Luistervink. Madré Marais

nuwe skool ’n kans gevat en aangebied om met die redenaars te help. Dis nooit nodig om ná skool te bly nie. Sy kry die leerlinge sommer deur die loop van die dag bymekaar vir voorbereiding.

      Wanneer hulle iewers moet deelneem, is Riaan altyd daar. Dan is dit sý beurt om plan te maak. Al beteken dit deesdae hy moet slaap verloor, of met iemand skofte ruil.

      Sy weet dis nie sy soort ding dié nie. Die toesprake verveel hom. Hy het die meeste van die tyd sy selfoon skelm op sy skoot. Maar elke keer dat een van haar redenaars klaar gepraat het, klap hy so hard hande dat mense na hom toe omkyk. Dan het hy daardie breë glimlag om sy mooi mond. Die glimlag wat sê: “Ja, nè, hoe’s daai vir jou? Jy weet dit, jy weet jy behoort donners jaloers te wees.”

      Net só glimlag hy wanneer sy hom aan iemand voorstel en hy die persoon se hand skud, met sy ander arm styf om haar skouers.

      “Jy moet pasop, my goggo,” het sy hom aan die begin geterg, “ek gaan jou nog eendag aan mense voorstel as my chauffeur!” Maar Riaan bring haar in elk geval nog steeds na dié soort goed toe. Hy hou nie van die idee dat sy verloofde voor in die skoolbussie langs die bestuurder moet saamry nie.

      Die wind roer die boomtakke bo Nicolene se kop sodat blare soos confetti grond toe val. Sy ril. Mevrou, daar het vandag in pousetyd iets gebeur, kry sy die eerste sin in haar gedagtes agtermekaar. Daar was ’n voorval en jou dogter het seergekry. Of eerder, jou dogter het iemand erg seergemaak.

      ’n Voorval. Sy vou haar arms en trek haar skouers hoog op, en dan weer ver terug, om die stywe spiere tussen haar blaaie te probeer strek. Wie praat tog van ’n voorval? Dit klink soos iets wat sommer vanself gebeur het. Nie soos iets wat gedóén is nie.

      Agter haar gil ’n klomp kinders almal tegelyk. Sy ruk haar lyf te vinnig om na hulle toe en ’n steekpyn skiet deur haar linkerskouer. Niks is fout nie, sien sy dadelik. Hulle speel net. Die kinders jaag mekaar nou met ’n groot gelag rond. Dis net ’n speletjie.

      Sy draai stadig weer vorentoe terwyl sy oor haar skouer kyk hoe die meisie nader hardloop. In ’n wilde gimnastiekbeweging druk die kind met al twee haar hande op die muurtjie en swaai die een been oor, met die ander een agterna. Vinnig wikkel sy haar hande onder haar bobene in, ná die geklouter op die ysige klimraam.

      Die kind is ’n regte wildewragtig. ’n Meisiekind behoort haar nie so te gedra nie. Slordigheid wys jy is aan die binnekant ook deurmekaar, sê Nicolene altyd vir die kinders. Deurmekaar en sleg, het sy selfs al gesê. Veral die meisies. Dit beteken jy is sleg onder die uithanghemp en die lang naels en die hare wat uit die knippies val.

      Tog het sy vandag vir dié meisiekind ’n stempel op haar hand gedruk, nadat die ding gebeur het. Die ding waarby ’n meisie nooit betrokke behoort te wees nie. Wat honderd keer slegter as slordigheid is. Of hande in die sakke loop. Erger nog as woorde op skoolbanke uitkerf of vloek. Sy het dieselfde stempel gekies wat sy gewoonlik gebruik om kinders te beloon wat aan die einde van die dag nog netjies is.

      Dis nie lank voordat die meisie weer begin kriewel nie. Asof sy skielik van iets onthou, trek sy haar trui af oor haar linkerskouer totdat die rooibruin vlek op haar hemp uitsteek. Sy kyk van die kol af op, asof sy wil seker maak of Nicolene dit ook sien. Dan trek sy die trui reg.

      Nicolene maak asof sy weer hek toe kyk, maar sy loer onderlangs na die meisie se regterhand, die een wat sy nog om haar boarm hou op die plek waar die bloed sit. Die bleek wysvinger trek ’n halfmaantjie na. Van die een punt na die ander, en weer terug. Die meisiekind se kneukels is nerfaf, en nog blink van die salf, maar dit lyk nie eintlik vreemd nie. Daar is soveel krapmerke. Seker van boomklim. Of ’n kat by die huis. Die blou skooltrui is vol fyn wit haartjies.

      Dan sien sy uit die hoek van haar oog die motor wat stadig naderkom. So ’n rooie.

      Dit was nie ’n voorval nie, skiet die gedagte deur haar kop. Geval. Dalk liewer ’n geval. Mevrou, jou dogter was betrokke by ’n geval van – ’n geval van wat presies?

      Die foon vibreer.

      Ongeval? Ook nie.

      Nee, nee, nee, sy kan nog steeds nie. Veral nie nou nie. Sy kan nie antwoord nie.

      Gevallestudie. Dis wat sy vandag besef het sy is. Nie dít wat die kind gedoen het nie, nie die meisie nie; nee, sy, Nicolene, is ’n gevallestudie.

      Die motor stop net ’n entjie van hulle af, maar die meisie spring nie op nie. Sy swaai net haar bene vorentoe en agtertoe, sodat die agterkant van haar skoene teen die muurtjie kap. Dit klink dof, met die broek wat in die pad is. Die meisie se broek is te lank agter. Sy trap dit heeldag raak, sodat dit al aan die een kant ’n gat gemaak het.

      Dis nie dié kind se ma in die rooi motor nie. Nicolene se kop voel te lig. Die bestuurder is ’n man wat die toeter twee keer vinnig druk, die teken vir ’n meisie met twee lang swart vlegsels om langs hom in te spring. Dis nog nie die regte motor nie, daar is nog tyd oor om te dink. Maar dis asof daar niks is om te onthou nie, en asof daar geen nuwe gedagtes oorbly om te dink nie.

      Al wat Nicolene weet, is dat die foon weer bewe.

      Sy haak die band van haar skouer af en laat gly die handsak stadig onder haar arm uit. Sy kyk hoe dit tot langs haar op die muurtjie afsak. Dit gaan lê amper stil daar, maar die punt wat aan die een kant afhang, is te swaar. Dit gaan val, weet sy, maar sy keer nie.

      Sy staan op net toe dit die grond tref. Sy loop ’n paar tree in die rigting van die sportvelde en ignoreer die meisiekind se stem agter haar. Maak asof sy nie die geluid van skoolskoene op plaveisel hoor toe die meisie opspring nie. Die kind tel seker die sak op. Die sak met die stil skreeuende selfoon in, die ding wat Nicolene nog steeds teen haar lyf voel.

      Die een of ander tyd gaan hy ophou bel. Gaan hy besluit dis genoeg en tot hier ry.

      Op die verbleikte gras is ’n hokkiespan besig met oefening. Die spelers se geroep versplinter in die lug. Dit bly hang bo die helderkleurige bondel wat heen en weer oor die veld maal. Sy luister na die stemme. Hulle speel net. Dis soos die kleintjies in die parkie. Hulle is nie regtig benoud nie. Dis nie skrik wat so klink nie. Maar van die meisies se gille laat haar hart stamp teen die krimpende traliewerk van haar ribbes.

      Die seun wat in pousetyd aan die personeelkamer se deur kom hamer het, se stem was opgewonde. Nie een van die ander onderwysers het regtig opgelet toe sy die deur oopmaak nie. Hulle het hulle ook nie dadelik gesteur aan wat die kind te sê gehad het nie.

      Bewus van die drama het hy gefluister, maar hard genoeg vir almal om te hoor: Daar is ’n bakleiery voor meneer Botha se klas, iemand moet kom help.

      Nicolene was al af by die trappe en amper in die vierkant toe sy van die teebeker in haar hand onthou. Met die buk om dit op die stoep neer te sit kon sy tussendeur die bene van die bondel kinders voor haar sien.

      Sy het vasgekyk in die wydgerekte oë van ’n seun. Bloed het skuins uit sy neus grond toe geloop, onder sy een wang in, waar sy gesig met ’n knie teen die plaveisel vasgedruk was. Die vingers van ’n hand, verrassend klein en bleek, het hom aan sy hare beetgehad. Toe die voet skuif vir beter vastrapplek, het die bandjie van ’n meisieskoen onder die grys skoolbroek uitgesteek.

      Staan op, het dit binne haar geskree, gaan keer. Maar haar bene het lam geword. Haar lyf het gaan hurk. En haar tong was dik en warm asof sy self bloed in haar mond het.

      Sy het net daar gesit. Kon nie eens ’n geluid uitkry nie. Toe is daar iewers in die deurmekaar geroep van die kinders ’n stem wat net ’n rou klank maak, nie woorde nie.

      Die geluid hiervan het haar regop getrek.

      Dit was asof niemand besef het sy is daar nie. Alles het onwerklik gevoel totdat sy die selfoon in haar hand gehad het. Toe sy die seun wat die bakleiery staan en afneem, aan die skouer vasgryp en die foon uit sy hand ruk, was dit asof alles uitmekaarspat. Die kinders was binne ’n paar oomblikke almal ver genoeg van die bakleiers af om uit die moeilikheid te wees.

      Sy het afgekyk na die twee op die plaveisel. Die woede waarmee die skraal lyfie die seun platgedruk hou, het haar geskok. Maar toe die meisie die vuis waarin sy die seun se hare vasklou, stadig oopmaak, het Nicolene die foon voel swaar