Мұсылманның адамгершілік қасиеттері. А. Б. Байзаков

мен сәлемі болсын, жарқын мінезі мен әйел затына деген құрметтің ұлы үлгісін көреміз. Оның жүрегі мейірімге толы еді. Қаншама үлкен істердің ортасында жүрсе де, жары Айшамен жарысып ойнап, жеңілген кезін жылы әзілге айналдырған кезі бар. «Бұл сенің сол кездегі жеңісің үшін», – деп күлген. Осындай нәзіктік оның өміріндегі әрбір қарым-қатынасты ерекше шуаққа бөлеп отырды.

      Сонымен қатар, әйел табиғатының нәзіктігі мен сезімталдығын терең түсіне білетін. Умар ибн әл-Хаттабтың, Алла оған разы болсын, айтқанындай, ол әйелдерінің кейбір өкпесіне сабырмен қарап, ешқашан оларды мәжбүрлеген емес. Керісінше, олардың табиғи эмоцияларына құрметпен қарап, өз үлгісімен жанұяның ынтымағын сақтай білді.

      Умар ибн әл-Хаттаб, Алла оған разы болсын: «Біз құрайыштар әйелдерге үстемдік құруға үйренгенбіз. Ал Мәдинаға келіп, мұндағы әйелдердің ерлеріне үстемдік құратынын көріп таң қалдық», – деген екен. Умар ибн әл-Хаттаб, Алла оған разы болсын, өз отбасындағы бір оқиғаны былайша баяндайды: «Мен әйеліммен бір мәселеде келісе алмай, дауласып қалдым. Сол кезде ол: „Неге менен ренжіп тұрсың? Пайғамбарымыздың, оған Алланың игілігі мен сәлемі болсын, әйелдері де онымен дауласып, тіпті кейде күні бойы сөйлеспей кететін“, – деді. Мен бұл әңгімені естіп таң қалып, Пайғамбарымыздың, оған Алланың игілігі мен сәлемі болсын, жары Хафсаға барып, оның әңгімесінің шындығын тексердім. Хафса анамыз, Алла оған разы болсын, бұл әңгімені растады. Мен оған: „Пайғамбарымыздың, оған Алланың игілігі мен сәлемі болсын, әйелдері оның қаһарына ұшырап, азап шекпеді ме?“ – деп сұрадым. Ол: „Жоқ“, – деп жауап берді. Сонда мен: „Сонда сіздер Пайғамбарымызды, оған Алланың игілігі мен сәлемі болсын, мазалаудан қорықпайсыз ба?“» – деп таңғалып едім.

      Міне, мұсылман ерінің жарына деген қарым-қатынасы осындай нәзіктік, жомарттық пен мейірімділікке негізделуі керек. Бұл әрекеттер арқылы ер адам өзінің тек жақындарына ғана емес, өз сеніміне де адалдығын көрсетеді.

      Пайғамбарымыздың, оған Алланың игілігі мен сәлемі болсын, әйелдер туралы айтқан хадистері – адамзатқа қарапайым әрі терең өмір сабағы. Оның әйелдерге деген көзқарасы тек сөзде емес, күнделікті қарым-қатынасында, мейірім мен құрметке толы іс-әрекетінде көрініс тапты. Ол әйелдердің нәзік табиғатын терең түсініп, олардың жан дүниесін құрметтеуді, олармен мәмілені шынайы мейірімге, кешірімге және сабырға негіздеуді өсиет етті.

      «Әйелдер қабырғадан жаратылған», – деді ол, бұл сөздерімен әйел затының ерекше табиғатын меңзеді. Қабырғаның өз қисықтығы бар – ол оның мінсіздігі, оның даралығы. Қабырғаны күшпен түзетемін деп оны сындыру – сол табиғатқа қарсы шығумен тең. Әйелдер де солай: оларды өзгертуге тырысу – нәзік гүлді бүлдіргенмен бірдей.

      Бұл хадистің астарында терең мағына жатыр. Әйелдің жүрегі – сезімге толы нәзік әлем. Оның жұмсақтығы мен сезімталдығы – оның ішкі сұлулығының белгісі. Әйелмен қарым-қатынастағы нәзіктік пен сабырлылық – ер адамның парасаттылығының белгісі.

      Пайғамбарымыздың,