Муҳсина исмли қизни алдаб, сирли ва қўрқинчли қасрда яшайдиган уч аёлга хизматкорликка олиб келишади. Қиз биринчи тундаёқ жинлар орасига тушиб қолади. Унинг учун изтиробли ва ваҳимали бир ҳаёт бошланади. Воқеаларнинг нақадар ҳаяжонли кечишини ва ҳайратланарли якунланишини ушбу ажойиб китобни ўқиб билиб оласиз.Асар ёшларни фикрлашга, ҳаётдаги турли ҳодисаларга ақл кўзи билан қарашга ва ҳар қандай ҳолатда ҳам ўз ғурурини, севгисини сақлашга ундаши билан аҳамиятлидир.
Davron Mo'min (Sultonov) o'z tasavvurlari olamida dunyoga keltirgan «Marhumning qasosi» asarida «S.A.J» ya'ni «Samoviy adolat jamiyati» a'zolarining va ularga qarshi bo'lgan yovuz kuchlarning to'qnashuvlarini mahorat bilan o'quvchini tortib keta oladigan darajada tasvirlay olgan. Shu nuqtai-nazardan qaraganda, yosh qalamkashning mehnati tahsinga sazovor, deb o'ylayman. Asarning mohiyati, uning badiiy saviyasiga kelsak, taqriz yoki so'zboshi unga haqiqiy baho bo'lolmaydi, chin bahoni kitobxon aytadi, muxlis aytadi. Tun va kun, issiq va sovuq, urush va tinchlik, adolat va qahobat, shodlik va quvonch hamma-hammasi yonimizda, biz bilan birga, bu iqrordan qayga ham qochib qutilamiz ammo adolatni bayroq qilib ko'tarish asosiy vazifamiz, demak, olam bor ekan, ezgulik va yovuzlik yonma-yon yashaydi. Asarda adabiyotga qadimdan meros bo'lib kelayotgan ana shu hodisalar o'ziga xos ishtirokchiga aylangan, uning siyratida ko'p sirlar mujassam. O'quvchiga shu jihatlari bilan manzur bo'lguvchi bu asar o'z muxlislariga muborak bo'lsin!
"Baxtiyor Haydarovning nomi respublika matbuotida yaxshi tanish. Uning publisistik maqolalari o'quvchilar o'rtasida katta qiziqish uyg'otib kelmoqda. Uning «O'zbekchilik» deb nomlangan badiiy-publisistik asari mavzuning dolzarbligi va yuksak badiiy talqini bilan diqqatga sazovor. B.Haydarov ushbu asarda zamonamizning o'tkir va nozik, alamli va og'riqli nuqtalariga mahorat ila e'tiborni qaratadiki, bu hol o'quvchini o'ylantiradi, fikrlashga undaydi. Shu jihatdan muallifning yuksak mahorati diqqatga sazovordir. Asarning butun mazmun-mohiyati yosh avlodni istiqlol ruhida tarbiyalashga xizmat qilishi – bu kitobning qiymati va ahamiyatini belgilaydi. "
Истеъдодли Озарбайжон ёзувчиси Элчин танланган асарларининг иккинчи жилдига унинг Озарбайжон тарихидан ҳикоя қилувчи «Маҳмуд ва Марям» ҳамда Иккинчи жаҳон уруши йилларидаги машаққатли ҳаёт манзаралари тасвирланган "Оқ туя " романлари киритилди. «Маҳмуд ва Марям» романи машҳур «Асли ва Карам» достони мотивларидан фойдаланган ҳолда ёзилган бўлиб, ундаги воқеа-ҳодисалар XVI асрнинг бошларида, янгидан барпо этилган Озарбайжон Сафавийлар давлатида бўлиб ўтади. «Оқ туя» романида эса Иккинчи жаҳон уруши давридаги кўҳна Боку маҳаллаларидан биридаги ҳаёт, мураккаб инсоний муносабатлар, поклик, ҳалоллик, раҳм-шафқат, меҳр-муҳаббат каби туйғулар юксак бадиий маҳорат билан тасвирланади ва бу воқеалар бизнинг замонамизга қадар давом этади.Даврлар орасидаги фарқдан қатъи назар, ҳар иккала роман руҳий эътибори, бадиий-эстетик тасвир воситаларининг ранг-баранглиги ва оригиналлигига кўра замонавий асарлар ҳисобланади.
Атоқли немис ёзувчиси Эрих Мария Ремарк ижоди билан китобхонларимиз унинг «Уч оғайни» романи орқали танишганлар. Мана энди адибнинг яна бир машҳур романини эътиборингизга ҳавола қилаётирмиз. Мазкур асарда биринчи жаҳон уруши уз домига тортган ўспиринлар образи орқали уруш даҳшатларини бошидан кечирган, руҳан эзилган, жамиятдан бегоналашган ва болалик орзу-умидлари чилпарчин бўлган бутун бир авлоднинг аянчли қисмати маҳорат билан акс эттирилган.
Atoqli nemis yozuvchisi Eriх Mariya Remark ijodi bilan kitobхonlarimiz uning «Uch og'ayni» romani orqali tanishganlar. Mana endi adibning yana bir mashhur romanini e'tiboringizga havola qilayotirmiz. Mazkur asarda birinchi jahon urushi o'z domiga tortgan o'spirinlar obrazi orqali urush dahshatlarini boshidan kechirgan, ruhan ezilgan, jamiyatdan begonalashgan va bolalik orzu-umidlari chilparchin bo'lgan butun bir avlodning ayanchli qismati mahorat bilan aks ettirilgan.
Асли касби руҳшунос-шифокор бўлган Эрсин Қўйбоқар ўғлини ҳақли равишда «қозоқ Чехови» дейиш мумкин.Унинг асарларида халқ ҳаёти, оддий кишиларнинг турмуши, кундалик ташвиш ва қувончлари эсда қоладиган образлар орқали ёрқин тасвирланади.Китобдан адибнинг юморга бой ҳажвиялари ҳам ўрин олган.
Taniqli ingliz yozuvchisi Etel Lilian Voynichning «So'na» romanida XIX asr voqea-hodisalari toTaqonli bo'yoqlarda yorqin aks ettirilgan. Asarda yosh bir yigitning izhorsiz sof muhabbati, qiynalishlari, diniy qarashlaridagi ikkilanishlar, ota bilan o'g'il o'rtasidagi ham ziddiyatli, ham mehrga yo'g'rilgan munosabatlar tasvirlangan. Shuningdek, asarda do'stlikka sadoqat, ishonchga xiyonat, insonning o'z tili bilan boshiga tushgan kulfatlar hamda shu kabi bir-biridan qiziqarli hayotiy jarayonlar mohirlik bilan bayon etilgan.Iqtidorli kitob grafikasi bilan shug'ullanuvchi rassomlar tomonidan ishlangan rasmlar yillar o'tsada, o'z qadr-qinnnatini yo'qotmaydi. Shu sababli ham kitob ichidagi rasmlar ko'p yillar ilgari chop etilgan nashridan olindi.
Марказий Осиё лўлилари ўзларини мугатлар деб аташади. «Мугат фолбин» саргузашт қиссасида Забаржад момонинг оиласида юз берган фожиа, унинг ечими асносида мугатлар ҳаётига кириб борилади. Ушбу тўпламга киритилган ҳикояларда эса инсон ҳаёти ва инсониятга тааллуқли муаммолар тасвирланган…
Ҳаётда не-не воқеаларга дуч келмайсизу, не-не одамларни учратмайсиз. Шунинг учун буни умр дейдилар-да. Яхшилик бор жойда ёмонлик ҳам учрайди. Қаллобу фирибгарларнинг найрангига дуч келганлар қанча! Шундай бўлса-да, эзгулик, муҳаббат умримизнинг устунидир. Бу китобдаги ҳикоялар ана шулар ҳақида.