Пьесалар / Пьесы. Карим Тинчурин

әммәл хәзрәт,

      Гакылы башында әзрәк.

      Аңа тик бәлеш кирәк,

      Җиң эчендә чүпрәк,

      Сакалы нәкъ ярык көрәк.

      Халык.

      Ха-ха-ха!

      Салих.

      Йә әммәл мөәззин,

      Фидиядә синең күзең.

      Бакыр грош син үзең,

      Кулыңнан китте кызың.

      Аллаһы әкбәр, котлы булсын никахлар! (Кул биреп котлый.) Егетләр, өстәлләрне алыгыз!

      Яшьләр.

      Мулла, мөәззин, үрәдник кирәкми.

      Бүген туйлар итәбез, итәбез!

      Бүген туйлар, туйлар, туйлар!

      Музыка, бииләр.

      Ильяс, Мөршидә.

      Мәдрәсәдә китап киштә-киштә,

      Киштә саен утыра фәрештә.

      Кая, кая Казан сөлгесе?

      Апасыннан матур сеңлесе.

      Сөлге белән аларны урыйлар.

      Ильяс, Мөршидә.

      Хафаланма, җаным, курыкма һич тә,

      Дуслар ярдәм итә һәр эштә.

      Бигрәк матур Казан сөлгесе!

      Апасыннан матур сеңлесе.

      Салих. Йә, кияү белән килен, менә монда рәхим итегез! Ибраһим, мәчеттән киемнәр чыгар! Галиулла, өстәлне китер! Утырыгыз! Теге карт-корыларны куркытып, авылдан ук качырыйк әле. Ха-ха-ха-ха!

      Xалык. Утырыгыз, утырыгыз!

      Ильяс, Мөршидә.

      Рәхмәт кенәй, дуслар, рәхмәт сезгә,

      Кавыштырдыгыз гомергә.

      Халык.

      Серле икән Казан сөлгесе,

      Апасыннан матур сеңлесе!

      Кычкыру, сызгыру, шау-шу. Табынны тирә-якка чайкап алып чыкканда…

      Пәрдә төшә.

1922 ел

      Зар

Бәни адәм фаҗигасеАлты пәрдәдәФаҗигадәге катнашучылар:

      Газазил – бәни адәм шәхси теләкләренең матурлык, ирек, бәхет, яхшылыкка мәңгелек омтылышының тимсаль мөҗәссәме[17].

      Дәҗҗал – хакимият, канун.

      Шәйтан – мәкер, хәйлә, ваклык.

      Яэҗүҗ – капитал.

      Мәэҗүҗ – милитаризм.

      Дәббәтеларз – хезмәт, эш.

      Ирек – ихтыяр, ирек.

      Мәхәббәт – дуслык, мәхәббәт.

      Бәхет – шатлык, бәхет.

      Бәдбәхет – бәла-каза, бәхетсезлек.

      Адәм – кеше.

      Һава – матурлык.

      Мәһди – мәзлүмнәр[18] хакы өчен көрәшүче даһи.

      Мөһәндис – техника белгече, инженер.

      Җәбраил – ялчы, илче.

      Исрафил – хәбәрче.

      Газраил – үлем, әҗәл.

      Гөнаһ – язык, гөнаһ.

      Малик – комендант, сакчы.

      Вакыт – заман, гомер.

      Хәким – нәзари[19], гыйлем, фәлсәфә.

      Микаил.

      Нәби – архиб.

      Җиһангир – капиталга кадәр булган җиһангирлык.

      Вәзир – дини хакимият ялчысы.

      Мулла – ислам рухание.

      Пaпа – католик рухание.

      Поп – христиан рухание.

      Раввин – яһүд рухание.

      Генерал – патша.

      Гаскәри мәэмүр[20].

      Яшь офицер.

      Нечкә түрә.

      Яшь егет.

      Гыйшык пәрәст[21].

      Эт

17

Тимсаль мөҗәссәме – образлы гәүдәләнеше.

18

Мәзлүмнәр – изелгәннәр.

19

Нәзари – теоретик.

20

Мәэмүр – чиновник.

21

Пәрәст – табынучы.