Schalkie van Wyk Keur 9. Schalkie van Wyk

maak sy haarself wys. Sy kyk na hom en probeer nie om haar weersin te verberg nie. “Die jongmeisie het jou verwerp en daarom kom soek jy troos by die oujongnooi, nè, meneer Du Pont?” vra sy sinies.

      Hy frons. “Waarvan praat jy, Sanet?” vra hy bruusk.

      “Dis die waarheid, nè, meneer Du Pont? Elrina weier om aan jou verloof te raak en daarom koop jy uit leedvermaak vir my ’n ring en hoop jaloesie sal haar dryf om tog met jou te trou. So ’n taktiek kan soms slaag … as die meisie jou liefhet, maar ongelukkig sien ek nie kans om intussen jou verloofring te dra totdat Elrina jaloers genoeg is nie. Watter verduideliking sal ek aan Tertius gee wanneer hy vanmiddag hier opdaag?” vra sy, verstom oor haar vermoë om lighartig, selfs geamuseerd te klink.

      “Jy glo sowaar ek is tot so ’n laakbare daad in staat?” vra hy, sy stem bedrieglik sag. “Jy glo dat my liefdesverklaring aan jou net deel was van ’n set om Elrina in my arms te dwing?”

      “Ja, meneer Du Pont,” antwoord sy gelykmatig.

      Sy oë vernou. “Wees dan gewaarsku, Sanet, want ek sal alles doen om te keer dat jy met Tertius Lindeque trou. As jy dan glo ek is ’n man sonder eer, sal ek soos een optree … moenie dit vergeet nie,” dreig hy.

      “Wat hoop jy om te doen, meneer Du Pont? Sal jy my geraamtetjie uit die kas opdiep? Tertius ken die geraamte en daarom skrik hy nie meer daarvoor nie.”

      Haar woorde vergroot sy toorn, want sy sien hoe die spiere langs sy kake uitbult wanneer hy hard op sy tande kners, asof hy om selfbeheersing veg, en merk ’n spiertjie wat hoog teen sy wangbeen spring en sy spanning verraai.

      “Tertius weet … maar ek mag nie weet nie?” vra hy skor.

      “Jy mag, maar dis nie nodig dat jy weet nie,” antwoord sy. Sy woede laat haar soos ’n verstote kind voel en sy draai om en stap deur die boord weg na die huis.

      Hy roep haar nie terug nie. Hy kom nie agter haar aan nie en sy wonder of hy die moeite doen om haar agterna te kyk. Maar sy hou aan loop, selfs al weet sy dat sy vir altyd uit sy lewe loop.

      Tant Dassie gee ’n koppie tee en ’n stukkie vrugtekoek aan Sanet, wat ’n niksseggende dankie mompel, en stap dan na haar gewone sitplek op die een rusbank in die woonkamer.

      “Is jou haartjies heeltemal droog?” vra oom Lukas besorg. “Hoe lyk dit my jy het koue gevat toe jy daar buite in die agterplaas jou hare drooggemaak het?”

      “Lukas, los die kind,” beveel tant Dassie. “Sanet is oud genoeg om haar eie probleme op te los en as ons nou inmeng, bemoeilik ons dit net. Maar as jy tyd het om jou te kwel, bekommer jou liewer oor my dierbare Bismarck.”

      “En wat het nou weer met Biscuit gebeur?” vra oom Lukas met vrome belangstelling.

      “Sy naam is Bismarck, Lukas, maar dis seker vanselfsprekend dat ’n man van jou jare dit moeilik vind om so ’n eenvoudige naam soos Bismarck te onthou,” sê tant Dassie nydig.

      “Ja, Dassie.” Oom Lukas vervolg byna gemoedelik: “Jy sal nooit kan raai hoeveel dinge ek wil vergeet as ek daardie bruin brak voortdurend op my rusbank langs jou sien lê nie … Dat ’n slim vrou soos jy soveel tyd en aandag aan ’n liederlike brak soos Biscuit kan vermors, so asof jy nie weet die dom ding het nie eens ’n siel of ’n gewete nie. Is jy self nog reg wys, Dassie?”

      “Ek gaan terug Johannesburg toe,” sê Sanet skielik. Haar woorde skok oom Lukas en tant Dassie uit hulle argument oor die poedel en hulle staar haar aan asof hulle aan haar geestestoestand twyfel.

      “Nou wat praat die kind nou weer?” vra oom Lukas onvergenoegd. “Jy is nie rêrig verlief op die Lindeque-seun nie?” verneem hy.

      “Nee, oom, maar …” begin sy halfhartig en wens sy het liewer niks gesê van haar voorneme om saam met Tertius terug te keer na Johannesburg nie.

      Hoe kan sy aan oom Lukas en tant Dassie verduidelik dat sy nie wil weggaan nie, maar dat haar liefde haar verplig om as ’t ware op vlug te slaan? Sy het Jean-Pierre opreg liefgekry, vir die eerste maal met volle oorgawe liefgekry, maar omdat sy nooit syne sal wees nie, mag sy nie langer hier bly nie.

      “Absolute onsin!” verklaar tant Dassie, sluit haar lippe ferm en lig haar ken strydlustig terwyl haar oë ’n waarskuwing aan Sanet flits dat sy geen weerstand sal duld nie. “Jy, Sanet, het ’n plig teenoor die tweeling en teenoor my en daarom durf jy ons nie nou in die steek laat nie.”

      “Maar ek kan die tweeling saam met my terugneem na Johannesburg, tant Dassie,” argumenteer sy.

      “En jy glo hulle sal tevrede wees om terug te gaan en êrens in ’n woonstelletjie te gaan woon?” vra tant Dassie uitdagend.

      “Jy kan dit nie aan die kinders doen nie, Sanet,” maan oom Lukas. Sy stem is rustiger, maar nie sonder verwyt nie. “Hulle is gelukkig hier by my en hulle hou van hulle nuwe skool en baie maats. Jy kan tog nie die tweetjies opnuut ontwrig nie?”

      “As hulle dan verkies om by oom te bly …” Sanet sluk en word oorweldig deur ’n gevoel van algehele verlatenheid.

      As sy weggaan, sal sy oom Lukas, tant Dassie en die tweeling vir goed agterlaat, want hulle sal nooit na haar toe kom nie. En daar in Johannesburg? Tertius sal daar wees, maar sy het hom nie lief nie. Haar oudste ousus Magda was nog altyd vir haar ’n aangename vreemdeling, moontlik omdat hulle twaalf jaar in ouderdom verskil. Maar as sy hier bly …

      Hier sal hartseer voortdurend haar deel wees, want Jean-Pierre is hier, waarsku haar hart.

      “As die seuns bly, moet jy bly, Sanet,” sê tant Dassie ferm. “Ek en Lukas is aangetroude familie en daarom kan ons nie sommer saamwoon soos onbeskaafde mense nie. Of dalk sal die goeie Ellie vir jou oom kom huishou en na die tweeling omsien,” gooi sy ’n hoek uit en hoop dat oom Lukas die aas sal sluk.

      “Soms sê jy net sulke onsinnige dinge soos ou Ellie, Dassie,” kapittel oom Lukas haar. “Ek het jou reeds gesê jy kan ’n skaapboud en ’n rugstring gaarmaak net soos my oorlede moeder dit kon doen, en daarom hoop ek dat jy nog lank met die grootmaak van die seuns sal help. En jou melktert hoef ek darem nie skelmpies in die vullisblik uit te krap, soos ek altoos doen wanneer Ellie met haar offerandes opdaag nie … hoewel dit so ’n klein bietjie soeter kan wees, as jy dit nou wil maak soos my oorle moeder dit gemaak het.”

      “En jy verwag ek moet met jou oorlede ma wedywer, Lukas?” vra tant Dassie geraak.

      “Nee, Dassie, maar aangesien jy die moeite gedoen het om al die pad van Pretoria af agter my aan te ry, kan jy net sowel verder moeite doen om my gelukkig te maak. Jy moet darem onthou ’n man van my leeftyd laat hom nie maklik ompraat om te trou nie. Daarom moet jy maar jou beste voetjie voorsit,” tart hy. Sy uitdrukking is sedig, maar sy oë vonkel onnutsig.

      “Kom ons gaan pak ons tasse, Sanet, want ek laat my nie so beledig nie,” sê tant Dassie gekrenk en staan vinnig op, maar steek in haar spore vas toe die luide geroep van die seuns en die benoude tjankblaf van ’n hond agter die huis hoorbaar word.

      “Bismarck! Kom terug! Bismarck, moenie simpel wees nie! Bismarck …!” brul Gerrie en Peet wanneer hulle om die hoek van die huis kom.

      “Au-au …!” tjank Bismarck en gly-gly oor die stoep na die oop voordeur.

      “My arme ou diertjie …” begin tant Dassie ontsteld, maar dan bly haar mond oop hang.

      Sanet staar oorbluf na die poedel wat kaal geskeer is, behalwe ’n klossie hare op die punt van sy lang, dun stert.

      “Gu-gu,” lag oom Lukas diep uit sy bors, terwyl die verskrikte Bismarck op die rusbank spring, homself in ’n klein bondeltjie opkrul en bewend van ontsteltenis die deur dophou.

      “Bismarck! Wat het hulle met jou aangevang?” vra tant Dassie en storm na die rusbank, gaan sit en tel die poedel in haar arms op.

      “Koddige dierasietjie,” sê oom Lukas en ruk weer van die lag. “Lyk alte veel na ’n maer ou skapie in die skeertyd … darem vreeslik naak, is hy nie, Sanet? Jy kan