Al die lieflike dade. Charl-Pierre Naudé

kissie het gewag

      om neergelaat te word:

      drie plat kerse in (geen vuurhoutjies nie);

      ’n hand vol klawers, speelballetjie,

      en toegedraai in sy kombersie,

      die lyk van haar kat.

      (Ons katjie,

      sy oë was so groot soos duikhorlosies

      wanneer hy ontwaak …)

      Ek is geen boer nie – God sy dank –

      maar kniediep, sindsdien,

      wel skoppensboer.

      (Ook g’n graaf nie.)

      Die plegtigheid is daardeur nie verhinder nie.

      Die geniepsige verbygaan ook nie,

      die swart huwelik van grond en lug –

      ons dapper diertjie vooraan.

      Ek sien hom nog: die pootjies wat hy uitstoot

      van onder die doodsdeken

      op sy flinke aanstap:

      ’n perd wat rem aan sy teuels, geharnas,

      ’n grimas op die bakkies, windbril op –

      oë wat blind en wydoop staar.

      Agter hom die wa

      met ál ons dooies op. (Dit lyk mos na

      iets uit Jeronimus Bosch!)

      Al die half- en moeilik en onversadigbaar

      beweenbares

      doem skielik op die lyksvlot voor ons op.

      En ons droefheid, die geesteswaters,

      was onkeerbaar. (Miskien die slegte weer?)

      ’n Driekwart-vergetene onder my verwante

      is skielik weer teenwoordig in ’n hand

      wat van onder die gevallenes uitsteek;

      my pa, my ma; háár pa en oupa en oom ook,

      en iemand wat gesterf het in ’n droom.

      Ook die niggie met floudood; en my eerste soen,

      en die bode wat omgekantel het in ’n visioen.

      Ons katjie is klein maar ’n baie sterk trekdier –

      en álle smart sleep hy agter hom aan.

      Die hart skeur oop, en dit reën!

      Die dooies word runnikend aangesleep

      uit die gate, in gordyne;

      en geliefdes kom aan uit die laaie;

      dit dra kleinode aan, gelukbringers, ontgane servetringe

      en ’n vuurtjie wat blink in ’n amulet.

      Self het ek aan al die blindes gedink

      wat ek nooit as te nimmer in my lewe gesien het nie;

      aan die onbemerkte kinders so plat soos koeverte,

      en aan die lydingskennis van my morele waan.

      En aan die dood. Selfs die dood.

      O, aan die dood van ál die randgevalle

      wat glimmer in my ooghoeke

      as die hooikoors toeslaan.

      Ons diertjie het toe opgestyg

      nes die groot boeke voorspel –

      soos ’n ongewone swaan.

      Toe ons weer sien, het hy vleuels

      wat Marc Chagall vir hom aangeverf het.

      En die wa wat hy trek,

      wat knars deur die voor- en kunsgeskiedenis,

      en per ongeluk twee kleuters omgery het in Bruegel,

      het toe die lugspoor gevat, al hoe ligter

      belaai met pruike.

      (Terloops, daar is plekke in die mantel van die hemel

      wat net soos die aarde lyk –

      dit kon ons hoor aan die brekende kruike.)

      ’n Rooi wiel het afgeval bo die horison

      en ’n ton geweeg aan die Afrikaanse kant,

      toe ’n streep getrek oor die uitspansel

      waarin Louw se beiteltjie nou ’n verfkwas was.

      Ons het net daar gestaan,

      met ’n planeet in die bors

      wat al hoe ligter word terwyl die donker sak.

      Uiteindelik, soos mens kan verwag

      van weerballonne, moes ons verneem ons katjie,

      (en almal van julle, kamerverlaters met die verskoning

      van sterfte), sal nooit weer terugkom nie.

      Maar hoe verkeerd was ek nie!

      Op ’n dag stap ek in

      by ’n winkel en daar is hy, ons vurige

      maanhaarheld uitgestal op ’n stukkie velt.

      In ’n opgevryfde vlekkie son

      het hy gebrul en geraas,

      in die ovaal raampie

      van ’n bronsborsspeld.

Minne en meerminne

      Baksteenboek

      Koffietafelboeke.

      Wat ’n lomp affêre!

      Is ’n koffietafelboek ’n boek,

      of die ding self waaroor dit gaan?

      (Ter illustrasie, die ene oor natuurrampe:

      Stamp jy aan sy tafeltjie

      is die momentum van die publikasie

      ’n katastrofe in die kleine.)

      Beskou hierdie geval:

      My vrou het op haar rusbank

      aan die slaap geraak met haar geliefde sierboek

      oor bouwerk met bakstene

      (’n historiese relaas) oor haar bolyf oopgetrek.

      Sy klem nog aan die rande, lieweling;

      kyk die swaar skutblaaie

      wat oploop na ’n nok soos ’n sarkofaag se deksel.

      Ek staan net en staar, daar’s tog iets gewyds aan

      (benewens die oorhang van die hakskene).

      Liefs die TV afskakel

      (’n program oor honde wat aanhou blaf …)

      Bricks, A World History. Volkleur:

      Die bakstene op die omslag pak haar toe soos … ja, ’n kwilt,

      so ek wil nie onnodig steur nie.

      Ek kyk menigmaal na haar, hoe sy blaai deur haar boek

      oor die klipharde strukture,

      kwaad-ongelukkig en soekend na haarself –

      miskien na ’n opening,

      vir my en haar, om deur te stap.

      As mens bou, moet dit darem wees

      met die oog op landskap.

      En ek het dikwels al gewonder

      oor die muur wat sag vertoon in ’n stroompie,

      of