Hayat Veren Kılıç. Yagyu Munenori

aynısını yaparsınız. Ancak, ilkeleri bilmediğiniz takdirde eylemlerinizden de hiçbir şey çıkmaz.

      Her şeyi bilmiyorsanız, şüphe içindesinizdir ve bir şeyden şüphe ettiğinizde o şey aklınızdan çıkmaz. İlkesini net bir şekilde anladığınız bir meselenin sonunda ise aklınızda hiçbir şey kalmayacaktır. Buna ilmi ve dünyadaki diğer şeyleri tüketmek denir.

      Zihninizde hiçbir şey kalmadığında, her şeyi yapmak kolaylaşır. Tüm Yolları çalışmak, zihni temizlemek için yapılır. Çünkü insan başlangıçta hiçbir şey bilmez, zihninde hiçbir şey yoktur.27

      Çalışmaya başladığınızda zihninizde bir şey olur, o şey tarafından engellenirsiniz ve herhangi bir şeyi yapmak zorlaşır. Öğrendiklerinizi zihninizden silebilirseniz, onlar da bir hiç haline gelecektir ve çeşitli Yolların tekniklerini uyguladığınızda öğrendikleriniz ne olursa olsun teknikler, öğrendiklerinize aykırı olmadan kolay gelecektir. Bir eylemi gerçekleştirdiğinizde, farkına bile varmadan öğrendiklerinizle uyum içinde olursunuz.

      Bunun dövüş sanatlarının Yolu olduğunu anlamalısınız. “Bilgiyi genişletmenin” özü, kılıçla yüz yöntemi etraflıca öğrenme, duruşlara, gözü kullanma yöntemlerine ve diğer tekniklere tam anlamıyla hâkim olma disiplinidir.

      Çeşitli pratikler yaptığınızda ve bu pratiklerin hiçbiri zihninizde kalmadığında, zihnin bu eksikliğinin kendisi “her şeyin” özüdür. Çeşitli uygulama ve pratikleri etraflıca öğrenip disiplinli bir eğitim için çaba gösterdiğinizde kollarınızda, bacaklarınızda ve vücudunuzda hareket olacak ama zihninizde olmayacak. Kendinizi eğitimden uzaklaştırmış olmanıza rağmen ona karşı gelmeyeceksiniz ve yaptığınız teknikler ne olursa olsun özgür kalacaksınız. Zihninizin nerede olduğunu ne siz ne de kötüler bilecek. Bu konuma ulaşmak için çalışılır. Başarılı bir eğitimle kademe atlanır. Bu tüm Yolların izlediği gizli bir ilkedir.

      Pratik yapmayı unutup zihninizden atarak kendinizden daha habersiz olursunuz. Bu şekilde varacağınız yer, Yolun bitişidir. Eğitim yoluyla bu seviyeye ve onun yokluğuna ulaşırsınız.

       Chi ve İrade

      Bir konuyla kendi içinde ilgilenip dikkatle ele alan zihne irade denir. İrade içseldir ancak dışsal olarak tezahür ettiğinde buna chi adı verilir.28 İradenin efendi, chi’nin ise hizmetkâr olduğu söylenebilir. İrade içseldir ve chi’den faydalanır. Chi sınırlarını aşarsa tökezler. Chi irade tarafından dizginlenir ve aceleye getirilmemelidir.

      Dövüş sanatları açısından, zihnin belden aşağıya konsantre olmasına irade, bir mücadele devam ederken darbelerin yapılıp alınmasına da chi diyoruz. Zihin tamamen belin altına konsantre olmalıdır ve chi çok hızlı hareket ettirilmemelidir. Sakin kalmak esastır, böylece chi irade tarafından gizlenir ve irade chi tarafından sürüklenmez.

      Aldatma, Dövüş Sanatlarının Temelidir29

      Aldatma, stratejidir. Yalanla gerçek elde edilir.30 Aldatma öyle bir şeydir ki rakibiniz bunu bilse bile tuzağa düşmekten başka elinden hiçbir şey gelmez. Aldatarak rakibinizi tuzağa düşürdüğünüzde onu yenmiş olursunuz. Rakibinizin henüz tuzağa düşmediğini görürseniz tekrar uygularsınız ve böylece en başta olmasa bile sonunda tuzağa düşecektir.

      Budizmde buna “yerinde yöntem” denir.31 Gerçek, içeride gizlidir; dışarıda bir oyun oynanır ve kişi sonunda Hakikat Yoluna doğru çekilir. Böylece tüm aldatma bir gerçeğe dönüşür. Şinto dininde buna “gizem” denir. Gizemle insanların inancı uyanır ve inanç olduğu zaman ilahi bir lütuf olacaktır.

      Savaşçı klanlarda buna askeri strateji denir. Strateji bir aldatma olsa da zaferi başkalarını incitmeden elde etmek aldatma yoluyla olur. İşte bu şekilde aldatma gerçeğe dönüşür. Buna “aksini uygulayarak işleri düzene sokmak” denir.

      Zen’de şöyle bir söz vardır: “Çimleri döv, yılanı korkut.” Tıpkı içindeki yılanı korkutmak için çimleri dövdüğünüz gibi rakibinizi şaşırtıp zihnini karıştırmak için kullanacağınız bir teknik vardır. Aldatma, rakibiniz tarafından beklenmedik bir şey yapmak ve onu şaşırtmaktır. Bu, dövüş sanatıdır.

      Bir kez şaşırdığında rakibinizin zihni alıkonulacak ve yeteneği geri alınacaktır. Yelpazenizi veya elinizi kaldırmak da onun zihnini alıkoyacaktır. Taşıdığınız kılıcı bir kenara atmak da bir dövüş sanatıdır. Eğer Kılıçsızlık becerisini kazandıysanız,32 kılıç sizin için ne olacaktır? Başka bir insanın kılıcı sizin kılıcınız olacaktır. Bu, “Fırsatı Yakalama”nın işlevidir.33

      Fırsatı Yakalama’nın (kizen) özü her zaman, rakibinizden gelen hareket gücünü kavramakta yatar. Ki karakteri, kişinin zihninde yoğunlaşan chi’yi ifade eder. Ki, chi’dir. Rakibinizin chi’sini gözlemlemek ve chi işlevini yerine getirmeden rakibinizi karşılamak için hareket etmek, Fırsatı Yakalamak’tır. Bu eylem, “Zen’in harekete geçirici gücü” ifadesinden de anlaşılacağı gibi Zen’de de vardır.34

      Ki, içinde gizlenip tezahür etmemiş chi’dir. Kontrol edici bir güç olarak bir kapının açılıp kapanmasını sağlayan gizli bir cihaza benzetilebilir. Bu neredeyse görülmeyen35 ve içeride saklı kalıp tezahür etmemiş chi’yi zekice gözlemleyip hareket etmek, dövüş sanatlarında Fırsatı Yakalamak olarak bilinir.

       Ken (Saldıran) ve Tai (Direnen) Kelimeleri Üzerine

      Saldırmak, güçlüce saldırmak demektir: Rakibinizle karşılaşır karşılaşmaz tüm konsantrasyonunuzla ilk darbeyi36 kılıcınızla gerçekleştirin. Bu tutum rakibinizin zihninde de kendi zihninizde de aynıdır.

      Direnmek, rakibinizin ilk hamleyi yapmasını bekleyip ani bir saldırı yapmamaktır. Direnmenin, aşırı dikkatli olmak anlamına geldiğini kavramalısınız.

      Saldırmak ve Direnmek: Bu ikisi, hamle yapmak ve beklemek anlamına gelir.

      Saldırmak ve Direnmek, hem vücutta hem de kılıçta bulunur.

      Vücudunuzla ona yaklaşıp kılıcınızı saklayarak saldırın. Bu şekilde, vücudunuz ve uzuvlarınızla onu ilk hamleyi yapması için ikna eder ve yenersiniz. Bunu yaparken kılıcınız Direnirken vücudunuz ve uzuvlarınız Saldırır. Vücudu ve uzuvları Saldırıya sokmak, rakibinizin ilk hamleyi yapmasını sağlamak için yapılır.

      Saldırmak ve Direnmek Hem Bedende Hem de Zihinde Bulunur

      Zihni Direnme, bedeni ise Saldırı konumunda tutmalısınız. Bunun nedeni eğer zihin Saldırı durumundaysa, etki olumsuz oluncaya kadar aşırıya kaçacaktır. Zihninizi dizginleyin ve onu Direnerek kullanın, vücudunuzla saldırıp ilk adımı atmasını sağlayarak onu yenin. Eğer zihniniz Saldırı yaklaşımını benimserse önce rakibinizi yaralamanız gerektiğini hissedecek ve yenileceksiniz.

      Diğer yandan, zihnin Saldırı, bedenin Direnme durumunda olduğuna dair bir anlayış da vardır. Bunun özü, zihninizi ihmal etmeden çalıştırmaktır. Zihninizi Saldırıda, bedeninizi ise Direnmede tutarak rakibinizin ilk adımı atmasını sağlarsınız. Bu durumda, “bedenin” kılıcı tutan elden başka bir şey olmadığını

27

Acemi biri, ne vücudunun duruşu ne de kılıcının konumu hakkında bir şey bildiği için zihni onun içinde hiçbir yerde durmaz. Bir başkası ona kılıçla vurursa, saldırıyı hiçbir şey düşünmeden karşılar.

Birçok şeyi inceledikçe ve nasıl tavır alacağı, kılıcını nasıl kavrayacağı ve zihnini nereye koyacağı hakkında çeşitli yollar öğretildiğinde, zihni birçok yerde durur. O zaman bir rakibe saldırmak isterse, olağanüstü derecede rahatsız hisseder. Daha sonra, günler ve zaman geçtikçe, pratikleri doğrultusunda, zihninde ne vücudunun duruşları ne de kılıcı tutma biçimleri değerlendirilir. Zihni, hiçbir şey bilmediği ve henüz hiçbir şey öğretilmediği başlangıçtaki gibi olur. Bunda, başlangıcın sonla aynı olduğu yolu görebiliriz… – Fudochishinmyoroku

28

Çince-Japonca ki olarak telaffuz edilir. Kelime; heves, zihin, ruh ve niyet dahil olmak üzere herhangi bir şekilde çevrilebilir ama Munenori’ye göre anlamı, kung fu ve aikidonun etkisi yoluyla bugün ki/chi olarak anladığımız şeye en yakın gibi görünür. Ancak okuyucu, diğer anlamların ve nüansların farkında olmalıdır.

29

Hile gizlidir; o, bir başkasını kandıran zihindir. –Tsuki no sho

30

Yalanın gerçeğe dönüşmesi esastır. – Tsuki no sho

31

Sanskritçede upaya. Buda, Dharma’nın farklı yeterlilikte insanlar tarafından tek bir açıklamaya dayanarak anlaşılmayacağını fark etti. Böylece çeşitli “uygun aracılar” düşündü ve herkesin anlayabilmesi için geçici gerçekleri açıkladı. Ancak gerçeğin her düzeyi, dinleyicileri en derin gerçeğe yönlendirmek için düşünülmüştü.

32

Kılıçsızlık veya muto (無刀): Munenori’nin babası Sekishusai tarafından geliştirilen, rakibin kılıcını, o aşağı doğru vururken çıplak elle tutma tekniği.

33

“Fırsatı Yakalamak.” Kizen (機前). Zen ifadesinin tamamı Ki imada hassezaru izen’dir (機 未 発 以 前); bu, Munenori için kabaca şu anlama gelir: “Rakibinizin, algısını geliştirme veya hareket etme şansı bulamadan inisiyatif alın. Bu onun hevesini kıracak ve planınızı başarıya ulaştıracaktır.” Çince karakter ki (機, bu ve yukarıdaki Not 11’deki ki arasındaki farka dikkat edin) Çin ve Zen felsefesinde birçok anlama gelmektedir ve temel anlamları “hareket eden güç” ve “fırsat” kadar geneldir. Munenori, bağlama göre her ikisini de kabul ediyor gibi görünüyor. Bir kez daha, okuyucunun her iki anlamı da akılda tutması tavsiye edilir.

34

“Zen’in harekete geçirici gücü.” – Zenki (禅機)

35

Kişi, rakibin sözlerini, karakterini, görünüşünü, numaralarını, tutumlarını ve alışkanlıklarını dikkatle gözlemlemeli ve bilmelidir. – Tsuki no sho

36

Temel ilk darbeyi aşmak, ilk düşüncenize göre hareket etmektir. Buna ilk hamlenin ya da ilk inisiyatifin ilk darbesiyle zaferi almak denir. – Tsuki no sho