Катта хонадон 2. Салом Муҳаммад

билади, балки жой йўқдир. Боргач биламиз…

      – Илойим боргунимизча тузалиб қолсинлар-да, ўзим яхшилаб парвариш қиламан. Э, ана, яқинлашиб қолибмиз, – Ҳилола муюлишдаги уруш қурбонлари учун ўрнатилган ёдгорликка ишора қилди. Автобус тўхтаб, бир неча киши ундан тушди. Тонг отиб, атроф ёришиб қолган эди.

      Кун оламнинг қора пардасига ниш уриб, зарғалдоқ элчиси ила мўралаганда улар таксига ўтиришди. Машина елиб боряпти. Лекин буни ака-сингилу Озода гўё сезишмайди. Атрофга бефарқ, мунғайиб назар ташлайдилар. Аслида, табиат бор ҳуснини намоён этган. Аммо бу нафисликлар уларга жуда ғариб кўринади. Хаёлларида фақат бир фикр: қанийди гулга бурканган шу дарахтлар ҳам, ғужур-ғужур куйлаётган қушлар ҳам буюк она ҳақида некбин хабар етказсалар… Қишлоққа яқинлашган сайин ака-сингилда титроқ бошланди, вужудлари қулоққа айланди: қани энди йиғи-фарёд овозлари эшитилмаса…

      Ажабо, уларнинг нолаю фиғонларини Оллоҳ эшитдими, Парвардигорнинг уларга раҳми келдими, ҳар қалай, ҳовлига яқин борганларида ҳам баланд овоз чиқариб, йиғлашларни эшитмадилар.

      – Хайрият… – Нуриддиннинг бўғзидан умидворлик садоси отилди. – Осойишталик…

      – Нима бўлиши керагиди, ака? – Ҳилола ногоҳ хушёрланиб, кўзларини катта очганча акасига қаради. Бир лаҳзада хаёлнинг ўнлаб кўчаларига кириб чиқди.

      – Ҳа, энди ҳар хаёлга боради-да, одам, – деди Нуриддин мужмал қилиб ва шоша-пиша машинадан тушиб, камбар, тупроқли йўлга бурилди. Синглиси ва хотини ҳам индамай, шу алпозда унга эргашди. Ҳовлига юз қадамча қолганда дарвоза ланг очиқ эканини, атроф супуриб-сидирилган, топ-тозалигини кўриб, Нуриддиннинг кўнглида яна шубҳа қўзғалди: кенжа келинда бунақа фазилат йўқ. У ўзидан билиб, ҳеч қачон кўча юзини ойнадай тозалаб қўймайди. Модомики, шундай қилинибдими, қандайдир тараддуд бор. Нима? Бу ўй унинг миясини пармалай бошлаган чоғда вилоят марказидаги катта илмгоҳда ишлайдиган укаси Баҳриддиннинг қиёфаси кўринди. У бир қўлида супурги, иккинчисида челак тутганча атрофни кўздан кечириб юрарди. Буни келувчилар дарҳол ўзларича тушундилар. Дарҳақиқат, Баҳриддин табиатан ўзи шунақа: қаерга борса, қаерда ўтирса, озодаликни, нафисликни талаб қилади. Бирор хас-хашак, уйиб қўйилган ашқолдашқол ошга тушган пашшадай табини хира қилади. Кўпинча буни айтиб ўтирмай, ўзи ишга тушиб кетади. Меҳрибончиликда ҳам унинг тенги йўқ. Отасию онаси бош ўғилдан сўнг унга кўпроқ суянадилар…

      Нуриддин укасини кўрган заҳоти кўнгли бўшашиб, ичдан нимадир тўлиқиб келди. Ҳатто челагу супургини қўйиб, қўлини офтобада чайиб, ўзига пешвоз чиққан укасига бирор оғиз сўз ҳам айтолмади, жигарининг саломига бош қимирлатдию индамай уни бағрига босди. Бир нафас шу кўйича, жимгина уни қучиб турди. Ўзига келолмади. Баҳриддин оғаси аҳволини тушунган, синглисининг кўзларидан шашқатор томчилар қулаётганини кўриб, ўзи ҳам бўшашган эди. У фақат:

      – Тинчлик, қўрқманглар, – дейишга куч топди. Бу ҳаммадан тезроқ Озодани дадиллаштирди. У жилмайишга уринди. Лекин кулолмади.

      – Ойимга нима қилди? – деб сўрай олди Озода.

      Савол жавобсиз қолди. Ичкаридан бошқа