Duwweltjiepad. Elza Rademeyer

voel toe sy en Anton oplaas die lang pad Durban toe aanpak nie.

      Twee weke lank kry sy dit reg om heerlik vakansie te hou. Rudolf met sy gebreekte rug en die Kaap is daar ver. Sy geniet elke oomblik saam met haar kind. Soms raak sy self amper weer net so verspot soos ’n kind wanneer sy saam met hom in die branders baljaar of in die pretpark speel.

      Maar van die derde week af begin sy dink aan die Kaap, en toe die laaste week aanbreek, kry sy ’n beklemmende gevoel. Soms oortuig sy haarself dat haar vrees oorbodig is. Rudolf kan haar tog niks aandoen nie. As hy haar herken en uitvra oor daardie tyd, sal sy maar net sê sy hét destyds ’n aborsie ondergaan en klaar.

      Maar soms is sy bang sy kan nie oortuigend genoeg jok nie. Wat gaan hy doen as hy op ’n manier vasstel daar is wel ’n kind? Wie sê hy sal nie sy seun wil opeis nie? Dan het hy ’n erfgenaam vir al sy miljoene. Ondervinding het haar al geleer ryk mense kan wêrelde met hul geld versit. Sy sal geen kans teen hom hê nie as hy sy seun wil hê en dit loop op ’n hofsaak uit nie.

      Rudolf Mulder kan aanvanklik nie glo sy onderlyf sal die res van sy lewe verlam wees nie. Hy wil dit nie glo nie. Aan almal wat met hom in aanraking kom, vertel hy die dokters en x-straalmasjien het ’n fout begaan.

      Hy vertel dit ook vir Julia en tant Betta. Dit lyk of Julia hom glo, maar tant Betta kan die skeptiese uitdrukking op haar gesig nie wegsteek nie.

      ’n Week na sy opname begin hy self twyfel. Maar hy mág nie twyfel nie! Hy weier om enige verdere besoekers te ontvang. Dit is hulle wat hom laat twyfel, sê hy vir homself. Dit is die besoekers, dokters, verpleegsters en terapeute, almal doemprofete. Hy gaan almal nog verkeerd bewys!

      In die tweede week na sy opname raak sy vertwyfeling al erger. As dit regtig so is, wat dan? En hoekom? Hy raak opstandig en humeurig. Die verpleegsters begin draaie om sy kamer loop, want as hy hulle nie verskree nie, weier hy om die noodsaaklike pille te drink wat sy liggaamsfunksies reguleer, of hy wil weet waar hy ’n dokter kan vind wat die lewe in sy onderlyf kan terugplaas.

      Net een verpleegster vermy hom nie. Dit is die onaantreklike enetjie met die rooi hare, baie sproete en breë mond. Bossie dink niks daarvan om beenswaaiend bo-op sy bed te kom sit vir ’n geselsie, of om hom tereg te wys as hy sy humeur nie kan beteuel nie.

      “Jy sal in jou spoor moet trap as suster Jo eers terug is,” lig sy hom een aand in. “Sy sal nie jou fiemies verduur nie.”

      Dit is nie die eerste keer dat hy van suster Jo hoor nie! Mynhard en die dagsuster het hom ook al gewaarsku. “Klink my sy is ’n regte tiran?” sê-vra hy dus. “Hoe lyk sy?”

      “Wel . . . e . . . hoe sal ek haar nou beskryf?” raak Bossie stuitig. “Mooi is sy beslis nie. Oorgewig, ’n haakneus, oë wat soos ’n valk s’n altyd op die loer bly, en so kwaai soos die duiwel!”

      Rudolf besef sy oordryf dalk, maar in sy gedagtes bou hy vir homself ’n prentjie van die suster op. Vet, ongeskik, altyd op die loer om te sien of sy nie iemand met iets verkeerds kan betrap nie, met ’n tong so skerp soos ’n skeermeslemmetjie. “Is sy ’n oujongnooi?” wil hy weet.

      “Ja, ’n tipiese oujongnooi. Vol fieterjasies. En ek hoor sy hou glo twee parakiete, ’n marmotjie, drie katte en twee keffende brakke in haar woonstel aan.”

      “Goeiste, en dan wil sy ander leer van higiëne! Kyk, sy moet my net uitlos. As sy met my bodder, gaan ek haar op haar plek sit.”

      Soms wil Rudolf moedeloos raak, selfs glo hy is verlam. Maar hy mag nie so glo nie. Hy móét bly veg. Iewers in die wêreld moet daar ’n wonderdokter wees wat iets vir hom kan doen. Hy kan nie die res van sy lewe in ’n rolstoel slyt nie. As dit moet gebeur, wil hy liewer doodgaan. Toe hy by dokter Simpson wou weet tot wie hy hom kan wend om weer op sy voete te kom, was sy antwoord baie vaag: “Ek weet daar word in Amerika met elektroniese toerusting op parapleë geëksperimenteer, maar daar het nog geen noemenswaardige deurbraak plaasgevind nie.”

      Die laaste dag van suster Jo se verlof word sy weer ’n paar keer in sy kamer bespreek. Dit blyk tog dat die verpleegsters respek het vir die oujongnooi as hy so na hulle luister. Maar eintlik klink haar naam al net so irriterend as die daaglikse getjirts van die rolstoelwiele in die gang verby sy deur. Hy sal nie in ’n rolstoel klim nie, besluit Rudolf. Oor sy dooie liggaam! As hy nie op sy twee bene by die hospitaal kan uitloop nie, dan . . . wel, dan pleeg hy selfmoord!

      Sommer met die intrapslag in die saal moet suster Jo hoor hoe ’n moeilike pasiënt Rudolf Mulder is. “Hy is nou in die fase van vertwyfeling en opstand,” sê die dagsuster. “Geen mens kan met hom huishou nie.”

      Suster Jo luister met ’n uitdrukkinglose gesig na verdere klagtes oor Rudolf. Sy hoop niemand kom haar senuweeagtigheid agter nie. Sy het al oor en oor vir haarself gesê Rudolf Mulder kan haar geen skade aandoen nie. Sy moet hom maar net groet soos ’n mens ’n halfvergete ou kennis sal groet en hom verder waar moontlik ignoreer.

      Tog loop sy lang draaie om die private vertrek waarin hy lê, hopende dat hy al sal slaap as sy laataand eers haar verskyning daar maak. Maar as nagsuster is dit haar plig om persoonlik na elke pasiënt se welstand te verneem, en teen tienuur kan sy nie langer haar plig versuim nie.

      Dankie tog, hy slaap, dink sy verlig toe sy suutjies die vertrek betree en hom met toe oë sien lê. Nou kan niemand sê sy het hom vermy nie. Net toe sy egter weer saggies na buite wil sluip, laat sy stem haar ruk van skrik.

      “Wie is jy en wat soek jy?”

      Oombliklik is haar kalmte daarmee heen. “Ek dag jy . . .Wel, ek wou net kom hoor hoe dit gaan. Ek bedoel, het u ’n rustige dag gehad, meneer Mulder?”

      Hy herken dadelik haar stem as dieselfde onsimpatieke een wat hom beveel het om sy arm stil te hou daardie oggend toe hy sy bewussyn herwin het, en sy oë vlieg oop. Daar keep ’n frons tussen sy oë toe hy haar by die voetenent van sy bed sien staan.

      “Wie is jy?” vra hy sagter, half verwonderd.

      “Ek? O, ek is suster Jo.”

      “Suster Jo . . . maar my bliksem, dan het . . .”

      “Ekskuus?” vra suster Jo verbouereerd toe hy skielik swyg en haar net aanstaar. Het hy haar herken?

      Rudolf los nog ’n knoop in sy gedagtes. As hy Bossie in die hande kry, draai hy sweerlik haar nek om!

      “Nee, ek wonder sommer hoekom julle ’n mens nie kan uitlos nie,” sê hy sommer net om iets te sê, want dat suster Jo se skoonheid die wind uit sy seile geneem het, is gewis. Verwag jy nou dat sy soos ’n ou geroeste skip moet lyk, en dan lyk sy al die tyd soos ’n swaan!

      “Dit sal ’n plesier wees om u uit te los, meneer Mulder. Goeienag.”

      Lank nadat sy by die deur uit is, lê Rudolf nog verdwaas en staar na die kolletjie waar sy gestaan het. Net één gedagte oor haar was reg, dink hy oplaas met ’n grinnik. Haar tong ís ’n skeermeslemmetjie.

      Suster Jo gaan neem in die dienskantoor agter die lessenaar plaas, dankbaar dat sy haar plig vir die nag teenoor Rudolf Mulder afgehandel het. Die res van die nag kan die ander verpleegsters maar na hom omsien. Sy trek die nagverslag nader om met aantekeninge oor die pasiënte te begin, maar sy kry nie haar aandag daarby bepaal nie. Telkens betrap sy haar dat sy wonder of hy haar herken het. Sy het geprobeer om hom nie reguit aan te kyk nie, maar het dit gehelp? Sy kamer se vervlakste hoofligte is so sterk. Nugter weet hoekom hy nie soos die meeste ander pasiënte by sy bedliggie kan lê en lees nie!

      Twaalfuur is dit etenstyd vir die personeel in die verpleegsterstehuis. Suster Jo besluit sy sal saam met die nuwe verpleegster agterbly en vir eenuur se ete wag. Alles is tog rustig in die sale. As iemand iets benodig, sal dit maar net ’n bedpan of ’n bottel wees. Dit kan die verpleegster of sy self maar vir hulle gaan gee.

      Van Rudolf se worsteling in die private vertrek is sy salig onbewus.

      Hy het met sy eie oë gesien sy been gee ’n paar rukke. Dit is dus glad nie so leweloos soos hulle hom wil wysmaak nie, het hy besluit. Dit is bloot ’n kwessie om hulle van die