Şiirler, Karasözler. Абай Кунанбаев

saygılaştığın,

      Çoğalırmış fiskosçun, sır paylaştığın…

      Halkta iyi bulamazsın,

      Başına iş geldiği gün,

      İyi geçimliliği geride,

      Ne için o düşünsün?

      Açıp verir düşmanına

      Kendi görmüş olmasın.

      Ateşli düşmana rastlasa,

      Kırgınlığı konuşulsa,

      “Aferin batır” deyip,

      “Sağlam gidiyor” diye ekleyip,

      Över över doldurur ya.

      Eski dostun görünce,

      Hesapsız ant içer de,

      “Ervah, Allah” deyip de,

      “Sır vermek için söyledim de”

      “Düşmanını aldatıp geldim” der de,

      Allah’tan korkmaz cahil işte

      İmanını yıpratır böyle.

        Gelir gider çok dolanır,

        “Ben dostunum” der dolaşır,

        Düşmanlığını başarır.

        “Aldatır” der hasmına,

        El çektirmez akrabana,

        Rast geleni kışkırtır ya.

        Hastalıklı olur çıkar,

        İyi günde gelen yakınlar.

        Yakadan tuttuğu gün düşmanlar,

        Kendileri it gibi topuklar.

        Evde oturur, atıp tutarlar,

        Hepsi hatip, gıdaklar,

        Avluya çıkıp birinin,

        Diğeri sözünü onaylar.

        Düşman çok olsa başında,

        Biri kalmaz yanı başında.

        Yedeklesen, donar kalır ya.

        Dışarı çıkınca kendini

        Yaddan beter karalar.

        Yalvarmakla gün görür,

        Yakınını satar haklı görür,

        Zar zor bulduğu çözümdür.

        Akrabalara kinci

        Genç çocuktan beterdi,

        Hem aklı yok, hem bildiği,

        Geliriyle gideri.

      Yakına yanaşıp mal katmaz,

      Düşman görse, can katmaz,

      Neden sadece bilir ki,

      Ağır ile yeğninin

      Arasından geçmeyi?

      Yoldaşı azıcık şaşırdığında,

      Evvela ondan işitirsin ha,

      “At üstünde hamile kaldı ya!”

      Ağır işle karşılaşsa,

      Kırgınlığı konuşulsa,

      Küskün olmuşçasına,

      Bahane eder boşuna.

      Öğrenmez ki birinden,

      Yakınarak dolaşır şereften.

      Düzelmişse eğer istikbaliniz,

      Çevrenizde artar istemeseniz,

      Hem güzeliniz, hem zengininiz.

      “Falancayı vurayım” diyen,

      “Filancayı kırayım” diyen,

      Darlıkta sıkıntıya düşen,

      Varlıkta yağma eden,

      Çok bahadırla dolar çevreniz.

      Eğer sözünü dinleseniz,

      Kimse kalmaz çevrenizden,

      Eğer sözünü dinlemeseniz,

      Fesatlaşarak çürür içinden.

        Herkesin var ya akrabası,

        Hangisi kovmuş düşmanı?

        Yağmur yağdığında koynunda,

        Güneş vurduğunda boynunda;

        Cayılmaz ödev olduktan sonra,

        Herkesin gönlü soğur ya…

        İyi günde gelen akrabalar,

        Sıra beklemez kendi evinde,

        Hatip kesilir ya patavatsızlar…

        Sıra gelse bilen birine,

        Söz bulamaz sıkıntıdan söylemeye.

        Şakacı kesilir beceriksizce,

        Korkaktır düşmana gelince,

        Serbest yerde asabicesine,

        Dik başlı kesilir, kükrer işte…

        Edep ile ağırbaşlılıkla,

        Mizacı tatlı olmaz da,

        Sasık mağrur kesilir ya,

        Geveze övünücü onmaz da,

        Bencilleşip yalpaklaştıkça…

        Birine hükmedici iş yapsa,

        “Kendi gücüm” diye düşünür ya,

        Eğer gücüyle olmasa,

        “Az evvelki iyinin bana

        Yaptığı” diye söylemez ya…

      Yabancıdan çekinir işi yok,

      Düşman kahreden gücü yok,

      Kendi başına bıraksan,

      Hiç bir şeyden doyası yok…

      Şakası ters, sözü saygısız,

      Söylenen söze inançsız,

      Kendi fenalığını görmez,

      Kazan kaldırır bir suratsız.

      Böyle hastalıklı akrabalar,

      Nereden peydahlanırlar(?),

      Gönle ümit veren hayatlar!

      Usanmayı beladan,

      Halk unuttu tamamen.

      Bütün ülke hakikaten,

      İtleşip kalır mı, ebediyen?

      İçeni sarhoş, yiyeni tok,

      Kaygı paylaşacak biri yok,

      Hiç olmazsa olsaydı

      “Bulut parçalı, yer saklanmalı.”

      Önemli kurul yok oldu,

      Halk gıybete boğuldu,

      Ülke içinde ara bulucu,

      Alıp çevirmez ki tümünü,

      Arzu edilen ortak sürüyü…

        Yok ki el yamayan yöneticiler,

        Boş konuşarak ülke