""ХАМСА" уммонидан қатралар" монографияси «ОТ-А1-36 Алишер Навоийнинг „Хамса“ достонлари асосида частотали луғатлар тузиш» грант лойиҳаси доирасида амалга оширилди. Бу монографияда «Хамса» достонларида энг кўп учрайдиган айрим рамз ва тимсоллар конкорданс асосида луғавий ва мажозий маънолари намуна сифатида талқин қилинган. Монография келажак Алишер Навоий асарлари бўйича изоҳли қомуслар ва тадқиқот олиб борувчилар учун мўлжалланган.
Ушбу илмий монография давлат илмий-техника дастурлари доирасида Тошкент давлат шарқшунослик институтида фаолият юритувчи ОТ-Ф8-138-"Тасаввуф адабиёти лингвопоэтикаси (форсий ва туркий манбалар асосида)" номли фундаментал илмий-тадқиқот лойиҳаси иштирокчилари томонидан яратилган. Ушбу кигоб тасаввуф адабиёти тадқиқотчилари, ихлосмандлари, олий ўқув юртларининг филология таълим йўналишлари бакалавриат ва магистратура босқичи талабаларининг тасаввуф адабиёти бўйича маълумотларини бойитади, деб ўйлаймиз.
Dunyoda «Injil»dan so'ng eng ko'p o'qiladigan kitob – Chordoq kundaligi… Million-million begunoh kishilarning yostig'ini quritgan ikkinchi jahon urushida fashizm dahshatini boshidan kechirgan yosh qizchaning qalblarni o'rtovchi kundalik hikoyalari insonni hayot degan bebaho ne'matni qadrlashga, tinch-totuv zamonlarni ko'zga to'tiyo qilishga, yaqinlarini ardoqlashga undaydigan shukronalik saboqlaridir.
Мумтоз адабиёт асарларининг нафосату назокатини теран англаб етиш, улуғ шоирларимизнинг бадиий салоҳиятлари сеҳрини муфассалроқ ўрганиш учун шеърий санъатлар, аруз ва қофия илмларидан атрофлича хабардор бўлиш талаб этилади. Қўлингиздаги китобчада ана шу уч илмнинг асосий хусусиятлари ёритилган. Мактабларнинг адабиёт ўқитувчилари, филолог талабалар, мумтоз адабиёт мухлислари рисоладан баҳраманд бўлиб, шеъриятимизнинг нодир асарларига хос гўзалликни янада тўлароқ кашф этадилар, деб умид қиламиз.
Қўлингиздаги китоб маънавиятимизнинг ажралмас қисми бўлган мумтоз адабиётимизда минг йилдан бери қўлланиб келаётган аруз шеърий ўлчов тизимининг назарий асослари ва шеъриятимиздаги амалий татбиқи ҳақида атрофлича маълумот бериш мақсадини кўзлайди. У билан танишар экансиз. аруз тизимининг энг кичик жузвлари: ҳижолар, рукнлар, уларнинг тузилиши ва турлари, хилма-хил баҳрларнинг таркиби ва оҳанг имкониятлари, ўзбек арузининг ўзига хос нафосати ва назокати, шоирларимиз фойдаланган 100 дан ортиқ вазннинг хусусиятлари ва қўлланиш кўлами ҳақида мукаммал билимга эга бўласиз. Луғат мумтоз адабиётимизнинг безавол асарларини ифодали ўқиш ва уларнинг бадииятидан баҳраманд бўлишингизда, шоирларимизнинг вазндан фойдаланиш маҳоратларини кашф этишингизда, энг муҳими, арузда битилган асарларнинг вазн хусусиятларини осонгина аниқлаш малакасиии ҳосил қилишингизда сизга амалий ёрдам беради, деб умид қиламиз.
Қўлингиздаги рисолада маҳалладошлар муносабати Пайғамбаримиз Муҳаммад алайхиссаломнинг жамоат одоби ҳақидаги муборак ҳадисларига асосланиб ёзилган. Ундан баҳраманд бўлган китобхонлар маҳалла аҳиллиги ва осойишталигини таъминлашда маҳалладошлар ахлоқи нечоғлик юксак аҳамият касб этишига яна бир бор иқрор бўладилар, деб ўйлаймиз.
Қўлингиздаги китобчада аруз вазнидаги шеърий асарларни ифодали ўқиш усуллари ёритилиб, V—X синф мажмуаларидан ўрин олган мумтоз адабиётимиз намуналарининг вазн кўрсаткичлари акс эттирилган. Мазкур қўлланма аруз назарияси ва амалиётини ўрганишингизда, аруз вазнидаги шеърий асарларни ифодали ўқиш малакасини эгаллашингизда сизга ёрдам беради, деб умид қиламиз.
Мумтоз адабиёт асарларининг нафосату назокатини теран англаб етиш, улуғ шоирларимизнинг бадиий салоҳиятлари сеҳрини муфассалроқ ўрганиш учун шеърий санъатлар ва қофия илмидан атрофлича хабардор бўлиш талаб этилади. Қўлингиздаги китобчада ана шу икки илмнинг асосий хусусиятлари ёритилган. Мактабларнинг адабиёт ўқитувчилари, филолог талабалар, мумтоз адабиёт мух- лислари рисоладан баҳраманд бўлиб, шеъриятимизнинг нодир асарларига хос гўзалликни янада тўлароқ кашф этадилар, деб умид қиламиз.