Helene de Kock Keur 1. Helene de Kock

en goedheid nie, sodat hy later feitlik geen prikkels van buite kon verwerk nie, en die plek en betekenis van dinge in sý lewenspatroon, aan hom grootliks verlore gegaan het. So was dit dan dat Martine se groeiende teenwoordigheid in sy lewe vir hom niks geïmpliseer het nie . . .

      Hy vertel dit aan Sylvia. Dit is ’n ontsettende verligting om die eerste maal in sy bestaan hierdie ding, wat selfs vir hóm so lank verskuil was, oop te spalk en vas te pen. Hy doen dit met deeglike begrip vir die gekompliseerdheid daarvan, en met groot eerlikheid aangaande homself sodat Sylvia haar in die stilligheid verwonder.

      “Ek besef dat heelwat seker voor my eie deur gelê kan word, Sylvia. Ek moes my eenvoudig van dié hele betrokkenheid losgemaak het . . . maar ek het geen voorkennis gehad nie – miskien spruit voorkennis uit insig . . .?” Dit laat hom ’n rukkie lank peins. Dan lag hy skielik, vee met sy hand oor sy gesig in ’n vermoeide gebaar. “Weet jy, ek was selfs ’n gedweë tiener. Daar was by my geen natuurlike verset nie. My eie wense het min of meer altyd gestrook met die van my ma. My pa s’n ook. Hy het hom nie met my bemoei nie, en ek was grootliks aan myself oorgelaat. Afgesien van een ding: ek sou ’n dokter moet word. Dit is onomwonde aan my gestel dat ek medies sal studeer. Dit het my gepas, want ek wóú dit doen . . .” Hy sug.

      “As ek nou daaroor besin, is dit vir my duidelik dat dit net genade is wat my gebring het waar ek is. Ek het werklik nog altyd alles gehad wat ek begeer. Ek ys as ek dink waar dit my kón gelei het . . .”

      “Miskien is daar tog iets goeds in jou!” spot Sylvia liggies en hy glimlag skeef. “Die wonder is dat dít bewaar gebly het. Maar sê my, waar pas Martine in?”

      “Ag, sy was maar altyd daar. Sy is my ma se beste vriendin se dogter. Eers het sy oral agter my aangedraf terwyl daar speels na my verwys is as haar groot boetie!” Sy mond wring in suur herinnering. “En later is daar gesuggereer dat ék my verniet verbeel ek is haar broer. Broers kyk nie só na hul susters nie! Natuurlik het ek my dikwels aan haar verwonder, want sy is regtig baie mooi. Later het ek haar begin uitneem, meestal op my ma se aandrang. As ek nog dink om iemand te vra vir ’n geleentheid, het sy dit klaar gedoen. Dis skrikwekkend om te dink dat dit my nie juis gehinder het nie! Miskien omdat Martine so ’n treffer is . . . sy het die soort gesig wat opslae maak, en ek moet seker maar die sensasie geniet het . . .?” Hy staan op, skakel ’n muurlampie aan en kom sit langs haar op die fyn bankie. Hy draai hom skuins en sit sy hand agter haar skouers op die leuning. “Weet net een ding: jy kom nie tussen my en Martine nie, en as jy besluit om met my te trou, sal dit jou nie berou nie. Daarvoor sal ék sorg!” Hy kom orent en trek haar saam. “Kom ons gaan eet. Dan sal ek jou tuis besorg. Jy het tyd nodig om te dink . . .”

      “Nee, Dai, ek het klaar besluit,” sê sy en kyk op na hom, haar oë ’n helder viooltjiepers. Die lig van die enkele lampie blink sag op haar swart hare en laat haar bleek vel gloei.

      “Hét jy?” vra Dai met skielike skrik in sy binneste. Dit voel asof wat hy sê, wanklankig is, maar sy gesig is heeltemal onleesbaar soos wanneer hy langs ’n pasiënt se bed staan. En Sylvia gewaar net die geslotenheid van sy houding. ’n Klein suggie ontsnap haar.

      “Ja wat, ek het klaar besluit. Aangesien daar geen liefde is nie, is daar mos nie rede tot spel nie!”

      “Wát het jy besluit?” vra Dai sag, selfs vriendelik. Maar hy voel asof hy haar kan skud. Daar is ’n draaiende gevoel op sy maag, wat aan honger te wyte kan wees. Hy sien hoe ’n blos uit haar nek kruip en sy kyk af.

      “Ek sal met jou trou, Dai. Maar op die voorwaardes wat jy gestel het: Ons . . . ons leef elkeen ons eie lewe. Ek sal graag met my werk wil aangaan . . .”

      Dai neem ’n lang, diep asem. Dit voel vir hom asof hy ’n lang tyd ’n groot tekort aan suurstof gehad het. Hy lig sy sterk, sensitiewe hande en plaas hulle aan weerskante van haar kop. Haar hare is sag en syerig onder sy vingers. Toe soen hy haar versigtig op haar voorkop.

      “Natúúrlik kan jy daarmee aangaan! Ons spring mos nie uit blinde verliefdheid in hierdie ding nie! Dit is ’n helder, oop saak dié. ’n Gelyk pad . . . Begryp?”

      Sy knik haar kop tussen sy hande.

      “Sylvia . . . baie dankie . . .” Sy stem is hees sodat hy moet keel skoonmaak. Hy gryp in sy gedagtes na iets om te sê, sommer iets banaals, want as hy een oomblik langer haar hare onder sy hande moet voel, gaan hy haar soen – op daardie beweeglike mond wat soveel verklap sonder dat sy ’n woord hoef te sê. En dit sal verkeerd wees, dink hy. Ek sal haar nooit met oorgawe soen sonder dat ek haar kan verseker van ’n liefde wat nimmermeer vergaan nie. Hy weet nie dat dit die eerste, en miskien die suiwerste bewys van die liefde, is nie – dié fyn koestering, dié stille konsiderasie . . .

      “Kom,” sê hy in ’n alledaagse stem. “Jy kan kies waar jy wil gaan eet!”

      Sy kyk af na haar uniform.

      “Ek kan nie só na ’n deftige plek gaan nie. Maar daar is ’n kafeetjie waar ons as verpleegsters altyd gaan eet. Dis so tussen Guy’s Hospital en die kliniek geleë . . .” Sy loer na hom. “Hulle spesialiseer in aartappelskyfies en eiers!”

      Dai sien hoe die bord met sappige biefstuk en slaai voor sy oë verdof.

      “Ek hou baie van aartappelskyfies en eiers,” sê hy sedig. “Dis ’n baie . . . e . . . substansiële gereg!”

      ’n Halfuur later stap hulle die dof verligte plekkie binne. Dis die ene chroomstoeltjies, deurgetrapte linoleum en oliekleedjies. Daar sit ’n klompie verpleegsters, wat blykbaar hul aandete kom nuttig voordat hulle op nagdiens gaan. Hul hare is netjies gekam en hulle lyk vars en uitgerus. Hulle gesels met lus. Toe Dai en Sylvia by ’n hoektafeltjie gaan sit, hou hulle op met praat en staar nuuskierig na die lang, ligte man by die bekende suster Saunders. Sonder skroom plaas Dai sy hand oor hare, wat op die tafel lê, druk dit met mening asof hy iets dringends aan haar wil oordra.

      “Al weet ek en jy dat ons verhouding . . . e . . . klinies van aard is,” glimlag hy met haar terwyl sy oë hare gevange hou, “is dit ’n wete wat net vir ons twee bedoel is. Ek wil hê die buitewêreld moet dink dat ons gelukkig is. Dis tog die waarheid, is dit nie? Ons ís gelukkig. So ’n kalm, rustige verhouding het ek nog altyd begeer, en jy?”

      “Natuurlik,” sê sy. “Ons beeld na buite is mos belangrik!” Toe lig sy haar hand in ’n groet aan die verpleegstertjies, wat hulle met groot oë aangaap. Wat ’n fantastiese brokkie nuus! Hulle sien jou waarlik die afsydige suster Saunders met die asemrowende blonde man sit en handjies hou, en dan gee sy nog erkenning aan hul teenwoordigheid ook! Tog jammer dat hulle oor tien minute moet aanmeld . . .

      Dai en Sylvia sit glimlaggend en kyk hoe die jong verpleegstertjies ná nog ’n paar steelse blikke, hul rekening vereffen en uitloop. Toe is hulle alleen. Dai weet nie mooi wat om van Sylvia se laaste woorde te dink nie, maar besluit om dit liewer net daar te laat.

      Die kafee-eienaar sien hulle en groet Sylvia op ’n vrolike Cockney-manier:

      “’Ello ducks! Who’s the swell guv’ner with ye?” En hy kom nader om, vadoek op die heup en tong in die kies, na Dai te kyk. Sy klein ogies tas oor die deftige pak klere en gestreepte das.

      “Looks O.K. to me!” is sy kommentaar voordat Sylvia hom nog kan antwoord.

      “Dit is dokter Deetlefs, Higgins. My . . . my verloofde . . .” verduidelik Sylvia, en Dai kyk geamuseerd na haar verleë gesig.

      Higgins fluit geoefend deur sy voortande.

      “Ye never say! Ye’ll have the usual, Oi s’pose? It’s on the ’ouse! Oh, an’ Oi’ll make it double for the doc!” sê hy met ’n meerderwaardige snuif en sonder om na Dai te kyk. Toe gil hy na agter: “Chips-’n-eggs! One single an’ one double!”

      Toe begluur hy Dai reg van voor en blaas kwaai deur sy neus soos ’n voël wie se kleintjie bedreig word:

      “Yer not the first doc who’ve come an’ gone before me eyes! Ye’ll never let her down, will ye?”

      Daar trek geen spier op Dai se gesig nie; hy sit net effens terug in