Al is die maan 'n misverstand. Danie Marais

sê jy

      skielik wawyd wakker.

      “Ek ken al daai Kaapse hospitale van binne –

      Karl Bremer, Tygerberg, Panorama.

      My ma het in almal gelê tot sy

      in Tygerberg se kankersaal oorlede is.

      Ek onthou daai hospitaalbesoeke ná skool

      asof ek gister nog in standerd 4 was.”

      Jy vertel van destyds,

      van die tyd van die foto’s

      wat jy so versigtig

      saam met ’n paar briefies en knipsels

      in ’n Cadbury’s Black Magic-boksie bewaar.

      Wanneer jy vertel, sien jy goed wat ek nie kan sien nie.

      Ek oorweeg dit om die onderwerp te verander,

      maar te laat –

      ek is ingesuig.

      “Jou ma is redelik vinnig oorlede, nè?”

      Ek hou op om jou voetsool te streel.

      “In Maart-April ’87 is longkanker by haar gediagnoseer,

      en op die 11de van die 11de daai jaar is sy weg.”

      “So, sy was net nege maande siek?”

      “Ja, so lank soos ’n vrou swanger is,

      maar as ’n mens elf is,

      voel dit soos jarre.”

      “Het jy ooit in die hospitaal vermoed

      daar is nog gevoelens tussen jou ma en pa?

      Hulle was mos al vyf jaar geskei.”

      Ek dink aan my eie egskeiding,

      hoe dit sou wees as ons kinders gehad het;

      die dood.

      “Partykeer

      as my pa ons vir ’n naweek kom oplaai,

      het ek my so iets verbeel.

      Miskien net wensdenkery …

      Maar die dag toe my pa so vroeg

      by die nasorgsentrum was,

      toe ek hom so klein

      voor die saaldeur sien staan het,

      het ek geweet sy’s dood.”

      Ek laat ’n vinger sag

      op en af oor jou arm gly.

      “Haar dood was aan die begin net

      so onwerklik.” Jou stem nou vol ou huil.

      “Sy was net 39 en haar hele klerekas

      het nog geruik na haar.

      Hoe kan ’n mens dood wees

      as jou klere nog na jou ruik?”

      Toe jy jou gesig na my toe draai

      herken ek duidelik jou ma.

      Dis warm, en ek ruik jou

      in die fyn haartjies

      teen jou nek.

      Buite is dit pers Oktober.

      Ma

      Ek moes geweet het, Ma,

      geweet het

      ’n mens kan nie wegkom nie,

      nooit

      van jou eie stem,

      van Afrikaans,

      of verlange,

      of die suburbs,

      of niks nie.

      Maar ek het probeer.

      Ek het gehardloop,

      gefokkof,

      heen en weer,

      Duitsland, rock bottom, en terug;

      was elektries van hoop,

      vrot van ambisie,

      maar die lewe is sekuur

      en die hart, Ma, is ’n sagte teiken.

      Ek moet met jou praat, Ma,

      want die tyd versand

      en alles lek weg na verderf.

      Jy moet my vergewe, Ma,

      want ek weet nie altyd wat ek doen nie.

      Ek is nie goed met my hande of geld of aanvaarding nie.

      Ek het jou liefde soms in die gesig geskop –

      oor ek die almagtige stilte nooit kon bykom nie,

      oor ek in volle beheer van my eie verleentheid moes wees,

      oor niks anders binne bereik was nie.

      Ek het jou liefde met klippe gegooi, Ma,

      maar jy het vir my gekyk soos die see.

      Jy weet maar te goed,

      hoe ek voor jou betoog en my hande in die lug gooi

      soos ’n ortodokse Jood voor die Klaagmuur

      elke keer dat ’n droom in my skoot kom vrek.

      Wat gaan ek alles aanrig,

      as jou liefde gaan lê?

      Soms droom ek

      hoe jy jou rug op my draai

      om dood te gaan, Ma;

      hoe jy my

      soos ’n sleep, Ma, agter jou aan

      skeur.

      Bismarck en die tuinman

      Hier waar ek lê

      in lou badwater

      voel ek hoe die somerhitte druk.

      Ek sweet

      onder my gewaste papnat hare.

      Die sonbesies buite

      klink soos ’n sameswering;

      herinner my

      aan my kuiers by Leon met die groot ore

      toe ek 11 was –

      Leon, die enkelkind in die groot huis

      met ’n swembad en ’n tennisbaan

      en al die jongste plate en ’n ouma

      wat altyd tuis was

      om koekies en koeldrank aan te dra

      vir ons wat na Wham of Michael Jackson luister.

      Op die tennisbaan

      het Leon my gemaklik geklop,

      maar toe ek eendag ’n stel wen,

      het hy sy raket op die grond gegooi

      en binne toe gehardloop.

      Op die vuurwarm tennisbaan

      het ek onseker agtergebly –

      die kombuis se sifdeur wat agter Leon toeklap;

      die sonbesies wat te kere gaan.

      Bismarck die rottweiler –

      ’n knorrige, opvlieënde bliksem –

      het tussen my en die agterdeur kom staan.

      Vir Bismarck was ek bitter bang.

      Hy’t eenkeer na my gehap.