Муваффақиятли инсонларнинг 7 кўникмаси. Стивен Кови

оламиз; БИЗ қобилиятларимиз ва имкониятларимизни бирлаштирган ҳолда юксакроқ натижага эриша оламиз.

      Тобе одамлар ўз истакларининг рўёби учун бошқаларга муҳтож бўлади. Мустақил одамлар ҳар бир нарсага ўз саъйҳаракатлари билан эришади. Муносабатларда шахслараро боғлиқликка таянадиган одамлар эса муваффақият чўққисини забт этиш йўлида ўз кучини атрофдагиларники билан бирлаштиради.

      Агар мен жисмоний томондан қарам ҳолда, айтайлик, шол ёки ногирон, ёки жисмоний имконияти чекланган одам бўлсам, сизнинг ёрдамингизга муҳтож бўлардим. Агар руҳий тобе бўлганимда, шахсий қадр-қимматим тўғрисидаги тушунчам сизнинг мен ҳақимдаги фикрингиздан келиб чиқарди. Масалан, мени ёқтирмаслигингизни улкан фожиадек қабул қилардим. Ақлий жиҳатдан қарамлигим бўлса, фикрлашда, ҳаётимдаги масалалар ва муаммоларни ҳал қилишда сизга таянишимда кўзга ташланарди.

      Менинг жисмонан мустақиллигим ҳар қандай ишни ўзим кўнгилдагидай бажаришим билан белгиланади. Ақлий мустақилликда ўз шахсий фикримга эга бўлишим, ўйларимда мавҳумликнинг бир босқичидан бошқасига томон кўчиб юришим мумкин. Танқидий фикрлаш, таҳлил қилиш, фикрларимни тартибга солиш ва уларни тушунарли тилда баён қилиш имкониятига эга бўламан. Руҳий жиҳатдан, ич-ичимдан ўзимни боримча қабул қила оламан. Ўз ҳаракатларимни ўзим бошқаришим мумкин. Инсон қадр-қимматини бошқаларнинг фикри ва муносабатларига кўра ўлчамайман.

      Мустақиллик қарамликка нисбатан анча етук ҳолат эканини пайқаш қийин эмас. Мустақиллик катта ютуқ ҳисобланади. Лекин у энг олий натижа эмас.

      Бироқ бугунги замонавий ижтимоий парадигма мустақилликни кўкларга кўтаради. У кўпчилик одамлар ва ижтимоий ҳаракатлар белгилаган асосий мақсад ҳисобланади. Аксарият шахсий ривожланишга оид қўлланмалар шахс мустақиллигини ўзига пойдевор қилиб олган, гўёки ўзаро алоқа, жамоа билан ишлаш, ҳамкорлик каби тушунчалар тош босмайдигандек.

      Мустақилликка бу қадар урғу беришимиз бизни қарамликка, яъни бошқалар бизни назорат қилишига, бажарадиган ишимизни белгилаб беришига, биздан фойдаланишига ва бизга таъсир ўтказишига нисбатан реакциямиздир.

      Унчалик ҳам кенг тарқалмаган шахслараро боғлиқлик тушунчасини аксарият инсонлар қарамлик билан алоқадор деб ўйлайди. Ва натижада худбинона сабаблар туфайли турмушдан ажраган, фарзандларини ташлаб кетган, ҳар қандай ижтимоий мажбуриятлардан ўзини четга оладиган одамларга кўп дуч келамиз. Улар ўз муносабатларини мустақилликни рўкач қилиб осонликча бузиб ташлайди.

      Инсоннинг «кишанларни парчалаб ташлашига», «озод бўлишига», «ўз фикрини исботлашига», «ўз ҳолича яшашига» олиб келувчи реакция, одатда, инсоннинг том маънода қарам эканлигини фош қилади. Бу қарамлик ташқи қарамликдан фарқли ўлароқ, инсоннинг ичичида жойлашган бўлиб, ундан қочиш имконсиздир. Атрофдагиларнинг ожизлиги туфайли руҳий ҳолатимизнинг бузилиши ёки вазият назоратимиздан чиққани туфайли ўзимизни жабрдийда ҳис қилишимиз ҳам ички қарамлигимизнинг ёрқин намунасидир.

      Балки