Япон зобити. Леонид Чигрин

шундай қилиш Ютаро Тоданинг хаёлига ҳам келмаганди. Шу лаҳзаларда у ўз тақдирига тан берган ва буни англаш ҳар қандай қаршилик кўрсатиш туйғусидан маҳрум қилиб қўйганди. Бундай воқеа ҳатто матонатли кишиларда ҳам бўлиб туради, ҳаёт йўли эндигина бошланган одамдан нимани ҳам кутиш мумкин…

      – Кетдик орқага, – партизан милтиқни туширди-да, боши билан бўлма томонга ишора қилди. Ютаро Тода уни тушунди ва кузатувчилар олдига тушди. Партизанлар уни яна бўлинманинг қўмондонлик пунктига олиб келишди.

      – Ўртоқ командир, – деди биринчи партизан, – бу асир милтиқ устаси экан. Милтиғимнинг патрони тиқилиб қолганди, у бир зумда тўғрилаб берди. Яхшиям, отиб ташламабмиз.

      Савелий Парфёнов жонланди. Отрядда ўлжа қилиб олинган қуроллар кўп, лекин уларни қандай ишлатишни билишмасди. Милтиқчи уста у учун қимматбаҳо топилма эди.

      Партизан бўлинмасининг командири ва япон поручиги бир-бирига кўз узмай тикилиб қолишди. Савелий Парфёнов рўпарасида ғўргина, ҳали айёрликни билмайдиган, очиқ чеҳрали ёш офицерни кўрди. Шу топда у душманга ҳам ўхшамас, ҳатто Парфёновда ҳозиргина ўзининг буйруғи билан нариги дунёга жўнатилишига сал қолган асирга нисбатан хайрихоҳлик пайдо бўлди.

      – Милтиқчи уста дейсанми? – иккиланди у. – Ҳали жуда ёш-ку?

      – Аниқ уста, – тасдиқлади партизан, – милтиқлар билан қандай ишлашни билади.

      Ўз навбатида Ютаро Тода рўпарасида кўпни кўрган, чорпаҳил, ичига чуқур ботган кўзлари бароқ қошлари остидан чақнаб турган кишини кўриб турарди. Партизанлар командири кучли, ўзига ишонган одамдек таассурот уйғотарди.

      – Бўпти, қани, устангни синаб кўрамиз, – деди Парфёнов ва поручикка юзланди: – Қурол таъмирлайсан ва ундан қанақа қилиб отишни ўргатасан, хўпми?

      Савелий Парфёнов сўзларини имо-ишора билан, худди милтиқни қисмларга ажратиб, йиғаётгандек тушунтирди.

      Ютаро Тода командирни тушунди, лекин у партизанларга кўмаклашиб, қуролларни тайёрлаб бермоқчи эмасди. У ўз аскарларини ўлдиришга мўлжалланган милтиқларни таъмирлайдими? У рад ишорасини бериб, бош чайқади.

      – Хоҳламаяпти, – изоҳлади Парфёнов. – Нимаям дердик, уни “тарғиботчи”ларимизга олиб боринг. Дарҳол фикрини ўзгартириб қўйишади.

      Япон зобитини қоронғи ва бўм-бўш бўлмага олиб ўтишди. Ичкарига итариб киргизишгач, ортидан тахта эшикни ёпиб, суриладиган лўкидон билан маҳкамлашди. Поручик аланглади. У уришларини, тепкилашларини, ҳатто қийнашларини кутганди, аммо хонада ҳеч қанақа сиртмоқ, қамчи ёки калтак кўринмасди… Шунда у қандайдир ғимирлашни сезди. Бўлма оч каламушларга тўла эди. Кемирувчилар одамга ташланди. Ютаро Тода жон аччиғида шифтнинг кўндаланг тўсинига тирмашиб олди, тўсин билан шифт орасида кичкина бўшлиқ бўлиб, у ўша ерга чиқиб ўрнашди. У бошини пастга эгиб ўтирар, пастда эса оч каламушлар галаси кўзлари қизил алангадек товланиб питирлар, чийиллаган товуш тобора кучаярди. Бўлмада чиринди, ўлакса ҳидлари анқир, офицер ҳатто саросимага туша бошлади.

      Қурбонга