In jou hande. Malene Breytenbach

draai haar oë om rond te kyk, want die nekstut keer dat sy haar kop draai. Daar is verskeie ruikers in die kamer. Om haar is apparate en drups. Sy kry steeds aarvoeding. Sy is vol pypies en verbande, soos ’n karakter in ’n fliek wat deur ruimtewesens of vir verstandbeheer herbedraad word, of in ’n bioniese wese omskep word.

      Die gevoel van algehele hulpeloosheid is skrikwekkend. Sê nou sy is erg geskend?

      ’n Mooi, donker verpleegster kom in, met blinkbruin oë en ’n aangename, simpatieke gesig.

      “Hallo daar, amper was jy ’n mummie,” skerts sy. “Moenie skrik oor jy so verbind is nie, jy is maar net oral beseer. Jy gaan nie kan praat nie, want jou kakebeen is gebreek, maar ons voer jou voggies. Daar is ook ’n lelike sny aan jou voorkop, jy moes vyf steke kry. Mens, jy het ons darem aan die hardloop gehad! Die beste chirurg in die Kaap, seker in die land, het jou geopereer – dokter Douw Hefer. Jou arme ou regterhandjie het darem lelik seergekry. Jou twee enkels is ook gebreek. Waar jy kon kneus, het jy. Maar toemaar, waar daar lewe is, is daar hoop, sê ek altyd.”

      My regterhand is vergruis en in gips, dink Michelle ontsteld. Met my hande moet ek ander mense help om heel te word, en nou is my sterk regterhand beseer. Was dit maar die linkerhand, was dit effens beter! Trane brand in haar oë.

      Die verpleegster werskaf om haar, kyk na haar kaart, verstel goed, sit ’n nuwe drup op. ’n Hulpverpleegster in groen klere kom in.

      “Is ons meisie darem wakker?” vra sy.

      “Dit lyk so. Net die ou ogies kan praat. Foei tog, die swelsel om jou oë het darem heelwat gesak. En dit is sulke mooi donkerbruin oë, met sulke lang wimpers. Ag nee, die oë is dan vol trane.”

      Die hulpverpleegster vee Michelle se oë en slape saggies met ’n snesie af en klik haar tong. “Moenie huil nie, skat. Jy kan dit nie self maklik afdroog nie. Kyk hoe loop dit af in jou hare in. Jinne, dis sulke mooi hare, amper swart en seker pragtig blink as dit skoongewas is. Dik en krullerig, ek wens myne was so mooi. Ek sal dié mooi hare nog lekker vir jou kom was as die besering aan jou gesig ’n bietjie geheel het.”

      Michelle is bewus daarvan dat haar lang hare los is, maar die verband om haar voorkop sit styf soos ’n sweetband. Haar kopvel voel taai en vuil.

      “Jou ouers het gesê ons moet hulle laat weet as jy weer bykom,” sê die verpleegster. “Hulle is so bekommerd oor jou. Jou ma het lank by jou gewaak, maar jy het geslaap soos ’n klip. So word jy gesond, slaap is baie helend. Die ou brein rus en die swelsels sak. Ek sal dokter Hefer ook laat weet dat hy weer ’n draai kan maak. Hy is reeds besig met sy rondtes.”

      Die twee verpleegsters gaan uit en Michelle knip hard en snuif om die trane weg te kry. Sy wil weet hoe sy lyk, maar aan die ander kant is sy ook bang om haar gesig te sien.

      Hoe lank gaan ek hier soos ’n gevangene moet lê? wonder sy. Haar ma moet haar asseblief net vertel hoe dit met Sandra gaan. Sy moet net so erg seergekry het.

      “Hier is ons pasiënt weer wakker, soos dokter kan sien,” hoor sy die verpleegster sê.

      Die lang, donker man in ’n wit jas kom in en staan langs haar bed.

      “Hallo, ounooi. Laat ek my dié slag behoorlik voorstel: ek is dokter Douw Hefer.” Hy kyk haar ernstig aan. “Ek is ’n ortopediese chirurg wat ook in handfrakture spesialiseer. Jou regterhand het baie seergekry.”

      Sy ernstige gesig laat haar skrik, want dit lyk asof hy dink die prognose is nie goed nie. Dié slag is die helderblou oë bloedbelope, met donker kringe daaronder. Die swart baard maak ’n skaduwee op sy kakebeen en bolip.

      Michelle is verbaas en geroer. Die man lyk moeg, en asof hy swaar dra aan iets. Hy het seker ’n lang operasie agter die rug, dink sy. Weer val dit haar op hoe manlik en aantreklik hy is, maar op ’n onkonvensionele manier. Sy kakebeen is te hoekig en sy wenkbroue te swaar. Sy mond is streng dog mooi.

      Michelle kan net haar oë knip in antwoord op sy bekendstelling.

      “Jy is Michelle Judson, verneem ek. Dat jy lewend uit die wrak gekom het wat nou daar in Bainskloof lê, is eenvoudig ’n wonderwerk.”

      Hy begin vir haar verduidelik wat sy alles oorgekom het, en sy wonder of enigiets aan haar nog heel kan wees. Laaste kom hy by haar hande.

      “Ek moes opereer aan jou hand, wat ingesluit het die gebreekte bene, die bloedvate en die senings. Met die moderne chirurgie kan ons weer die funksie en voorkoms herstel, selfs as die besering so ernstig was. Jy sal dalk nóg operasies moet ondergaan. Moet jou nie onnodig bekommer nie, want ek sal my bes doen. Ek verduidelik vir jou die basiese sonder om te tegnies te raak: Die menslike hand het sewe-en-twintig bene, en daar is verskeie artikulasies. Die bewegings van die hand word deur weefsels, naamlik spiere en senings, bewerkstellig. Daar is intrinsieke en ekstrinsieke spiergroepe. Ek het geheg en penne ingesit. Om volledige herstel te verseker, sal ek jou vir rehabilitasie verwys na ’n baie goeie fisioterapeut. Die chirurgie is slegs die basis van die herstel. Die handoefeninge, masserings, hitteterapie, elektriese senuweestimulering ensovoorts sal die fisio doen.”

      Ek weet van al dié dinge, wil sy vir hom sê, maar sy kan nie. Sy kan net kyk in sy blou oë wat so moeg lyk. Hy bly naby haar staan en kyk stip na haar, sy hande in die sakke van sy jas. Sy wonder wat hy dink. Hy het ’n vreemde effek op haar, asof sy nou aan hom verbind is, want hy is haar hoop op herstel. Haar toekoms hang van hom af.

      Hoeveel vrae wil ek nie vra nie, maar ek kan nie, dink sy gefrustreerd. Hy weet eintlik niks van my nie. En ek weet niks van hom nie.

      Haar ma se gesig verskyn skielik. “O, dokter is weer hier. Ek kom kyk net hoe gaan dit met my kind.”

      “Sy is darem gestabiliseer, en aangesien sy jonk en gesond is, behoort sy taamlik gou aan te sterk. Maar sy gaan u nog baie nodig kry, mevrou.”

      Hy het so ’n diep, besorgde stem. Gerusstellend, dink Michelle. Dis vir haar lekker om daarna te luister.

      Haar ma kom buk oor haar. “Ag tog, my liewe kind …”

      Sy snuif en kyk na die dokter. “Sy is my enigste kind. En sy is nogal ’n arbeidsterapeut wat ander mense help wat sulke dinge oorgekom het soos wat sy nou oorgekom het. Haar pa het verongeluk en dit het haar destyds so getraumatiseer, en nou kom sy amper dieselfde ding oor. Ag, sy het maar twee jaar gelede begin praktiseer, saam met ’n fisioterapeut. Sy moet haar hande mos baie gebruik, en sy is regs. Moes dit nou juis haar regterhand wees wat so erg beseer is?”

      Michelle sien die verbasing op die dokter se gesig. Hy frons en sy kry ’n bang gevoel. Glo hy werklik dat sy volkome kan herstel?

      “Dit maak my des te meer vasbeslote om haar te help, mevrou. Ons sal sorg dat daardie hand regkom.”

      “Die besering aan haar voorkop … hoe ernstig is dit?”

      “Die wond is diep en as die steke uitkom, sal daar dalk ’n letsel wees, maar dit kan met plastiese chirurgie reggemaak word.”

      Ek ís dus geskend, dink Michelle. Darem nie so erg dat sy ’n monster gaan wees nie. Sy moet seker dankbaar wees.

      “Ek sien u weer, mevrou,” sê hy. Toe kyk hy na Michelle. “Moenie so bang lyk nie, ounooi. Alles sal regkom.”

      Sy is so dankbaar oor die trooswoorde dat haar hart swel. Dís nou vir jou ’n dokter met empatie en ’n goeie bedside manner, dink sy toe hy groet en uitstap.

      Sy kyk na haar ma en hoop sy sien die dringende vraag in haar oë. Dit lyk asof haar ma dadelik verstaan.

      “Sandra is in ’n koma, my liefling. Ons wou jou nie vroeër met die nuus ontstel nie. Ons bid vir haar ook.”

      Michelle weet nie of sy verlig durf wees nie. Sou Sandra gestabiliseer wees? Hoe lank is sy al in die koma?

      Haar ma vertel egter nie verder nie, vee net oor haar oë met ’n sakdoekie.

      “Nicci kom jou môre sien, sê sy,” vertel haar ma. “Sy kom bly weer tydelik in die Kaap om modelwerk te doen, dis advertensies