Гладиолус. Маматқул Хазратқулов

ишонаманми? Бунақа олди-қочди гапларди нима кераги бор! Қурвақаниям ҳадеб босаверсангиз охири “вақ” этади-да. Ахир мен одамман-ку!

      – Биз сизни босиб нима қилдик, нега туҳмат қиласиз одамга, Темир ака. Инсоф борми ўзи?

      Раиснинг гаплари тобора Темир аканинг ҳафсаласини пир қила бошлади. Бу одам колхозга раис бўлиб келганида баъзи бировлар у-бу гапларни гапиришган, лекин Темир ака ишонмаганди. Одамларнинг одатдаги олди-қочди гаплари-да, деган хаёлга борувди. Раиснинг мана бу қилиқларини, муомаласини кўриб, ўша гаплар бекорга айтилмаганини сезди. Шамол бўлмаса дарахтнинг учи қимирламайди-ку.

      Темир ака вазмин бўлишга ҳаракат қилар, аммо ичидан, кўксидан отилиб чиқаётган бир куч, туғён уни ўз ихтиёридан чиқиб кетишга, аччиқ-аччиқ гаплар айтишга мажбур қиларди.

      – Инсофни мендан эмас, ўзингиздан сўранг, раис.

      – Икки йилдан бери биринчи бўлиб бажарамиз, лекин тўртинчини олдинга ўтказиб юборасиз. Мен-ку майли-я, одамларга раҳмингиз келмайдими? Уларнинг бетига қаролмай қолдим-ку… Мадиёрди рапорти бўлса беринг, бир кўрай, кейин одамларга бориб айтай. Еб қўймайман-ку, ахир…

      Раис иккала қўли билан столга бир уриб, ўрнидан турди. Унинг думалоқ, қип-қизил юзлари шолғом рангига кирди. Қовоқлари салқиб турган кўзлари айёрона қисилди.

      – Менга қаранг, Темир ака, сиз бекордан-бекорга мени ёлғончига чиқаряпсиз. Буни оқибати ёмон бўлади-я!

      Темир ака энди ўзини кулгидан тиёлмади.

      – Кечирасиз-у, раис, ҳозир ҳеч нарсадан ҳеч нарса йўқ, бир-биримизни хафа қиляпмиз. Рапорт бўлса, кўрсатинг, вассалом. Кетаман. Бўлмаса…

      – Бўлмаса-чи?

      – Бўлмасами? Бўлмаса, мана менинг рапортим! Хабар беринг районга.

      Раис столни айланиб ўтиб, гўё унга сирли бир гап айтадигандай яқинроқ келди. Бир қадар сокинлик, аммо қатъий ишонч билан деди:

      – Тушунсангиз-чи, Темир ака. Мениям, ўзингизниям қийнаб нима қиласиз. Барибир сизнинг рапортингизни қабул қилишмайди. Мадиёр биринчи бўлиб бажариши керак. Ҳозир унинг келишини кутиб ўтирибман. Борди-ю, бугун келмаса, эртага азонда келади, районга хабар берамиз.

      Темир аканинг ичидан бир нарса узилгандай бўлди. Кўз олди қоронғилашиб, сон-саноқсиз юлдузчалар пирпираб кетди. Бир ҳафта на уйқуни, на оромни билмагани, бутун бола-чақаси билан, ҳатто биринчи синфда ўқийдиган қизигача чиқиб пахта тергани кўз олдида жонланди. Улар ҳам умидвор бўлиб, йўлга термилиб ўтиришибди.

      – Тушундингизми энди? – Раис Темир аканинг елкасига қўлини ташлади. – Юқоридан буйруқ шундай… Хафа бўлманг, сиз иккинчи бўласиз…

      – Ахир бу қаллоблик-ку! – Темир аканинг товуши жуда хаста, секин чиқди.

      Раис стол устидаги сигаретдан бир дона оларкан, ўзича Темир акага ачингандай бўлди:

      – Иложимиз қанча. Юқорининг буйруғини бажармасак бўлмайди. – Гапини биров эшитиб қолишидан чўчигандай атрофга бир аланглади-да, Темир аканинг қулоғига шивирлади: – Биласизми, шу гап шу ерда қолсин-у, Мадиёр қаҳрамон бўлиши керак…

      – Қаҳрамон?

      – Секинроқ,