Luistervink. Madré Marais

lyn heeltyd vassit en afbreek. Daardie sinker gaan nog die stok knak. Sy pa het gesê gaaf, dankie, hy sal onthou. Toe die oom ’n ent weg was, het hy in sy baard in gemompel dat net moffies enigiets kleiner as ses onse in die see gooi, begin inkatrol en ná ’n gestoei die lyn afgesny.

      Hulle het vroegoggend by die huis weggetrek. Ná vyftien jaar hiervan was hy tot in sy siel toe moeg vir dieselfde pad, vir die musiek wat die aandag daarvan moet aftrek dat sy ma en pa niks het om vir mekaar te sê nie, selfs vir Bradley in sy superheld-T-hemp wat op die bakkie se agtersitplek sit met sy aandag op waddehelookal, blind vir die wêreld se gemors. Bradley was nog dom genoeg om aan te neuk, maar hy was oor dit. Ten minste kon hy sy ma oorreed om sy pa om te praat dat hy agterin, onder die kap langs die sakke en goed, sit. Dit was beter, omdat hy alleen kon wees. Maar toe hulle by die dam kom, was dit eers fototyd en Bradley was natuurlik eerste uit die bakkie om langs hul pa te gaan staan en glimlag asof alles oukei is, en sy pa het hom opgetel en op die muur tussen die parkeerplekke en die steil afdraand na die water laat sit sodat sy ma ’n mooi een kon neem met die dam en die seilbote agter hulle en die son op die water – nes dit later by die see sou wees. Toe is dit sy ma wat karring dat hy ook regstaan vir ’n foto, maar hy wil nie, en sy dreig, maar hy sal nie. Sy moet maar foto’s neem van die leë sonskyn om te hou vir later. Hy sal nie in die prentjie wees nie. En hy bly sit op die agterklap van die bakkie terwyl hulle met die sementpad op die damwal langs stap, sy ma en pa en Bradley. Hy wonder hoeveel onse lood volgens sy pa goed genoeg sal wees om in die dam te gooi. Toe hulle ver genoeg vooruit is, loop hy om tot voor die bakkie en langs die muur af. Klein golwe spoel teen die klippe. Die wind waai reguit in sy gesig. Hy loop tot in die middel van die damwal en wag vir ’n motor om eers verby te ry voordat hy hom teen die muur optrek en gaan sit sodat sy bene anderkant afhang. Ver onder sy voete is nou net groenerige water. Langs hom op die muur wip ’n voëltjie rond. Hy hou hom dop. Die voëltjie kyk ook oor die rand, ondertoe. Hy laat sak sy stert en draai sy kop en knip sy ogies, en sy vlerke klap die ritme van ’n bang, bang hartklop teen sy lyf uit voordat hy opvlieg in dieselfde oomblik dat Theo val.

      Lafbaait

      Nicolene weet nie wat sy vir die kind se ma gaan sê nie. Sy, wat dan nie eens by was om te sien hoe die ding eintlik begin het nie. Boonop een wat in haar hart glo hierdie soort goed mag nooit goedgepraat óf weggelieg word nie.

      Maar sy was tog eerste daar om te keer, die onderwyser wat die besigheid stopgesit het. Dis ook net sy wat weet hoekom die meisie dit gedoen het. En sy verstaan nou.

      Hulle wag op die muurtjie aan die bokant van die parkie waar die kinders ná middagstudie speel. Die meeste van die motors wat onder by die hoofhek inry, draai links met die ry halfkaal bome langs en kom laai iemand hier op. Skuins na agter, anderkant die klimrame en swaaie en trekkerbande wat halflyf in die grond begrawe is, is die heining van die crèche. Die helder verf laat dit nie minder na tralies lyk nie. Geel, groen, blou, pers, pienk. Dan weer geel.

      Nicolene bly bewus van die beweging by die hek, al weet sy nie eens watse soort motor die kind se ma ry nie. Dis so ’n rooie, het die meisiekind gesê.

      Nou en dan roep een van die spelende kinders na die meisie. Dan spring sy van die muurtjie af en gaan hardloop eers nog ’n draai. Sy wys hulle. Sy wys almal sy kan vinniger as enigiemand, selfs die seuns, uitklim teen die dik, growwe tou met die knoop aan die onderpunt. En sy is glad nie bang om hoër as hulle almal te swaai nie.

      Terwyl die meisie weg is, sit Nicolene alleen op die muurtjie met die skooltas by haar voete. Asof dit sy is wat wag om opgelaai te word. Dalk moes sy liewer bly staan het. Sy voel die sagte materiaal van haar langbroek aan die stene haak.

      Uit een van die musiekkamers langs die koshuis kom die klavierklanke van ’n toonleer wat te haastig geoefen word.

      Nicolene probeer onthou of haar ouers ooit vergeet het om haar by die skool op te laai toe sy nog kind was.

      Haar selfoon vibreer in haar handsak. Sy knyp die sak vinnig onder haar arm vas, asof sy die foon wil stilmaak. Maar daar is geen geluid nie. Die klank is af. Sy het dit nooit aangeskakel ná die laaste klas van die dag nie.

      Toe die ding ophou om sy stilte teen haar ribbes uit te skree, laat los sy met haar elmboog, maar haar skouers bly op ’n knop getrek. Sy hoef nie te kyk om te weet dis Riaan wat gebel het nie.

      Sy kan hom sommer sien. Hoe hy ’n paadjie uittrap oor die grasperk tussen die voordeur en die oprit, met sy selfoon teen sy oor. Op die punt om in die bakkie te klim en skool toe te ry om haar te soek. Hy verstaan seker glad nie wat aan die gang is nie.

      Hy moet haar net bietjie kans gee. Sy kan nie nou praat nie. Dit sou seker makliker wees om die foon net af te skakel, maar dit sal hom net meer omkrap.

      Sy het vir hom ’n boodskap gestuur, vroegmiddag al, en hom laat weet hy moenie bekommerd wees nie, sy sal betyds wees. Sommer ’n verduideliking uitgedink oor ’n juffrou wat ’n krisis het en die skoolhoof wat gevra het Nicolene moet hiermee help. Al twee dele van die storie is waar, net nie noodwendig in daardie volgorde nie.

      Verduideliking, dis wat sy die kind se ma nog skuld.

      Riaan het nog altyd opgewerk geraak as sy nie teen tweeuur by die huis is nie.

      “Jis, Nicky, jy moenie my so laat worry nie, man! Ek moet weet, moet darem kan sê …” Veel verder as dit kom hy gewoonlik nie voordat hy haar aan die arm nadertrek en soen nie, en vashou dat dit voel haar ruggraat gaan knak.

      Riaan se liefde gebruik nie woorde nie. Hiervoor het hy liewer ’n manier om na haar te kyk dat sy weet sy behoort aan hom en niemand anders nie. En ’n spesiale stilbly waarna sy al leer luister het. Vir sy soort liefhê het hy hande.

      Hulle moet al twee nog daaraan gewoond raak dat hy teen vyfuur weer op pad is, om betyds te wees vir die nagskof. Dis regtig nie hoe hy dinge sou wou hê nie, sê hy, dis nou maar net hoe dinge is. Soms is Riaan net betyds terug dat hy die sekuriteitshek oopsluit wanneer sy al voor die oop deur wag om skool toe te gaan.

      ’n Kind kom met ’n wye draai uit die parkie aangehardloop, om die punt van die lae muurtjie, maar steek in sy spore vas toe hy by haar kom. Hy ken die reël: In die parkie mag jy speel soos jy wil, maar jy hardloop nie in die pad waar die motors verbykom nie.

      “Juffrou, ek wil net gou kom vra, juffrou,” die seuntjie is so uitasem dat hy eerder die woorde insluk as dit sê, “ekke wil net weet of juffrou Nicky weet … Juffrou, hoe laat is dit?”

      Sy oë blink bo die pienk wange. Die hele gesiggie gloei van die rondhardloop in die koue lug.

      “Sorry, ek bedoel seblief, juffrou.”

      Nicolene glimlag.

      “Hmmm, kom ek kyk. Of wag, kyk jy sommer hier, dan sê jy bietjie – jy het nou die dag mos mooi geleer,” sê sy en trek haar mou op sodat die outjie haar horlosie kan sien.

      “Disse … dis amper halfvier al, dink ek, juffrou.”

      Sy wil hom nog reghelp, maar hy staan nie lank genoeg stil nie. Teen die tyd dat hy onthou om “Dankie, juffrou!” agterna te skree, is hy al halfpad teen die leer van die glyplank uit.

      Sy sien hy is reg. Haar maag draai. Dis ná vyf-en-twintig oor drie.

      Nog voordat die nagskof deel van hul roetine geword het, het Nicolene al plan gemaak dat hulle soveel moontlik tyd saam kan hê. Sy kon haar net-net uit die buitemuurs wurm, al is sy “vriendelik verplig”. Dis twee skoolwoorde wat sy maklik gebruik as sy leerlinge sover wil kry om iets te doen. Maar dieselfde woorde hou soos ’n boelie ook haar hande agter haar rug vas. Van jong onderwysers word daar verwag om meer as net hul deel te doen.

      As studenteonderwyser, toe sy haar proefstudie by ’n ander skool gedoen het, het sy netbal afgerig. Die kleintjies kon nie eens vir die helfte van ’n oefening konsentreer nie. Die ouer kinders wou liewer grappies maak as om op die spel te fokus. Maar Nicolene het dit regtig geniet, omdat sy kon onthou hoe lekker dit vir haar was om netbal te leer speel. Sy het stil-stil daarvan gedroom dat een van dié meisies ook later tot op nasionale vlak sou vorder, net soos sy op hoërskool.

      Vandat sy graad