Dokter sonder grense. Malene Breytenbach

spoel haar vuil klere uit en hang dit oor die handdoekreling. Spies en sy vriende sal maar net gewoond moet raak aan vrouegoed sien. Hulle is seker gewoond daaraan, want sy twyfel nie dat hulle oral vroue najaag nie. Hierdie mure kan seker stomende stories vertel.

      In ’n skoon T-hemp en kortbroek lê sy bo-op die bed op die oopgerolde slaapsak en probeer om te vergeet van die hitte. Iewers zoem ’n muskiet en ’n paar vlieë vlieg waansinnig heen en weer. Sy skrik toe die slaapkamerdeur oopgaan en Spies inkom, met ’n glas met geel vloeistof in een hand en ’n Coke in die ander hand.

      “Dop,” kondig hy aan. “Slaap jy soos ’n baba tot môre, dan sal jy die krag hê om hierdie helgat te face.”

      “Dankie.” Sy neem die glas en sien dat hy vir haar ’n dubbel gegooi het. “Sjoe! Ek drink nie regtig so baie nie, hoor.”

      Hy staan en bekyk haar met sy vuiste op sy heupe. Sy gooi die glas tot bo vol Coke en neem ’n sluk.

      Hy grinnik en loop uit. “Sien jou môre. Lekker slaap,” sê hy oor sy skouer.

      Clare drink die helfte en voel haar kop draai. Sy sit die glas op die bedkassie neer, drink die res van die Coke, skakel die flou lig af en raak dadelik aan die slaap.

      Sy word die volgende oggend vroeg wakker met ’n hoofpyn. Dis steeds so warm en sy lê steeds bo-op die slaapsak. Op die bedkassie staan die whisky wat sy gelos het en ’n dooie vlieg dryf daarin. Van ver af hoor sy voertuie, een keer ’n sirene, en een keer iets soos ’n gil wat haar bloed laat vries.

      Waar is Spies?

      Sy staan op, haal pynpille uit haar sak, neem die glas whisky en gaan gooi dit uit in die wasbak. Haar kop klop. Sy is nie seker of die water veilig is om te drink nie en gaan uit om vir Spies te vra.

      Hy lê soos ’n dooie op die bank en slaap. In sy vorige dag se klere en met ’n baardskaduwee op sy gesig. Om hom is vuil glase en ’n leë bottel whisky lê op sy sy.

      Terwyl sy vir hom staan en kyk, gaan sy oë oop. Bloedbelope oë.

      “Wat kyk jy?” vra hy. “Is ek vir jou mooi?”

      Clare vervies haar. “Ek wil eintlik net weet of dit veilig is om die kraanwater te drink. Dit lyk vir my verdag.”

      “Nee, jy gaan cholera of loopmaag kry. Kyk in die verskoning vir ’n yskas daar in die hoek en haal gebottelde water uit. Ons sorg gewoonlik vir onsself. My manne het die nodige gebring.”

      Sy gaan na die lendelam yskas en maak dit oop. Dis darem koud binne en vol water, Coke en pakkies kos soos dié wat op die vliegtuig was. Sy neem water en drink die pyntablette, en besef dat haar maag grom.

      “Is jy babelaas vanmôre?” hoor sy en draai om.

      Spies sit regop en gaap.

      “Nee, dis seker net die lugdruk wat my pla. Ek het nie gisteraand al jou whisky gedrink nie. Ek sou eerder dink jý is babelaas.”

      “Not ’n dêm. Ek kan my drank vat, ou sussie. Ek gaan stort, dan eet ons, en dan vertel ek jou wat ons gaan doen om jou boetie op te spoor. My manne het reeds navrae gedoen.”

      “Weet hulle waar hy is?” vra sy opgewonde.

      “Nee, maar hulle weet waar die dokters is. Daar is ’n helse klomp klinieke en vlugtelingkampe, en die MSF is ook in Freetown by die kampe en by die Connaught-hospitaal. As Nick nie iewers heen ontvoer is nie, sal ons hom wel opspoor.”

      Hy staan op, rek, gaap weer. Uit sy rugsak haal hy ’n handdoek en seep en loop na die badkamer. Sy hoor hom fluit in die stort en water spat. Die pype dreun soos donderweer. Sy hoop net hy hou hom welvoeglik en maak haar nie verleë nie.

      Vinnig trek sy haar dag se kakieklere aan en borsel haar hare. Die deur gaan oop en hy staan daar met ’n handdoek om sy onderlyf, sy lyf gespierd en harig. Sy kyk nie direk na hom nie.

      “In die vervolg klop jy voordat jy sommer inbars,” sis sy. “Sê nou ek was nog nie aangetrek nie?”

      “Oeps, skuus. Sal nie weer nie. Ek het ook klere gewas en die hele badkamer drup. Ek vra jou net om my kans te gee om ook aan te trek, tensy jy nie omgee om my in my geboortepakkie te sien nie.”

      “Spies, gedra jou! Gaan trek aan, en maak gou. Ek is honger.”

      Spottend klik hy met sy tong. “Kwaai tannie, nè? Ek het gedink jy kan ’n geitjie wees. Maar toemaar, ek is in two ticks klaar, dan kan ons eet en dan is jy in ’n beter luim.”

      Hy verdwyn weer en sy kners op haar tande. Gaan hy haar heeltyd spot en terg? Solank hy hom net gedra en nie met haar probeer kanse waag nie.

      Sy wag vyf minute voordat sy uitgaan. Hy is geklee in ’n lang kakiebroek en ’n kakiehemp wat nog nie vasgemaak is nie, en hy is besig om sokkies en stewels aan te trek. Sy kan nie help om vlugtig na sy gespierde borskas te kyk nie, maar toe ignoreer sy hom en loop verby na die yskas.

      “Is daar enige moontlikheid van koffie?” vra sy.

      “Ja, kyk in daardie sak langs die yskas. Daar is ’n beker en dompelaar en ’n bottel koffie. Daar is suiker ook, maar ons sal sonder melk moet regkom. Daar is ook blikborde, bekers en lepels. Alles is in een houer. O, en daar is beskuit. Kos en drank is hier meesal ’n probleem, maar Obed kry dit gewoonlik reg om goed op die swartmark te kry. As mens geld het, kan jy enige plek goed kry. Omkoop werk oral met omtrent almal in Afrika.”

      Hy het sy veters vasgemaak en kom nader, sy hemp steeds oop. Clare ruik seep en deodorant en voel ongemaklik. Die man is eenvoudig intimiderend manlik, en hy weet dit. En hy is vir seker nie die man vir haar nie.

      Al wat hy egter doen, is om haar te help om die goed uit te haal en die dompelaar by ’n muurprop in te prop. Hy gaan kry water uit die badkamer en sit die dompelaar in.

      “Ons kook die peste weg,” sê hy. “Ons kan nie al ons drinkwater opkook nie.”

      Stadig maak hy sy hemp vas, druk dit by sy broek in en kyk hoe sy die koffie in die bekers afmeet en hulle op die lae tafel neersit.

      “Suiker?” vra sy.

      “Twee, dankie. Ons kan bly wees as die water kook. Die krag is maar shaky hier, soos ek jou reeds vertel het.”

      Hy gaan na die venster, trek die gordyne oop en maak ’n venster oop. Die son kom fel in, en ook ’n reuk van verrotting. Clare gaan staan langs hom en kyk uit. Die uitsig oor die Sierra Leone-baai na Freetown is mooi, maar oral buite is verval. Die mense wat sy sien, lyk arm en versukkeld. Skuite, roeibote en militêre bote is langs en op die water.

      “Dit lyk nou nie eintlik na die Franse Riviera nie,” merk sy op. “Maar dink net watter moontlikhede sou dit hê as hulle nie alewig oorlog gemaak het nie. Die ontsettende hitte en humiditeit is natuurlik ook ’n probleem. Ek sal daaraan gewoond moet raak.”

      “Ja, dis ’n gevaarlike plek dié. Die mense gaan soos vlieë dood van malaria en ander tropiese siektes, dan vermoor hulle mekaar ook nog op groot skaal. Daar is te veel soldate, skelms en skollies in Freetown. Jy gaan nêrens heen sonder my nie, jy kyk nie direk na enigeen nie, en jy steek daardie mooi groen oë van jou agter ’n donkerbril weg. Ek is wel jou lyfwag, maar ek gaan nie sommer baklei as ek dit kan vermy nie.”

      “Ons moet asseblief so gou moontlik na Freetown gaan,” dring sy aan. Hy staan te naby aan haar en sy beweeg weg.

      “Ons kan vanoggend oorgaan daarheen en met MSF se ouens gaan praat,” sê hy. “Ons water kook. Dis ’n wonderwerk dat die krag werk.”

      Clare maak die koffie en Spies haal kospakkies uit die yskas. Dis broodjies met koue vleis en tamatie. Hy eet hongerig en baie, maar Clare kan net twee broodjies en een koppie van die sterk swart koffie inkry. Hy drink twee koppies koffie kort na mekaar.

      “Jy beter eet en genoeg vloeistof inkry, want mens sweet erg hier en ek wil nie hê jy moet ontwater nie,” betig hy haar streng. “Hier is nie sommer sidewalk cafés waar jy iets kan gaan drink nie. Jy drink ook niks wat nie verseël of toegeskroef was nie.”