand geskied het. Dan: “Jy moes die kinders saamgebring het. Ek het net vir hulle gewag. Jy moet weet dat hulle al is wat ek en Ron oorhet.” Die halwe verwyt is soos ’n deurgekoude ou sokkie.

      “Eendag bring ek hulle sommer vir ’n hele week.” Die belofte is vaag en veilig. “Hoe gaan dit met Ron?”

      “Hoe gaan dit met Ron, hoe gaan dit met Ron? Hoe dink jy, hoe gaan dit met ’n man wat die huis verlaat het? Ek hoop jy besef dis jou skuld.”

      Berna staan verslae in die stywe sitkamer met sy swaar fluweelgordyne en ewe formele bankoortreksels. Wat bedoel die vrou? Dat sy, Berna, ’n flirtasie met haar skoonpa gehad het?

      Dan praat Julia verder, met haar rug na Berna, deur die venster starende. Dit sou nie so snaaks gewees het as die gordyne nie toegetrek was nie. “Toe jy die kinders wegvat, was dit verby. Ron het altyd gevra: ‘Was hulle nie hier nie? Wanneer bring sy hulle weer? Het jy iets van hulle gehoor?’ Maar nee, toe vat jy hulle net nog verder weg. En daarna was dit klaar. Hy het darem altyd die een of ander tyd in die nag huis toe gekom, maar nou bly hy net weg, hy verkies ’n hotel.”

      Berna onthou vir Ron by die verkeerslig, skuins van agter, sy hand onder ’n vreemde vrou se elmboog. Dus het Julia van sy wegbrekies geweet, maar die blink kant bo bly hou. Sy luister tot Julia klaar gal-af gegaan het. ’n Halfuur, ’n uur. Sonder ’n koppie tee eens. Soveel bitterheid, soveel verwyte. ’n Bedreigde, gegriefde, verontregte mens.

      En Berna besef dat niks, maar niks wat sy kan doen of sê naastenby ’n duik sal slaan in hierdie borswering van Julia Joubert nie. Solank sy in hierdie smart verkeer, is sy veilig teen ander aansprake. En solank sy vir Berna die hoofbeskuldigde kan maak, is sy veilig teen selfbeskuldiging.

      Daarom besef Berna dat sy nog ongewilder sal word as sy al hierdie skyn vernietig, en sy dra haar luisterlas met deemoed. “Ek verstaan jou probleem,” sê sy net ten slotte. “En ek is baie bly dat jy en Ron so baie vir die kleintjies omgee. Volgende keer bring ek hulle saam. Teen daardie tyd is Ron dalk terug in die huis. Maak jou solank mooi. Jy lyk sleg, Julia. Jy lyk nie soos ’n lady nie. Hier is nou rêrig niks vir Ron om na toe terug te kom nie. Het jy nog van die Franse parfuum wat hy jou laas op jou verjaarsdag gegee het?”

      “Ek het, ja. Maar waarvoor sal ek tog …”

      “Gaan bad en trek jou aan en sit daarvan aan, en gaan kuier vir Ron in die hotel waar hy bly.”

      “Dit sal ek nooit doen nie!” roep Julia smartvol uit. “Sê nou maar hy het die vroumens daar?”

      “Jy sê self jy is nie seker of daar een vroumens of baie is nie. En jy is ook ’n vroumens. Die ma van sy kinders en die ouma van sy kleinkinders. Maak jou mooi en gaan probeer, magtie.”

      “Ek wil nie en ek sal nie. Hy het die huis verlaat, nie ek nie.”

      “Ek het jou al dikwels agter jou honde en katte aan sien uitdraf strate toe om hulle terug te bring. Maar jou man is dit nie vir jou werd nie.” Berna is nou stil boos. “Bly sit dan hier in jou afgeremde ou kamerjas, ek moet nou loop. Kan ek net jou telefoon gebruik, asseblief?”

      Julia antwoord nie eens nie. Toe Berna klaar gebel het en terugkom, sit Julia haar kamerjas en bestudeer, arms bak gehou voor haar lyf asof sy ’n diep put binnestaar. Sy beantwoord nie Berna se groet toe dié by die swierige voordeur uitstap en met verligting die son oor haar voel breek nie.

      Darem gelukkig dat ek die duplikaatsleutel van die woonstel by my gehou het, dink Berna toe sy oopsluit. Dis kantoortyd, en Annalien sal nie hier wees nie. Sy het ook nie weer vir Annalien van Julia se huis af gebel nie. Die gesprek van eergisteraand is nog te verwarrend vars in haar geheue.

      Indien sy verwag het dat die woonstel die een of ander geheim aan haar sal openbaar, het sy dit egter mis. Alles staan op hulle gewone plekke, die bekende meubeltjies en ornamente. Dinge waarmee daar nog ’n plan gemaak sal moet word. Iewers stoor, dalk by die Jouberts. Hulle het genoeg ruimte. As Annalien sal toesien dat dit gelaai word. Wat uit Annalien se kleiner woonstel hiernatoe oorgebring is, pas moeiteloos tussen Berna se besittings in.

      Dalk