Трэцяе пакаленне. Кузьма Чорны

як бы не слухаў. Сапраўды, ён не чуў гэтага. Ён маўчаў з паўхвіліны, аддаючыся вострай рабоце думкі.

      Пасля ён запытаў, бездапаможна, зусім па-дзіцячаму:

      – To што ж мне рабіць цяпер?

      – Я ж табе кажу, пайдзі, раскажы, што ведаеш.

      – А куды гэта ісці? Хіба ты са мной пойдзеш?!

      Ёй стала шкода яго. У гэтыя хвіліны яна была перад ім, як маці. Гэтае пачуццё ішло праз пачуццё іншае, праз варожасць і злосць на яго.

      – Ты ж Скуратовіча ненавідзіш… Добра, я з табой пайду.

      – Добра, ты мяне не пакідай аднаго… Ты тут пачакай, я заганю каровы на двор, і пойдзем.

      – Ты баішся пакінуць тут Скуратовічавых кароў?

      – Ну, то чорт іх бяры, няхай валочацца.

      У тую ж секунду яны рушылі ісці. Яны пайшлі полем, баючыся лесу. Ім абаім ужо здавалася, што Толік Скуратовіч глядзіць на іх з-за кожнага дрэва. «Чорт яго бяры, так яму і трэба», – думаў Міхалка пра Скуратовіча. I яму ўжо не цярпелася, каб хутчэй зайсці і расказаць. Такія думкі ён і выказваў усю дарогу, і Зосіна варожасць да яго скончылася.

      Вярнуўся на хутар Міхалка пад самы вечар. Скуратовіч трывожыўся і сам пазнаходзіў свае каровы па ўсялякіх прылясных закутках. Ён чакаў Міхалку і разам з тым баяўся яго прыходу, як бы чуючы, куды пайшоў Міхалка. На ўсялякі выпадак ён быў не дома, а ў лесе; схаваўшыся ў дрэвах, ён паглядаў на дарогу, па якой напэўна павінен будзе варочацца Міхалка. Калі Міхалка будзе варочацца не адзін, ён тут у лесе астанецца. Але ўбачыў ён Міхалку аднаго – той ішоў палявою дарогаю, і здалёк было відаць, як ён вельмі спяшае. Скуратовіч пайшоў яму насустрач.