Мангу латофат: бадиалар. Иброҳим Ғафуров

мунча сани дарёи жаҳолат,

      Тушди сани бошинг уза шум заллаю разолат,

      Боқ! Ҳолингга налар бўла? Гар бўлса басорат?

      Қоплаб келур миллатингни зулмату ғорат.

      Инсон сифатинг вор эса тур! Айла жасорат!

      Ғафлат уйқусидан кўзин? Оч! Боқ! Замона,

      Илм айла! Маориф тутуни тўлди жаҳона,

      Солди ҳама миллат бу маорифга хазона,

      Биз миллат этуб ор ила номуси баҳона,

      На мактаб илм ўлди, на бозорда тижорат,

      Хушк ўлдигимиз боисидан бўлди касолат.

      Олимларимиз ичар тама бирла адоват,

      Давлат элида кибру ҳаво бирла сафохат,

      Фақр аҳли аро фисқу ҳасад этди давомат,

      Хотун, эру қиз ёшу қари ичра жаҳолат,

      Топсунми тараққий яна бизларда камолат,

      Кетсунми таассуф элидан буғзу адорат?

      Инсон эсанг ўлғил ҳама дам толиби миллат,

      Зийнатласун абдангги ғайрат ила қиммат,

      Нўш этсанг ажал шарбатидин узма муҳаббат,

      Қўл силтама келса на бало бирла машаққат,

      То умри ичида кўрмаса ҳар кимса залолат,

      Топмоқлик анга мумкин эмас иззу шарофат.

      Миллат деганнинг боши агар кетса ризодур!

      Ҳар лаҳзада минг жабру жафо етса ризодур!

      Ҳар тиши ситам кўкси уза текса ризодур!

      Миллат йўлида қони оқуб ётса ризодур!

      Бир зарра юзин тобламас ул келса на ҳолат,

      Бош узра кўрар келса на хил зулм ила ғорат.

      Кир! Лаззат дунёдан умид уз, мосуво қил,

      Миллат йўлида мол ила жонингни фидо қил,

      Дилдан ҳама кибр ила адоватни фано қил,

      Б у хидмати оламда қолурликни адо қил,

      Токим ҳама халқ айласа сўнгингда мудомат,

      Ҳар икки жаҳонда санга ўлмазми саодат.

      Солма қулоғинг таъна киби сўзларга, кар бўл,

      Хизматга жадал айла, кеча шому саҳар бўл,

      Минг жоҳил ўқи келса, жигар бирла сипар бўл,

      Миллат йўлида кетса агар жондан ўтар бўл,

      Парво қила кўрма бошингга тушса қиёмат,

      Тош, ситам ёғса-да ҳеч қилма надомат.

      То чекмаса ғурбат ватанинг қадри бўлурми?

      Ғарқ ўлмаса дарён гуҳар қулга келурми?

      Кўр! Тарбиясиз ҳеч шажар мева қилурми?

      Сойиллик элдан кимса, давлат йиқилурми?

      Тун-кун йўқу ғафлатда ётуб айладук одат,

      Шул-чун адам ўлди мана бизларда диёнат.

      Боқ шул эса аҳвол начук бўлгувсидур вой,

      Ким миллат учун ўзни фидо қилгувсидир вой,

      Мактаблар учун борини сарф этгусидир вой,

      Дунёйи лазиз баҳрасидан ўтгусидир вой,

      Бу бойлар аро сирқ ҳасад этса зиёдат,

      Олимлар аро бўлмаса бир сулҳу садоқат.

      Бу халқимиза айш ила ишрат эса матлаб,

      Кундан куна ошмазми бизим жаҳли мураккаб?

      Ким олиму маориф кутадир, ким сола мактаб?

      Бир кун қолуриз охирида зорлар ағлаб,

      Суд айламагай ул