Мұсылманның адамгершілік қасиеттері. А. Б. Байзаков

туындауы мүмкін дау-дамайлардан сақтануға және жас келіншекті материалдық тұрғыдан қолдауға көмектеседі. Қалымды қалыңдықтың өзі алуы керек, өйткені бұл оның құқықтары мен абыройын қорғау мақсатында белгіленген.

      Егер қалыңдықтың өкілі болмаса, неке жарамсыз деп саналады. Бұл туралы Пайғамбарымыз Мұхаммед, оған Алланың игілігі мен салауаты болсын, былай деген: «Өкілсіз неке жасау мүмкін емес» – яғни некенің заңдылығы үшін өкілдің болуы қажет.

      Тағы бір маңызды мәселе – егер бір ер адам басқа бір мұсылманға үйленуге ниеттенсе, онда оған сол қызға ұсыныс жасау немесе үйленуге құқығы жоқ. Бұл мұсылмандардың арақатынасының адал әрі дұрыс болуын қамтамасыз етеді. Пайғамбарымыз Мұхаммед, оған Алланың игілігі мен сәлемі болсын, былай деді: «Егер бір ер адамның бауыры қызға үйленуге ниеттенсе, ол үйленбейінше немесе ажырасып кеткенше басқа бір ер адам сол қызға үйленуге немесе сүйіспеншілік білдіруге құқығы жоқ».

      Ислам діні бойынша неке қиюға қажетті қаражаттың көп мөлшерде болуы шарт емес, әрі ысырапшылдыққа жол берілмейді. Неке – бұл құндылықтар мен береке орнатудың маңызды сәті, ал материалдық тұрғыдан ауыртпалық туғызу – исламның рухына қарсы келеді.

      Сәби

      Баланың туылуы

      Ат-тахник – жаңа туған нәрестенің аузын шайналған құрмамен сүрту арқылы жасалатын исламдық дәстүр, Пайғамбарымыз Мұхаммедтің, оған Алланың игілігі мен сәлемі болсын, сүннеті болып табылады. Бұл әдет сәбидің аузын тәтті дәммен ашып, оған бақытты, берекелі өмір тілеу мақсатында орындалады. Оны орындаушы адам әділетті, діни білімі мол, және өз ісіне адал болуға тиіс.

      Айша анамыз, Алла оған разы болсын, былай деген: «Жаңа туған сәбилерді Пайғамбарымызға, оған Алланың игілігі мен сәлемі болсын, әкеліп, оның батасын алатынбыз. Пайғамбарымыз сәбилерге Алланың берекесін тілеп, шайналған құрмамен аузын сүртетін». Бұл сөздер тахниктің маңызын көрсетеді, өйткені Пайғамбарымыз өз батасын беріп, балалардың өмірін жақсы тілеу үшін бұл дәстүрді орындаған.

      Ибн Хайрдың айтуынша: «Егер құрғатылған құрма табылмаса, жаңа жиналған құрманы пайдалануға болады». Ал егер екеуі де болмаса, кез келген тәтті нәрсені қолдануға рұқсат етіледі. Бұл икемділік сәбиді сүйіспеншілікпен күтудің әртүрлі жолдарын ұсынатындығын көрсетеді.

      Кез келген иманды мұсылман балаға тахник жасауға қабілетті. Ол Алла Тағаладан балаға мол береке мен қуаныш тілеп, Пайғамбарымыздың сүннетіне сәйкес дұға етуі керек. Бұл дәстүр жаңа өмірдің бастауы болғандықтан, оны орындау – діннің бай әрі ізгі құндылықтарын ұстану болып табылады.

      Баланаың есімі

      Бала дүниеге келген соң жеті күн өткенде, оған әдемі, мән-мағынасы терең ат қойылады. Мұғаз ибн Жабалдың айтуынша, Пайғамбарымыз Мұхаммед, оған Алланың игілігі мен сәлемі болсын, балаға жетінші күні есім қоюды парыз еткен. Бұл дәстүрдің исламдағы маңызы зор, себебі ол адамның болмысын, тағдырын белгілейтін, өміріне бағыт беретін қасиетке ие.

      Пайғамбарымыз