Прыгоды ўдалага салдата Швейка. Яраслаў Гашак

аднойчы блізкая грамада. Гулялі ў «дваццаць адно». Фельдкурат усё прайграў і напрыканцы заявіў:

      – Колькі мне пазычыце пад майго дзеншчыка? Страшэнны балбес, але фігура цікавая, нешта non plus ultra. Упэўнены, што такога дзеншчыка яшчэ ні ў кога з вас не было.

      – Mary пазычыць табе сто крон, – прапанаваў надпаручнік Лукаш. – Калі паслязаўтра ты іх мне не аддасі, то пашлеш мне гэтую надзвычайную рэдкасць. Мой паслугач – агідны тып: усё ўздыхае, піша лісты дадому і прытым крадзе ўсё, на што вокам кіне. Я ўжо яго і біў – бескарысна. Кожны раз, як толькі яго сустрэну, даю аплявуху, усё роўна не дапамагае. Ужо два пярэдніх зубы выбіў – хлапец не выпраўляецца.

      – Згода, – легкадумна пагадзіўся фельдкурат. – Паслязаўтра будзеш мець альбо сто крон, альбо Швейка.

      Ён прайграў і гэтыя сто крон і сумны паплёўся дадому. Фельдкурат добра ведаў і ніколькі не сумняваўся, што да паслязаўтра ён нідзе сотню крон не дабудзе і што, кажучы праўду, ён гнюсна і разам з тым дзешава прадаў. Швейка.

      «Мог жа я запрасіць за яго і дзвесце крон», – дакараў ён сам сябе. А, сядаючы ў трамвай, які праз некалькі хвілін павінен быў давезці яго дадому, адчуваў папрокі сумлення і нават прыліў сентыментальнасці.

      «Усё ж непрыгожа абышоўся я з Швейкам, – думаў ён, звонячы ў дзверы сваёй кватэры. – Як я цяпер зазірну ў яго неразумныя добрыя вочы?»

      – Мілы Швейк, – сказаў ён, уваходзячы ў пакой, – сёння здарылася нешта незвычайнае. Мне вельмі не пашанцавала ў картах. Я прасадзіў усе грошы…

      Ён запнуўся.

      – …і нарэшце прайграў вас. Я пазычыў пад вас сто крон, і калі да паслязаўтра іх не аддам, то вы будзеце належаць не мне, а надпаручніку Лукашу. Мне, сапраўды, вельмі шкада…

      – Сто крон у мяне ёсць, – сказаў Швейк, – магу вам пазычыць.

      – Давайце іх сюды, – ажыў фельдкурат. – Я іх тут жа аднясу Лукашу. Я, дапраўды, не хацеў бы з вамі расстацца.

      Лукаш быў надта здзіўлены, убачыўшы зноў у сябе фельдкурата.

      – Іду сплаціць доўг, – заявіў фельдкурат, пераможна азіраючы прысутных. – А дайце і мне карту.

      – Ану, – прамовіў ён, калі падышла яго чарга. – Гоп! Перабраў усяго адно ачко, – дадаў ён. – Ну што ж, гуляць дык гуляць. – Сказаў ён напачатку другога раунда. – Мне! Хопіць.

      – Дваццаць, – аб’явіў банкаўшчык.

      – А ў мяне дзевятнаццаць, – ціха вымавіў фельдкурат, аддаючы банкаўшчыку апошнія сорак крон з сотні, якую пазычыў яму Швейк, каб выкупіцца з новага прыгону.

      Вяртаючыся дадому, фельдкурат прыйшоў да пераканання, што ўсё скончана, што Швейка нішто не можа ўратаваць і што яму вызначана лёсам служыць у надпаручніка Лукаша.

      I калі Швейк адчыніў яму дзверы, сказаў:

      – Усё дарэмна, Швейк. Супраць лёсу не папрэш. Я прайграў і вас, і вашы сто крон. Я зрабіў усё, што ў маіх сілах, аднак лёс быў мацнейшы за мяне. Ён кінуў вас у лапы надпаручніка Лукаша. I надыдзе час, калі мы вымушаны будзем расстацца…

      Швейк пайшоў гатаваць грог. Бліжэй да ночы фельдкурат, якога Швейк ледзьве давалок да ложка, ударыўся ў слёзы і загаласіў:

      – Прадаў