Sürgün. Садай Шекерли

ilən gözlərimlə danışıram,

      qızlar yanır,

      mən də baxıb, od tutur, alışıram,

      saçlarımı sığallayıb,

      oynadıram qaşlarımı,

      dənə gətirə bilmirəm

      qürbətin ac-yalavac quşlarını,

      sağsağanlar tanış gəlir,

      qarğalar, göyərçinlər,

      qaratoyuqlar tanış,

      (dəli şeytan deyir ki,

      gəl, bu quşların dilində danış,)

      bir də bülbül avazı,

      qar bu qış tez yağdığından

      çöldə qalıb bu quşların yuvası,

      ağacların yarpaqları payıza qoşulub getdi,

      həsrətim bu qürbət eldə qanadlı quş olub getdi,

      başladım meymuntək hırıldamağa,

      üstümə qışqıran xəstə məmurun

      üstünə hürə bilmədim,

      keçdim it kimi mırıldamağa,

      beləcə öyrəndik dilini bir-birimizin,

      beləcə buza döndüyünü gördük

      isti-isti yerimizin,

      başım,

      dönüb olub doğma sözlərin qəbirstanlığı,

      dilim başdaşı,

      açarlıdır, kilidlidir,

      haçansa diriləcək donmuş tısbağa kimidir,

      gör necə dilləri bal eləyirlər,

      altmış il danışa bilən adamı,

      gör necə bir gündə lal eləyirlər,

      üzümün mimikası,

      əllərimin hərəkətiylə anladıram qürbəti,

      özümü belə ovundurur,

      belə aldadıram qürbəti…

* * *

      Çeçen Yunus,

      ərəb Məhəmməd,

      fars ağeyi Soleyman,

      mərakeşli Moğdət,

      əfqan Xaled,

      afrikalı Mamadu,

      daha kimlər, daha kimlər,

      hamımız qəribik Avropa ellərində,

      insanıq hamımız,

      qalıb gözümüzdə arzu-kamımız,

      hamımız didərginik taleyimizdən,

      bir qabdan yeyirik,

      bizə sahib çıxan humanist dövlətə,

      əyilə-əyilə sağol deyirik,

      aşağılanırıq bir yerdə,

      sınırıq bir yerdə,

      özümüzü bir dilənçi

      sanırıq bir yerdə,

      bir soruşan da yoxdur ki,

      bunların vətəni var,

      burda nə axtarır, nə gəzirlər,

      və beləcə bizi əhliləşdirir,

      bizi sapa düzürlər,

      hərdən özgə mahnılara əl çalırıq,

      səsimiz ucala-ucala,

      özümüz alçalırıq,

      çıxır yadımızdan illərin qaçışı,

      zamanın sürəti,

      oynaşa olan məhəbbətdir,

      qürbətin qaçqınlara olan məhəbbəti…

* * *

      Yenə ayrılığın havası gəldi,

      yenə darıxmağın aludəsiyəm,

      bir gecə böyürən öküz günündə,

      bir gecə zarıyan ilan səsiyəm.

      Bir səhər yuxudan hövlnak durub,

      yürüyüb gedirəm naxır dalınca,

      dostlarım təşvişlə gəzib-axtarır,

      tapa da bilmirlər qaş qaralınca.

      Suların dilində nəğmə deyirəm,

      çiçəyin dilində şeir yazıram,

      mən öz taleyimin dil şəhərində,

      beləcə düz yoldan çıxıb, azıram.

      Burda tək-tənhayam,

      axı, nə olsun,

      yanımda nə qədər adam var mənim,

      hər gün qabağımda suyum, çörəyim,

      hər gün heyvan kimi qidam var mənim.

      Gör hansı durumda, gör nə haldayam,

      bu miskin halıma ağla, ay vətən,

      çaxnaşır buludlar, ildırım çaxır,

      götür gözlərimi saxla, ay vətən.

      Başımı götürüb yollara çıxdım,

      qərib bir yolçuyam bu axşam çağı,

      burdan o tərəfə işləmir qatar,

      qürbət – ayrılığın son duracağı…

* * *

      Vətəndə qoyub gəldiyim özümə

      indi uzaqdan baxıram,

      təzə adımı götürüb,

      azmış buğa kimi

      qoşuluram naxıra,

      canavarlar yeyər

      sürüdən ayrı düşən quzunu,

      dünən yer süpürən gördüm

      nazəndə əfqan qızını,

      pəncərələrin şüşəsini silirdi erməni gözəli,

      soğan doğramış kimi

      damırdı özbək xanımın gözləri,

      qurd kimi yarpaqların rəngini almışdım,

      qurd-quş yeməsin deyə,

      bircə ürəyimdəki işığı qoymurdum sönməyə,

      dalğaların üzündə

      günəş yanan ocaqmı,

      məni gətirən yollar,

      geri qaytaracaqmı?

      Məhbəsdə qapıdan yığışmayan gözüm,

      qürbətdə yollardan yığışmır,

      eynən bizdəki kimi yağır yağışlar,

      ayrıdı baxışlar,

      ayrıdı münasibətlər,

      çeşid-çeşid müsibətlər,

      adımı bilməyənlər Azərbaycan deyir mənə,

      elə bilirəm ki, anam can deyir mənə,

      qaçqın sayırlar burda,

      elindən obasından, dərəsindən,

      dağından-düzündən qaçan adamı,

      qaçqın