Schalkie van Wyk Keur 6. Schalkie van Wyk

vra sy met ’n bitterheid wat nie by haar jeugdige voorkoms pas nie.

      “Ons was saam op skool. Het ek jou ooit anders as die ryk kinders behandel?” vra hy ingehoue.

      “Nee, maar …” Sy soek sy oë. “Ek was jonk toe ek besef het hoe mans na my kyk. Ek het geweet ek is mooi en begeerlik en elke maal as ek ’n vreemdeling se verbleikte rok moes dra, het ek gesweer dat ek eendag met ’n ryk man sou trou, sodat ander mense mý ou klere sou dra.”

      “Dan moet ek jou seker gelukwens, want ek verneem jy is ’n skatryk weduwee,” sê hy sinies.

      “Kan jy my verwyt?” vra sy gekrenk. “Ek het jou liefgehad, maar ek het ter wille van ons met Herman Myburgh getrou. Ek was bewus van sy swak hart. Ek het hom nie dood gewens nie, maar ek kon altyd droom oor die dag wanneer ek vry sou wees om met jou te trou, Friedrich.”

      “Vry en ryk.” Hy lag humorloos en skud sy kop. “Ek kan nie anders as om ’n onwillige bewondering vir jou te hê nie, Alexandra, maar ek het my redes gehad waarom ek jou nie gevra het om my bruid te word nie.”

      “Jy was ’n sentlose student wat deur die Falkensteins onderhou is,” sê sy vinnig.

      “Dis waar, maar …”

      “Dit lê alles in die verlede, Friedrich. Jy is ’n suksesvolle ginekoloog en eienaar van Blumenstrauss. Moontlik is ek ryker as jy, maar al het jy nie ’n sent gehad nie, sou ek nogtans bereid gewees het om met jou te trou.”

      Die uitdrukking op sy gesig verhard. “Jy het my nie die geleentheid gegee om klaar te praat nie, Alexandra. Dit was nie my armoede wat verhoed het dat ek met jou getrou het nie. Ek het ’n ander rede gehad … maar dis nie meer van belang nie.”

      “Ek is bly, want dan was my opoffering nie tevergeefs nie. Weet jy hoe eensaam kan ’n mens wees as jy voortdurend moet toneelspeel? Ek het na jou omhelsings en liefkosings gesmag, maar ek moes …”

      “Dis genoeg, Alexandra,” val hy haar stroef in die rede. “Jou opoffering was die moeite werd, want Son en See is jou beloning. En Dieter se liefde. Wie weet, moontlik is jy binnekort nog ryker wanneer jy met die kroonprins van Kaiserburg trou.”

      “Liewe land, Friedrich, jy is tog nie jaloers op Dieter nie? Hy amuseer my, maar jy is die man wat ek liefhet,” sê sy onthuts.

      Hy laat sy blik stadig oor haar loop, soek met ’n gevoel van ongekende leegheid na die liefde wat hy eenmaal vir haar gehad het, maar vind dit nie. Klein Grietjie glo aan onsterflike liefde, onthou hy en draai sy kop weg. Gretha … Gretha … pols haar naam met elke klop van sy hart deur sy binneste. Wat het Gretha wat Alexandra nooit gehad het nie? vra hy homself verward. Onskuld? Of dalk net die kinderlike geloof aan die onverganklikheid van die liefde? Gretha sal nooit ter wille van geld met ’n man trou nie.

      “Het jy gehoor wat ek gesê het, Friedrich?” vra Alexandra gespanne langs hom. “Ek het jou al die jare liefgehad.”

      “Ek het gehoor,” sê hy sonder om na haar te kyk, “maar ek is nie meer ’n student nie. Alexandra. Jy was getroud en jy ken die ou waarheid: tyd heel alles, selfs ’n gebroke hart.

      “Het jy my nie meer lief nie?” vra sy verbysterd.

      Hy kyk met ’n sweem van ’n glimlag na haar. “Destyds het ek geglo ek het jou lief, maar volwassenheid het my ’n beter perspektief gegee. Jy het verander; ek ook. Wat daar ook al tussen ons was, behoort tot die verlede.”

      Sy ruk haar kop gekrenk op. “Ek is jammer ek het my tyd gemors, hooghartige dokter Falkenstein. Moenie ’n uitnodiging na Kaiserburg toe verwag wanneer ek en Dieter eers getroud is nie,” smaal sy, draai om en stap weg na haar motor.

      Hy kyk nie om toe hy haar motor hoor vertrek nie. Die beeld van ’n blonde meisie met blitsende, groen oë verrys voor sy geestesoog. Gretha sal nooit kan toneelspeel nie; nooit haar ware gevoelens kan verberg nie. Hy sal kan lief wees vir ’n meisie soos Gretha, want sy loop ’n reguit pad.

      Hanna bedek haar gesig met haar hande toe Meraai vir die tweede maal binne twee dae by die agterdeur in stoomroller en hygend op die naaste kombuisstoel neersak.

      “Sjoe, sjoe, sjoe! Wat ’n beproewing der beproewinge! Die mense sê ek is vet, Hanna, maar ek sê vandag vir jou: dis my kruis wat ek moet dra. Ek loop en my vet loop saam … Ek dra my poegaai aan my berge vet,” kla Meraai en waai haar met haar fyn kantsakdoekie koud.

      “Jy dra jouself en jou vet na ’n vroeë graf toe, Meraai Spannenberg!” raas Hanna, reeds besig om vir Meraai ’n glas koeldrank te skink. “Wat besiel jou om so in die warm son rond te drentel, Meraai? Jy kon mos gebel het as jou nuus nie kon wag nie.”

      Meraai drink die glas koeldrank en plak die leë glas voor Hanna neer. “Nog!” beveel sy uitasem.

      “Koel eers af, Meraai. Toe, vertel vir my watter ramp het die inwoners van Kaiserburg nou weer getref?” vra Hanna nuuskierig.

      “Ramp? Wie het van ’n ramp gepraat?” Meraai leun terug op die krakende kombuisstoel en glimlag salig. “Dis die allerwonderlikste nuus, Hanna. Reken, die fraai Grethatjie en dokter Ferdi Steenkamp het verloof geraak. Toe, wat sê jy nou, vrou?”

      “Verduiwels!” bulder Friedrich uit die gangdeur, sy oë glimmende kole in sy onnatuurlike bleek gelaat, terwyl hy dreigend op die verskrikte Meraai afstorm. “Hoekom lieg tannie vir ons?” vra hy grimmig en gryp Meraai ru aan die skouer.

      8

      Meraai plant ’n geniepsige klap op Friedrich se hand wat haar aan die skouer vashou. “Ongepoetste swernoter!” skel sy verontwaardig. “Ek sukkel my poegaai om my ou asempie ná daardie lang stap terug te kry, en wat doen jy? Laat my dit opnuut wegskrik. Wat byt jou, broertjie? Ek het ’n heuglike tyding gebring, nie met jou kom rusie maak nie.”

      Friedrich staar haar grimmig aan. “Is die leuen dat Gretha aan Ferdi Steenkamp verloof is tannie se heuglike tyding?”

      “Maar sal jy ophou om my tot leuenaar te maak, skepseltjie?” vra Meraai onstuimig. “Nee a , Friedrich, hoe ken jy my? Is ek ’n skinderbek, of praat ek altyd die waarheid?”

      Friedrich kyk onseker na Hanna wat swygend aan die bopunt van die kombuistafel staan en hom met die wysheid van die ouderdom betrag. “Is dit die waarheid, tant Hanna?” vra hy bruusk.

      “Ek kan nie aan ’n enkele rede dink waarom Meraai al die pad in die warm son sou loop om ’n jokstorie aan my te kom vertel nie, kind. As Meraai sê Gretha en dokter Steenkamp is verloof, dan is dit so,” antwoord sy rustig.

      Meraai glimlag vermakerig. “Sê hom, Hanna. Verbeel jou! Die japsnoet ruk my aan my ou skouertjie rond en maak my tot leuenaar. Wat makeer jou, Friedrich?” Sy wikkel haar stomp neusie snuiwend. “Jy het nie dalk te veel gedrink nie?”

      “Ek glo nie dis drank wat die seun soos ’n renoster met ’n seer kop laat optree nie, Meraai,” sê Hanna betekenisvol.

      “Wat is dit van drank?” vra Amalia en kom die kombuis binne. Sy sien Meraai aan die kombuistafel sit en glimlag verwelkomend. “Dag, Meraai. Hoe gaan dit met my peetdogter?”

      Meraai gluur Friedrich wantrouig aan. “My lippe is gesnoer, Amalia, want maak ek my mond oop om jou die heuglike tyding te vertel, gee die ongepoetste mansmens my dalk ’n dwarsklap,” antwoord sy gekrenk.

      Amalia raak bewus van die gespanne atmosfeer in die kombuis; asof ’n klam, koue wolk die vertrek binnegedryf en hulle toegevou het. Sy kyk beurtelings na Friedrich en Hanna, ’n woordelose vraag in haar oë.

      “Meraai oordryf soos gewoonlik, Amalia,” sê Hanna ongeërg. “Die nuus dat Gretha en dokter Ferdi Steenkamp verloof geraak het, het Friedrich so ’n klein bietjie ontstel.”

      “Wát?” Amalia staar haar sprakeloos aan en wend haar onthuts tot Meraai. “Is dit die waarheid, Meraai? Het Gretha sonder my medewete aan ’n wildvreemde man verloof geraak?”

      “Ja, toe, wie