Elza Rademeyer Omnibus 7. Elza Rademeyer

wegtrek, stoot Esbeth saggies die voordeur toe en bly onverklaarbaar hartseer in die donkerte van die gang staan.

      5

      Esbeth ruk van die skrik toe die ganglig skielik aanknip. “O, dis tante!”

      “Nou wie anders het jy dan gedink kan dit wees? Hoekom staan jy hier in die donker gang?”

      “Ek het nou net hier gekom.”

      “Nou net? Ek het die voordeur seker goed vier of vyf minute gelede hoor toegaan. Ek is besig om vir my tee te maak. Kan ek vir jou ook skink?”

      “Ja, dankie, dit sal lekker smaak.”

      “En toe, hoe het dit toe gegaan?” wil tant Ralie weet sodra hulle met die koppies tee voor hulle sit.

      “Heeltemal goed, dankie. Die kos was baie lekker. Die slaaie ook.”

      “Esbeth, hoekom lyk jy so … hoe sal ek nou sê? So snaakserig, amper of jy in ’n dwaal is? Wie is die man saam met wie jy gaan eet het?”

      “Gustav Opperman. Ek hét tante mos gesê.”

      “Ja, ek weet jy’t sy naam vir my gesê. Maar watse werk doen hy en waar bly hy?”

      “Hy is ’n instandhoudingsbestuurder by Mossgas.”

      “Hm, dis nogal ’n hoë pos.”

      “Is dit?” vra Esbeth opreg verbaas.

      “Wel, as ek dit nie mis het nie, is hy selfs hoër as die ingenieurs. Hoe oud is hy?”

      “Ek skat hom so dertig.”

      “Ek hoop nie jy was saam met ’n getroude man uit nie! Ek weet nie of ’n mens al hierdie vreemde mans in ons dorp kan vertrou nie. Wie sê vir jou hy het nie ’n vrou in die Transvaal of iewers nie?”

      “Hy wás getroud. Hy is geskei.”

      Tant Ralie raak skielik baie doenig met die roer van haar tee.

      “O, geskei, sê jy. Kind, hoe gaan jy by jou oupa verbykom met dié een? ’n Geskeide man wat by Mossgas werk. Jy weet wat jou oupa van Mossgas se mense dink.”

      “Ag, tant Ralie, dis mos nie dat ek met die man ’n verhouding wil aanknoop nie. Om die waarheid te sê, ek glo nie ek sal hom ooit weer sien ná vanaand nie.”

      “Hoekom nie?”

      “Omdat … wel, ons kliek net nie. Ons is nie op dieselfde golflengte nie. Hy het buitendien net oor sy werk gesels. Dis hoekom hy my uitgeneem het, om my in te lig oor die voordele wat die Mossgas-projek vir ons land inhou.”

      “Is dit ál waaroor julle die hele tyd gesels het?”

      “Eintlik, ja.”

      “Og, nee wat, dan beter jy maar laat staan. Niks kan meer vervelig wees as om met ’n man te trou wat oor niks anders as sy werk kan praat nie. Het hy nou wraggies nie eens vir jou vertel hoe mooi jy lyk nie?”

      Esbeth glimlag. “Ja, hy het darem gesê ek lyk mooi.”

      “Dan sal jy hom weer sien. Wees net versigtig. Onthou, ’n skeisaak het altyd twee kante. Moenie dat hy nonsens aan jou opdis nie.”

      “Ag, ek dink regtig nie ek sal hom weer sien nie, tante. Hy het mos nou die kans gehad om my alles van Mossgas te vertel wat hy wou.”

      “Nou wat sê hy van die projek? Hoekom bly die prys van petrol so hemelshoog?”

      “Mossgas bepaal nie die prys nie. Die regering bepaal die prys.” Sy gee ’n oënskynlik moeë gaap, want as sy nie ’n plan maak om by haar woonstel uit te kom nie, gaan tant Ralie straks agterkom sy onthou weinig van Gustav se praatjies oor die projek. “Ek beter nou maar ry. Ek voel nogal moeg.”

      “Los vir Eben hier by my vir die nag. Hy slaap al. Jy kan hom môre kom haal. Dis nie goed om hom nou uit die warm bed in die koue uit te vat nie.”

      Esbeth weet dit was die beste ding om Eben by tant Ralie te los, maar die woonstel voel leeg sonder hom. Toe sy nie dadelik aan die slaap kan raak nie, glo sy dis oor die leë bed in die kamer. Sy probeer haar indink hoe Gustav moet voel oor so ’n leë bedjie. En sy wonder oor die betekenis van sy afskeidswoorde.

      Toe die horlosie voor haar bed op twaalfuur staan, draai sy verwoed op haar ander sy. Sy sal nou voorwaar wakker lê oor ’n man! Asof die lewe haar nie geleer het jy kan hulle nie vir ’n minuut vertrou nie!

      Die volgende oggend gaan sy eers kerk toe voordat sy Eben by tant Ralie gaan haal. Toe sy haar woonstel weer binnestap, lui die telefoon. ’n Vlietende oomblik dink sy aan Gustav. Sy staal haarself as ’t ware toe sy die gehoorstuk van sy mikkie lig. Of dis wat sy aanvaar totdat hy sê: “Ek verstaan jy het gisteraand saam met Gustav Opperman gaan eet! Hoe lank ken jy die vent nou al?”

      “Waar kom Oupa daaraan dat ek saam met hom gaan eet het? Genade ons, ek het nie gedink skindernuus kan só vinnig versprei nie!”

      “Skindernuus? Hoekom noem jy dit skindernuus? Het jy dan iets om weg te steek?”

      “Nee, ek het niks om weg te steek nie. Maar wie het vir Oupa gesê ek het saam met hom gaan eet?”

      “Hy’t dit self vir my gesê.”

      “Hyself?”

      “Ja, hy is so ’n rukkie gelede hier weg. Het glo sommer net ’n bietjie hier rondgery om die omgewing te verken.”

      “Nou hoe het hy by Oupa uitgekom?”

      “Hy’t kom verneem of ek nie weet waar sy vriend hom bevind nie.”

      “En toe?”

      “Toe niks nie. Ek kon hom nie sê waar Frans Bruwer is nie, maar ek het hom vertel wat ek van die Mossgas-gespuis dink!”

      “Ai, Oupa.”

      “Kind, ek kan nie van my hart ’n moordkuil maak nie. En jy kan mos nou self sien hoe maak daardie spul. Kyk, daar het sy vriend ook loop staan en verdwyn. En jy weet self dat ou Stien se kleinniggie ook gevang was deur een van die Mossgas-werkers. Daar sit sy nou met die kleintjie, en die pa het pad gevat terug Transvaal toe. Nooit weer van hom gehoor nie. Jy was maar net gelukkig dat Richard jou darem landdros toe gesleep het, anders was dit straks dieselfde met jou.”

      “Ai, Oupa.”

      “Ja, toe maar, ai maar. Moet net nie jou kop vir ’n tweede keer loop stamp nie. Wat weet jy van dié Opperman af? Hy kan ’n skurk wees!”

      “Ai … Ek bedoel, Oupa is darem nou regtig onredelik. En buitendien, ons het net gaan éét, niks meer nie. Vergeet van Gustav Opperman. Oupa hoef regtig nie bekommerd te wees dat ek my met hom sal ophou nie.”

      “Nou ja, ek wou maar net sê. Dan groet ek nou maar weer. Jy kom seker volgende naweek huis toe, of hoe?”

      “Ja, dit is my plan.”

      “Goed dan.” En klik sê die telefoon in haar oor.

      Toe sy die gehoorstuk terugplaas op sy mikkie, is sy regtig in ’n dwaal. Wat op aarde het Gustav by haar oupa Janus op die plaas gaan maak? Het hy regtig gaan navraag doen oor sy vriend? Sou hy haar dan nie geglo het toe sy vir hom gesê het sy het hom nooit eens gesien nie? En gisteraand by die ete het hy nie een keer Frans Bruwer se naam genoem nie.

      Haar oupa is nie al een wat weet sy het saam met Gustav gaan uiteet nie. Maandagoggend toe sy en De Wet werk toe ry, vra hy ook uit die bloute: “Het jy jou ete saam met Gustav Opperman toe geniet Saterdagaand?”

      Sy kyk vinnig na hom, maar sy oë is stip op die pad. “Hoe weet jy ek het saam met hom gaan eet?”

      “’n Vriendin van my ma het julle gesien. Sy en haar man het ook gaan uiteet.”

      “O, ek sien.”

      “Wel, was dit lekker?”

      “Ja, die kos was lekker,