Танланган асарлар. Носир Фозилов

бошланар эди. Улар ўша жарликни яхшилаб кўриш ниятида эдилар. Негаки, иккаласининг хаёлида ҳам «ўша пайтлари Тўланхўжалар қурол яширган Бўрижардаги ғор ўша ерда эмасмикан», деган тусмол чарх урар, ҳаяжондан юраклари ҳаприқар эди. Автобус пастликка учиб тушиб, кучаниб баландликка кўтарила бошлади. Иккаласи ҳам ўринларидан туриб кетишди. Жарлик ҳақиқатан ҳам ваҳимали эди. Кечаси у ёқда турсин, кундуз кунлари ҳам бу ерларда юриш анча хавфли эди. Агар орқа ўриндиқда ўтирган кексароқ киши «ўтиринглар, болалар», демаганида, улар ҳали-вери ўтиришмас, орқаларига ўгирилиб, ойнадан томоша қилган бўлшарди. Йўқ, бўлмади. Автобус ғиз этиб ўтди-кетди. Улар ўтиришди. Анвар қўлидаги газетага ўралган суратни авайлаб ушлаганча, индамай келарди. Фурқат эса ўйлаб келаётган хаёлини яширолмади. Автобус айланма йўлдан ўтиб, шаҳар кўчаларидаги бекатларда уч-тўрт марта тўхтаб одамларни туширди, йўловчиларни олди. Қарашса, улар уйларига тезгина етиб қолишадиган.

      – Анвар, – деди Фурқат оҳиста Анвар томонга энгашиб.

      – Нима?

      – Калламга бир фикр келиб қолди.

      – Қанақа фикр?

      – Ҳали кун эрта. Агар хўп десанг, ҳозир уйга тушмай, тўғри Хадрага ўтсак-да, Қоратош маҳалласига борсак.

      – Қоратошда нима қиламиз?

      – Омон махсумни топиб гаплашсак…

      – Қойил! – деди Анвар юзи ёришиб кетиб. – Ундан ҳам анча нарсани билиб олар эдик.

      Анвар Фурқатнинг таклифидан жудаям хурсанд бўлиб кетганди. Тўғри-да, ҳозирдан уйга бориб олиб нима қилишади? Ҳаммадан ҳам у ойисига, синглиси Маҳфузага рўпара келишдан чўчирди. Тағин ўша машмаша бошланади: «Қаёқларда санқиб юрибсан? Нимага бир оғиз фалон ёққа кетяпман, деб қўймайсан? Қачонгача сени деб юрагимизни ҳовучлаб ўтирамиз?» – деган саволлар ёғилади. Нима, у ёш боламидики, ҳадеб тергайверишади. Балки ойижониси қўлига ўқлоғини олиб, кўчада пойлаб тургандир… Балки синглиси анави Фурқатга келган хатни кўрсатиб, шарманда қилар… «Яша, Фурқат, калланг ишлайди-да, сенинг! Мен сен билан бекорга ўртоқ бўлиб юрибманми? Кечқурун дадам келганида кириб борамиз. Дадам индамайдилар. Дадам бўлсалар ойим ҳам уришмайдилар»…

      Улар ўзлари тушадиган бекатда тушмай, тўғри Хадрага ўтиб кетишди.

      Хадрада ниҳоятда машиналар кўп эди. Автобус, троллейбус, трамвай… Улар бир амаллаб кўчанинг нариги чеккасига ўтиб олишди-да, Фурқат кўчасига бурилишди. Тахминан бир километрча юрганларидан сўнг Қоратош маҳалласига кириб боришди. Бу маҳалла ҳам ўзича бир шаҳар экан: паст-баланд иморатлар, ҳали ҳам лойсувоқда турган қинғир-қийшиқ синчли уйлар, эгри-бугри жинкўчалар бирам кўп эканки, юравериб: «Омон махсумнинг уйини биласизми?»– деб ўтган-кетгандан сўрайвериб, ҳолдан тойишди. Одамлар ҳам қизиқ-да, «Фамилиясини билмайсанми? Қайси кўчада туришади?»– деб сўрашади. Фамилиясини билса, қайси кўчада туришини билса, улардан сўраб ўтиришармиди? Ўзлари топиб боришарди-ку!..

      Улар Қоратошдан Бешёғочгача икки-уч марта бориб келишиб, жуда ҳолдан тойишди. Энди қайтмоқчи бўлиб турганларида олдиларидан ҳасса таяниб келаётган қадди