Ena Murray Omnibus 38. Ena Murray

is doodmoeg. Gaan slaap nou.” By die deur kyk hy om. “Ek gaan vir ’n week weg na ’n landboukongres toe. Kyk mooi na jouself en onthou om die voordeur te sluit. Nag, Miempie.”

      Vroeg die volgende oggend lui die telefoon. Dis Laura de Jongh.

      “Ek is jammer om jou so vroeg te pla, Miempie, maar ek was bang ek kry jou nie voordat jy werk toe gaan nie. Hoe gaan dit met Maria? Emile sê my jy het haar verlede nag eers onder jou sorg geneem.”

      “Ja. Dit gaan in die omstandighede goed. Natuurlik sal dit lank duur, veral sielkundig, om oor hierdie ding te kom. Maar ek het vertroue in Maria dat sy dit sal verwerk. Ek gaan haar vanoggend voor werk na haar ouma-hulle toe neem. Ek sal nog met haar ma daaroor praat, maar ek dink Maria moet vir die res van die skooljaar daar bly. Sy gaan daar meer kans kry om te leer.”

      “Ek stem saam. Dis hoekom ek bel. Ek en oom Giel het gesels. Ons sal gereeld vir hulle voorrade neem as deel van ons bydrae vir haar losies.”

      Miempie se hart word week. O, as daar maar meer sulke helpende hande onder die bevoorregtes was!

      “Baie dankie, tannie Laura, maar ek weet Manie neem reeds elke week vir hulle groente en vleis en melk. Ek sal die saak met hulle bespreek. Ons moet keer vir oorvleueling.” Sy aarsel, het dan die vrymoedigheid om voort te gaan: “Miskien kan julle in ’n ander opsig ’n bydrae lewer.”

      “Natuurlik, kind. Sê net.”

      “Ek het vir Maria gesê dat sy nou baie hard by haar ouma-hulle moet leer. Miskien kan julle ’n bydrae maak tot die elektrisiteitsrekening, aangesien Maria seker tot laat in die nag sal studeer.”

      “Maar natuurlik, Miempie. Ons doen dit met graagte. Ons sal elke maand die water en elektrisiteit betaal.”

      Natuurlik is die twee ou mense geskok toe hulle hoor wat met Maria gebeur het. Tog is daar ook ’n gelatenheid in hulle wat Miempie aangryp. Is dit maar omdat hierdie mense gewoond is om alles wat oor hulle pad kom, te aanvaar as hulle afgemete deel … of is dit bloot geloof in die wete dat God weet wat Hy doen? Sy weet die twee ou mense is ware Christene, en dis met ’n geruste hart dat Miempie die jong meisie in hulle sorg laat.

      Die week wat volg, is vol spanning en veral vir Maria bly dit traumaties. Die boosdoeners is gevang en sy moet hulle gaan uitken.

      Meer as veertien dae verloop voordat daar weer kalmte en stabiliteit is en die skool heropen. Miempie troos haar daaraan dat Maria baie werk waarvoor sy nooit tyd gekry het nie, in hierdie tyd kon inhaal. Sy gaan lê nou gereeld besoek af by Loopstraat 68 en die ou mense bevestig elke keer dat Maria baie mooi leer.

      “Ek weet nie wanneer die kind eintlik slaap nie. As ek in die nag wakker word, brand haar lig maar,” vertel ouma Ragel, en Miempie het ’n vermoede waaroor dit gaan. Maria het aan haar erken dat sy sedert die verkragting soms nagmerries kry. Dan skrik sy wakker, papnat gesweet, en alles wat sy moes deurmaak, staan weer helder voor haar. Aan slaap is dan nie te dink nie. Dan gryp sy maar haar boeke en probeer só haar konsentrasie verplaas. Miempie se bydrae om dit vir Maria moontlik te maak om by haar ouma-hulle te bly, was die slaapbank wat toe in die voorhuis geplaas is. Maria kan dus tot diep in die nag leer sonder om die twee oues te steur. Miempie laat die mense op La Rhône gereeld weet hoe dit op die dorp gaan sodat Martha ook gerus kan wees oor haar kind. Dis altyd Laura wat die telefoon beantwoord, en daar word net oor Maria gesels. Elke keer is daar ’n vae gevoel van teleurstelling in Miempie wanneer sy die gehoorbuis neersit. Laura de Jongh het nie een keer na Emile verwys nie, of hy al terug is van die landboukongres, of hoe dit gaan nie.

      Elke keer dat sy dié teleurstelling ervaar, moet sy haarself aanspreek. Hoekom sal Emile de Jongh nou met háár kontak maak nadat hy van die kongres teruggekeer het? Hy het geen rede om dit te doen nie. Een soen … ’n simpatieke soen soos hy dit sekerlik bedoel het … beteken mos nie dat hy haar dadelik moet bel en laat weet hy is weer terug nie. Een soen plaas niemand onder ’n verpligting nie … Sy is verspot om te wonder hoekom hy haar darem nie laat weet het hy is terug, en na haar welstand verneem het nie. Hy hoor natuurlik by sy ma dit gaan goed. Hoekom sal hy dan self navraag doen?

      Ook Manie is besonder stil deesdae. Hy het een aand gebel, net om te hoor hoe dit gaan en om te sê dat hy baie besig is met sy en Emile se planne. Hulle het genoeg boere gekry wat belangstel en kan nou hul eie vereniging stig. Die bal is aan die rol en hy het baie tevrede geklink. By die stigtingsvergadering sal ’n vakbondleier hulle ook kom toespreek en riglyne gee.

      Met die gevoel dat sy êrens die bal misgeslaan het, verrig Miempie haar take en probeer om nie haar gedagtes vrye teuels te gee nie. Maar dit gaan moeilik in die lang ure wat sy agter die stuurwiel sit soos sy deur die distrik ry. Emile het natuurlik besluit dat sy gelyk gehad het wat haar agtergrond betref, ten spyte van sy mooi woorde daarna. La Rhône se vrou sal iemand moet wees met ’n stamboom wat pas by sy baas s’n. ’n Mens kan nie sommer enige vrou op daardie spogplaas kom neersit nie. En natuurlik moet ’n mens aan die toekoms ook dink. As daar eendag kinders is, moet hulle trots kan wees op waar hulle vandaan kom. Nie dat daar ooit ’n gedagte by hom ontstaan het dat sý ’n moontlike kandidaat vir die gesogte pos is nie, maak sy haarself meewarig wys. Hoekom jou tyd mors met ’n meisie wat jy weet geen rol in jou toekoms kan speel nie, en dit terwyl jy ernstig op die uitkyk is vir ’n vrou?

      Sy voel maar bra bekaf deesdae, en hoe sy ook al probeer, sy kry dit nie reg om haar uit hierdie somber put te trek nie. Daar kom darem een ligpunt in hierdie dae – Maria se ek­samenuitslae. Die skoolhoof bel Miempie spesiaal om haar daarvan te vertel. Maria het alle verwagtinge oortref. Sy het aan al die vereistes wat Miempie gestel het, voldoen. Meneer Koopman is vol vertroue dat sy dit ook die res van die jaar sal handhaaf noudat sy by haar ouma-hulle bly.

      Maar dit bring, behalwe vreugde en dankbaarheid, ook opnuut kommer en probleme vir Miempie mee. Maria het haar kant gebring. Sy het die eerste hek oopgemaak … en dis haar, Miempie, se taak om die tweede hek oop te kry … Maar waar gaan sy die geld vandaan kry? wonder sy met ’n sinkende hart. Ook die tyd is teen haar. Daar moet nou al aansoek gedoen word by die universiteit en in ’n koshuis as Maria, wonder bo wonder, volgende jaar verder gaan studeer. Maar hoe kan sy dit doen voordat sy die geld het … en wáár moet dit vandaan kom?

      Geruime tyd speel sy al met die vergesogte gedagte om self by ’n bank om ’n lening aansoek te doen. Hoe sy dit ooit terugbetaal gaan kry, het sy nie die vaagste benul nie. Honderdduisend rand is ’n fortuin vir ’n verpleegsuster wat net van haar salaris afhanklik is. Want sy is nie van die gelukkige mense wat ryk geërf het nie. Haar aangenome ouers was doodgewone middelklasmense, en hulle siekte het die bietjie spaargeld vinnig weggevreet. Daar was ’n skamele paar duisend rand oor en die paar meubelstukke wat nou in haar woonstel staan, toe die boedel afgehandel is. En daardie paar duisend rand het sy by haar spaargeldjies gesit om vir haar ’n tweedehandse motortjie te koop. Maar as sy haar motor verkoop … Miskien sal die bank tog vir haar die res leen.

      Met min hoop, maar klouend aan elke grashalm, gaan spreek Miempie die bankbestuurder, maar hy, hoewel simpatiek, wys haar op die onmoontlikheid van haar plan. Die boekwaarde van haar motortjie is maar dertigduisend rand. Sy het geen sekuriteit om aan te bied nie. Haar salaris en die paar stukkies meubels is beslis nie goed genoeg nie.

      Sy voel verleë en hartseer toe sy opstaan. “Dankie, meneer. Ek het net gevoel ek moet darem probeer, maar ek verstaan.”

      Die bankbestuurder bly peinsend sit toe die kantoordeur agter haar toegaan. Hoeveel mense sal bereid wees om dít vir ’n minderbevoorregte kind te doen? Hy twyfel. Suster Rust het sy algehele respek. Dan trek hy die lêer voor hom nader en bepaal hom by meneer Wilhelm Visser, die baas van Grootfontein. Wilhelm Visser het baie goed geërf. Maar hy is nie ’n goeie boer nie, nie volgens gerugte nie en ook nie volgens sy bankstaat nie. Nie dat hy nie genoeg in materiële waarde besit nie, maar besittings betaal nie rekeninge nie en gee nie kontant in die sak nie. Hy sal Wilhelm Visser moet aanspreek oor sy oortrokke rekening …