Nauka Holenderskiego przez Literaturę: Analiza i Tłumaczenie 'Max Havelaar' z Klasyki Niderlandzkiej. Nikita Shcheholevatyi

zawsze uważają za zabawny, bo pojawia się w nim coś z „okularów”; dat was – to były, de godenbruiloft – wesele bogów, de boeken van het Oude-Testament op rym – książki Starego Testamentu w rymach, en een epizode uit de bruiloft van Kamacho – i epizod z wesela Kamacha, dat de jongens altyd zoo aardig vinden – który chłopcy zawsze uważają za zabawny, omdat er iets van een ‘brillekiek’ in komt – bo pojawia się w nim coś z „okularów”). Wat er onder dit alles wezen kon dat tranen uitlokte, was my een raadsel. (Co w tym wszystkim mogło wywołać łzy, było dla mnie zagadką; wat er onder dit alles wezen kon – co w tym wszystkim mogło wywołać, dat tranen uitlokte – łzy, was my een raadsel – było dla mnie zagadką). 't Is waar, zoo'n meisje schreit gauw. (To prawda, taka dziewczyna łatwo płacze; 't is waar – to prawda, zoo'n meisje schreit gauw – taka dziewczyna łatwo płacze).

      ‘Toe, Frits! Och ja, Frits! Kom, Frits!’ (No dalej, Frits! Och tak, Frits! Chodź, Frits!; ‘toe, Frits – no dalej, Frits, och ja, Frits – och tak, Frits, kom, Frits – chodź, Frits!). Zoo ging het, en Frits begon. (Tak to szło, i Frits zaczął; zoo ging het – tak to szło, en Frits begon – i Frits zaczął). Daar ik niet houd van dat bestudeerd spannen van des lezers nieuwsgierigheid, zal ik maar terstond zeggen dat ze te-huis het pak van Sjaalman hadden opengemaakt, en daaruit hadden Frits en Marie een neuswysheid en een sentimentaliteit geput, die me later veel last in huis gehaald hebben. (Ponieważ nie lubię celowego napięcia ciekawości czytelnika, powiem od razu, że w domu otworzyli paczkę Sjaalmana, a Frits i Marie znaleźli w niej coś sentymentalnego i wzruszającego, co później przyniosło mi wiele kłopotów w domu; daar ik niet houd van dat bestudeerd spannen van des lezers nieuwsgierigheid – ponieważ nie lubię celowego napięcia ciekawości czytelnika, zal ik maar terstond zeggen – powiem od razu, dat ze te-huis het pak van Sjaalman hadden opengemaakt – że w domu otworzyli paczkę Sjaalmana, en daaruit hadden Frits en Marie een neuswysheid en een sentimentaliteit geput – a Frits i Marie znaleźli w niej coś sentymentalnego i wzruszającego, die me later veel last in huis gehaald hebben – co później przyniosło mi wiele kłopotów w domu). Toch moet ik erkennen, lezer, dat dit boek ook uit dat pak komt, en ik zal me naderhand hierop behoorlyk verantwoorden, want ik hecht er aan, dat men my beschouwe als iemand die de waarheid lief heeft, en die goed voor zyn zaken is. (Muszę jednak przyznać, czytelniku, że ta książka również pochodzi z tej paczki, i później się z tego odpowiednio wytłumaczę, bo zależy mi na tym, by postrzegano mnie jako kogoś, kto kocha prawdę i dobrze prowadzi swoje interesy; toch moet ik erkennen, lezer – muszę jednak przyznać, czytelniku, dat dit boek ook uit dat pak komt – że ta książka również pochodzi z tej paczki, en ik zal me naderhand hierop behoorlyk verantwoorden – i później się z tego odpowiednio wytłumaczę, want ik hecht er aan – bo zależy mi, dat men my beschouwe als iemand die de waarheid lief heeft – by postrzegano mnie jako kogoś, kto kocha prawdę, en die goed voor zyn zaken is – i dobrze prowadzi swoje interesy). Onze firma is Last & Co, Makelaars in koffi, Lauriergracht, No 37. (Nasza firma to Last & Co, Makelaars in koffi, Lauriergracht, No 37; onze firma is Last & Co – nasza firma to Last & Co, makelaars in koffi – maklerzy kawy, Lauriergracht, No 37 – Lauriergracht, No 37).

      Toen reciteerde Frits een ding dat van nonsens aan-één hing. (Potem Frits recytował coś, co było całkowitą bzdurą; toen reciteerde Frits een ding – potem Frits recytował coś, dat van nonsens aan-één hing – co było całkowitą bzdurą). Neen 't hing niet aan-een. (Nie, nie było to całością; neen 't hing niet aan-een – nie, nie było to całością). Een jong mensch schreef aan zyn moeder, dat hy verliefd was geweest, en dat zyn meisje met een ander getrouwd was – waarin ze groot gelyk had, vind ik – dat hy echter, in weerwil hiervan, altyd veel van zyn moeder hield. (Młody człowiek napisał do swojej matki, że był zakochany, a jego dziewczyna wyszła za innego – i miała całkowitą rację, uważam – że jednak, pomimo tego, zawsze bardzo kochał swoją matkę; een jong mensch schreef aan zyn moeder – młody człowiek napisał do swojej matki, dat hy verliefd was geweest – że był zakochany, en dat zyn meisje met een ander getrouwd was – a jego dziewczyna wyszła za innego, waarin ze groot gelyk had, vind ik – i miała całkowitą rację, uważam, dat hy echter, in weerwil hiervan – że jednak, pomimo tego, altyd veel van zyn moeder hield – zawsze bardzo kochał swoją matkę). Zyn deze laatste drie regels duidelyk of niet? (Czy te trzy ostatnie linijki są jasne, czy nie?; zyn deze laatste drie regels duidelyk of niet – czy te trzy ostatnie linijki są jasne, czy nie?). Vindt ge dat er veel omslag noodig is, om dat te zeggen? (Czy uważasz, że potrzeba wiele wysiłku, żeby to powiedzieć?; vindt ge dat er veel omslag noodig is – czy uważasz, że potrzeba wiele wysiłku, om dat te zeggen – żeby to powiedzieć?). Welnu, ik heb een broodje met kaas gegeten, daarna twee peren geschild, en ik was ruim half gereed met het orberen van de derde, voor Frits klaar was met die vertelling. (Cóż, zjadłem kanapkę z serem, potem obrałem dwie gruszki, i byłem już w połowie trzeciej, zanim Frits skończył to opowiadanie; welnu, ik heb een broodje met kaas gegeten – cóż, zjadłem kanapkę z serem, daarna twee peren geschild – potem obrałem dwie gruszki, en ik was ruim half gereed met het orberen van de derde – i byłem już w połowie trzeciej, voor Frits klaar was met die vertelling – zanim Frits skończył to opowiadanie). Maar Louise schreide weer, en de dames zeiden dat het heel mooi was. (Ale Louise znowu płakała, a panie mówiły, że to było bardzo piękne; maar Louise schreide weer – ale Louise znowu płakała, en de dames zeiden dat het heel mooi was – a panie mówiły, że to było bardzo piękne). Toen vertelde Frits, die, geloof ik, meende dat hy een groot stuk had uitgevoerd, dat hy 't ding in dat pak had gevonden van den man die een sjaal droeg, en ik legde aan de heeren uit, hoe dat in myn huis kwam. (Wtedy Frits, który, jak sądzę, myślał, że wykonał wielki utwór, powiedział, że znalazł to w paczce od człowieka, który nosił szal, a ja wyjaśniłem panom, jak to trafiło do mojego domu; toen vertelde Frits – wtedy Frits powiedział, die, geloof ik, meende dat hy een groot stuk had uitgevoerd – który, jak sądzę, myślał, że wykonał wielki utwór, dat hy 't ding in dat pak had gevonden – że znalazł to w paczce, van den man die een sjaal droeg – od człowieka, który nosił szal, en ik legde aan de heeren uit – a ja wyjaśniłem panom, hoe dat in myn huis kwam – jak to trafiło do mojego domu). Maar van de Griekin sprak ik niet, omdat Frits er by was, en ook zeide ik niets van de Kapelsteeg. (Ale o Greczynce nie mówiłem, bo Frits był obecny, i nie wspomniałem też o Kapelsteeg; maar van de Griekin sprak ik niet – ale o Greczynce nie mówiłem, omdat Frits er by was – bo Frits był obecny, en ook zeide ik niets van de Kapelsteeg – i nie wspomniałem też o Kapelsteeg). Ieder vond dat ik heel goed had gehandeld, me van dien man aftehelpen. (Wszyscy uznali, że bardzo dobrze postąpiłem, uwalniając się od tego człowieka; ieder vond dat ik heel goed had gehandeld – wszyscy uznali, że bardzo dobrze postąpiłem, me van dien man aftehelpen – uwalniając się od tego człowieka). Straks zult ge zien dat er ook andere dingen in dat pak waren van meer solieden aard, en daarvan komt een-en-ander in dit boek, omdat de Koffiveilingen van de Handelmaatschappy er mee in verband staan. (Wkrótce zobaczysz, że w tej paczce były też inne rzeczy o bardziej solidnym charakterze, i niektóre z nich znajdą się w tej książce, ponieważ mają związek z Aukcjami Kawy Holenderskiej Kompanii Handlowej; straks zult ge zien dat er ook andere dingen in dat pak waren – wkrótce zobaczysz, że w tej paczce były też inne rzeczy, van meer solieden aard – o bardziej solidnym charakterze, en