Зоркі над вельдам (зборнік). Коллектив авторов

узяло ўдзел больш за 15 тыс. чалавек. Па аналогіі з ім Вялікім у апавяданні называецца Дорстландскі трэк, калі ў 1880-х гадах пэўная колькасць бураў Трансвааля (названых пазней дорстландскімі – ад dorst, “смага” – трэкерамі) выправілася на поўнач Намібіі. Яны хацелі знайсці новую зямлю для жыцця і назваць яе Апінгтонія (ад “Апінгтан” – горад на поўначы Капскага паўвострава). Падарожнікі купілі землі для жыцця ў мясцовых плямёнаў, аднак потым тубыльцы з розных прычынаў вырашылі забраць землі назад і забілі амаль усіх бураў, а тыя, хто ўратаваўся, збег у Анголу.

      32

      Збруя для валоў, запрэжаных у павозкі, выглядала наступным чынам. Да павозкі прымацоўваўся дышаль, да якога на пэўнай адлегласці адзін ад аднаго прывязваліся хамуты (па колькасці валоў, што мусілі цягнуць павозку). З абодвух бакоў ад галавы жывёлы (хамуты былі тоўстыя і прамыя і прымацоўваліся да дышля пасярэдзіне) былі драўляныя палачкі з зарубкамі, якія называліся скеямі – яны прасоўваліся ў дзіркі ў хамуце на пэўнай адлегласці ад шыі вала. Такім чынам хамут клаўся ўпоперак шыі, а скеі мацаваліся перпендыкулярна хамуту. Вяроўка з сырамятнай скуры прывязвалася да аднаго са скеяў, абкручвалася пад шыяй і чаплялася за другі скей так, каб хамут не мог саслізнуць (паводле “Тысяча дзвесце міляў у павозцы” Эліс Бланш Бальфур).

Персікавы брэндзі Вілема Прынсла

      33

      Вельдскуны (veldskoens) – моцны скураны ці замшавы абутак (афр.).

      34

      Вельд (veld) – паўднёваафрыканскі стэп (афр.).

      35

      Kêrels – хлопцы (афр.).

      36

      Канцэрціна – язычковы пнеўматычны музычны інструмент, гармоніка з храматычным гукавым шэрагам без гатовых акордаў.

Мафекінгская дарога

      37

      Вельдскуны (veldskoens) – моцны скураны ці замшавы абутак (афр.).

      38

      Obiit – памёр (лац.).

      39

      Мафекінг (цяпер Мафікенг) – горад у ПАР, цэнтр Паўночна-заходняй правінцыі. Знаходзіцца на мяжы з Батсванай.

      40

      Другая англа-бурская вайна – 1899–1902 гг.

      41

      Капскі паўвостраў – паўвостраў у паўднёва-заходняй частцы Афрыкі на тэрыторыі ПАР, на паўднёвым канцы якога месціцца Мыс Добрай Надзеі, а на поўначы – сталіца ПАР Кейптаўн (Капстад). Паўвостраў быў каланізаваны галандскімі пасяленцамі ў сярэдзіне ХVІІ стагоддзя, аднак у 1806 годзе калонію захапіла Вялікабрытанія.

      42

      Вельдкарнэт (veldkornet) – ваенны афіцэрскі чын у паўднёваафрыканскай арміі, адпавядае лейтэнанту (афр.).

      43

      Кафры – назва, якая давалася цемнаскурым жыхарам Паўднёвай Афрыкі, паганцам.

      44

      Дага (афр. dagga) – каноплі, марыхуана.

      45

      Маецца на ўвазе знакамітая аблога Мафекінга, якая цягнулася 217 дзён з кастрычніка 1899 па травень 1900. Зняцце гэтай аблогі сталася вырашальнай перамогай для ангельцаў і цяжкай паразай для бураў.

      46

      Вельд (veld) – паўднёваафрыканскі стэп (афр.).

 &nb