Ой ва сариқ чақа. Уильям Сомерсет Моэм

Мак-Эндрю тўлаб туради.

      – Ахир уларни яхши кўрмайсизми? Улар шунақанги ёқимтой бўлишганки, қўяверасиз. Наҳотки улардан бутунлай воз кечсангиз?

      – Мен уларни кичкиналикларида яхши кўрардим. Эндиликда, улар катта бўлиб қолишгандан кейин, тўғрисини айтсам, уларга қизиқишим, меҳрим заррача қолмади.

      – Бу ғайриинсонийлик!

      – Эҳтимол.

      – Уялмайсизми?

      – Йўқ.

      Мен гап оқимини ўзгартирмоқчи бўлдим.

      – Сизни шунчаки бир тўнғиз, деб ҳисоблашлари мумкин.

      – Майли!

      – Наҳотки ҳар қадамда қарғасалар ҳам сизга барибир?

      – Барибир.

      Унинг жавоблари шу қадар нафрат оҳангида айтилаётган эдики, ҳатто ўз саволларим ўзимга ҳам тентакликка ўхшаб туйилди. Мен бироз ўйланиб қолдим.

      – Атрофдаги барча одамлар қоралаб турганлигини кўриб туриб ҳам одам бемалол яшашини ҳеч тушунмайман! Эртами-кечми бу нарса барибир сизга азоб беради. Ҳаммамизда ҳам виждон бор, қачонлардир муқаррар равишда уйғонади. Масалан, хотинингиз тўсатдан ўлиб қолди, дейлик. Шу ҳолда виждонингиз азоб чекмайдими?

      У жим қолди. Мен унинг гапиришини сабр-тоқат билан кутдим. Лекин охири жимликни ўзим бузишга мажбур бўлдим.

      – Бунга нима дейсиз?

      – Сизни «телба» дейман.

      – Ахир сизни хотинингиз ва болаларингизни боқишга мажбур қилишлари мумкин, – дедим ранжиб.

      – Қонун уларни ўз ҳимоясига олишига шубҳа қилмайман. Осмондаги ойни олиб берадиган қонун ҳам бордир? Менда ҳеч вақо йўқ. Бу ерга бир неча юз фунт билан келганман.

      Бироз олдин таажжубдан донг қотган бўлсам, энди тамомила боши берк кўчага кириб қолдим. Боз устига, дарҳақиқат, «Отель де белж»даги камтарона ҳаёт унинг иқтисодий танг аҳволидан дарак бериб турарди.

      – Бу пулларингиз тамом бўлса, қандай тирикчилик қиласиз?

      – Амаллаб ишлаб топарман.

      У бутунлай хотиржам эди, кўзларида ҳамон истеҳзоли табассум жилоланиб турарди. Бу ҳолат сўзларим унга аҳмоқона туйилаётганини кўрсатарди. Яна нима дейишимни ўйлаб, жим қолдим. Лекин бу сафар биринчи бўлиб унинг ўзи гапирди.

      – Нега Эмми янгидан эрга чиқа қолмайди. Ҳали ёши ўтиб қолгани йўқ, кўриниши ҳам ёмонмас. Мен уни ажойиб аёл сифатида тавсия этишим мумкин. Агар мен билан ажралишни истаса, марҳамат, айбни ўз бўйнимга оламан.

      Энди кулиш навбати менга келганди. У қанчалик айёрлик қилмасин, мақсади менга аён эди. У бу ерга аёл билан келганини ҳар хил йўллар билан яшираётганди, изни йўқотишга ҳаракат қилаётганди. Мен қатъий қилиб жавоб бердим:

      – Хотинингиз ажралишга ҳеч қачон рози бўлмайди. Бу унинг қарори. Бунга умид қилмасангиз ҳам бўлади.

      У менга астойдил ҳайратланиб қаради. Лабларида табассум зуҳур этди ва қатъий равишда шундай деди:

      – Азизим, менга барибир.

      Мен кулиб юбордим.

      – Бизларни жуда тентак деб ҳисобламанг-да. Сиз қандайдир нозанин билан жўнаб кетганингизни ҳам биламиз.

      Бу гапимга ўтирган жойида тебраниб кетди ва қаттиқ кулиб юборди. Унинг кулгиси бировларнинг завқини