Tiendes van silwer. Helene de Kock

sy strot uitruk en dit aan sy ma pos! Vat aan haar en jy is dóód!”

      “Hemel, Keppie,” het Pietman verslae gesê, “’n mens sou sweer die vroumens leef nog en jy’s verloof aan haar!”

      “Sjarrap!” was Keppie se antwoord en hy het hom op sy bed neergevel en heelnag met die kussing op sy kop geslaap. Die volgende dag het hy ’n nuwe plakkaat van Grace Kelly loop soek – die een wat nou bo sy bed hang en waarin die mooi vrou ’n outydse, maar asemrowende eenstuk aanhet. Dis uit een van haar rolprente geneem en Pietman moet toegee dit laat ’n man kyk. Maar tog, dit bly vreemd dat ou Keppie half histeries raak as ’n mens net met ’n vinger op die plakkaat druk. Die ouens terg hom baie, maar om die een of ander duistere rede het niemand nog weer met ’n viltpen naby Grace gekom nie. Miskien omdat dit heeltemal geloofwaardig voorkom dat Keppie se sterk hande ’n strot morsaf kan druk.

      Pietman gaan sit op die vensterbank om af te kyk na waar Keppie sy beddegoed op die grasperk bymekaarmaak. Aanmerkings word vanuit die kamers geskreeu en hy skree luiters terug. En Pietman wonder opeens: Wat sal Keppie maak as iemand nou weer aan Haar Hoogheid vat? Hy dink soos blits, pluk die sloop van sy kussing af, hou dit soos ’n sluier net onder Grace se blou oë en druk dit aan weerskante met wondergom vas. Nou is die roomwit skouers bo die swart eenstuk mos mooi toe.

      Hy sit ewe onskuldig by sy lessenaar toe Keppie met sy vrag beddegoed inkom.

      Daar is ’n doodse stilte, toe gooi Keppie die beddegoed neer en los ’n kragwoord, loop trek die kussingsloop versigtig weg. Toe smyt hy dit na Pietman se kant toe. “Moet dit nooit weer doen nie,” sê hy sag, maar afgemete.

      Pietman sit sy pen neer en draai hom dwars in sy stoel. “Dit was net ’n grappie, swaerie. Ek het gedink dis dalk meer kuis om haar hals toe te maak.” Maar toe hy die bleek ring om Keppie se mond sien, weet hy opeens wat hy al lankal vermoed het: Hierdie plakkaat is nie net ’n prentjie nie. Nie vir Keppie Fourie nie. Daar kruip iets weg agter die foto van die beeldskone prinses. Iets wat ’n sterk emosie in Keppie ontketen.

      “Toe nou maar,” paai hy. “Ek belowe jou ek sal nie weer nie.”

      “Goed,” sê Keppie bot en gryp sy handdoek om te gaan stort.

      Hy is skaars uit toe ’n eerstejaar Pietman kom roep. “Daar’s telefoon vir u, geëerde oom De Waal, en ek het solank die gehoorbuis mooi warm gevryf sodat u goed kan hoor.”

      “Skoert!” beveel Pietman, opeens niks lus vir dié gekskeerdery nie. Die ontheffing is hoeka verby en hy is buitendien moeg vir die post-matriekmannetjies se uitbundige geesdrif. Dis of die eindeksamen hulle ontsenu en dan swel hulle uit hul nate. Pleks dat hulle stilbly en swot.

      Ek word oud, dink Pietman toe hy gangaf loop telefoon toe. Pret is nie meer wat dit was nie. Dis nie meer snaaks dat Keppie so droogmaak nie en die eerstejaars verveel hom. Miskien, dink hy toe hy die gehoorbuis optel, is ek net moeg.

      “Pietman? Sjoe, maar julle kan ’n mens laat wag!”

      “Jammer, Ma,” paai hy. En toe, met ’n onverwagte flikkering van besorgdheid: “Ma klink gedaan. Is als reg?”

      Daar is ’n kort stilte en dis of hy haar kan hoor asemhaal. Maar sy lag haar sagte keellaggie. “Ja wat, jong. Solank ’n mens kos en klere het, kan dit seker nie te sleg gaan nie.”

      ’n Droë irritasie sprei in Pietman se bors. Sy ma het ’n manier in die laaste tyd om sulke sêgoed kwyt te raak wat haar kompleet nes ’n ou tannie laat klink. En sy is maar skuins bo veertig. Selfs jongmense dink vandag dat veertig nog fleurig is. Sy behoort nog die aura van jonkheid om haar te hê soos wat sy tot onlangs toe nog gehad het. Maar laas keer toe sy gebel het, het sy ook so iets gesê wat aan hom bly krap het lank nadat sy afgelui het: “Geld en goed is nie alles nie, Pietman. Sonder dit ontdek ’n mens jouself dalk heelwat makliker.”

      “Ma,” sê hy skielik benoud, “vir wat praat Ma so asof Ma aan depressie ly? Ek ken Ma mos nie so nie!”

      “Ag Pietman,” huiwer sy, “miskien moet ek jou nie daarmee belas nie. Maar . . . dit raak deesdae sommer so skielik eensaam hier by die huis en dan wens ek dat . . .”

      Hy is nie seker of hy haar woorde mooi begryp nie en sy klink so geheel verlore dat hy vinnig vra: “Hoekom vra Ma nie vir Oupa om ’n bietjie te kom kuier nie?”

      “Ek het al. En Oupa kom dié naweek.” Sy aarsel weer voordat sy versigtig vra: “Pietman, wil jy nie ook maar huis toe kom nie?”

      “Goed,” willig hy dadelik in. “Mag ek dan maar vir Surita saambring? Sy kuier altyd so lekker by Ma.” Dié vegie met die heuningkwas is nodig, glo hy, want sy ma en Surita het mekaar nog nie heeltemal gevind nie. En hy besluit om dit aan te dik: “Sy sê net nou die dag dat sy Ma se geselskap stimulerend vind.”

      “Werklik? Ek, weer, het die indruk gekry dat ons maar nog voel-voel kuier. Maar dit daar gelaat. Ek sal dit waardeer as jy die naweek alleen kom, Pietman. Ek het jou nodig.”

      Hy onderdruk die onmiddellike ergernis wat in hom opstu, maan homself om begrypend te wees. Sy ma is oupa Murray se enigste kind en sy het haar man vroeg verloor. Hoe lank sê Oupa nou weer duur verdriet? Vir altyd. Soos ’n skadu bly dit by jou om soms genadig weg te raak tot die dag dat die son jou weer vaskeer. Dan is dit ál onder jou voete. Wegkom kan jy nié.

      “Goed, Mams,” willig by half moedeloos in, tref op ingewing ’n kompromis: “Maar ek kom eers Saterdag. Ek en Surita is na ’n partytjie genooi. Professor Henning se seun word mondig.”

      Toe hy terugdrentel kamer toe, draai los flardes van die gesprek in sy kop rond. Hy voel opnuut kriewelrig. Hy het minstens twee maal ’n halwe waarheid gepraat: Surita dink allermins sy ma is stimulerende geselskap. Sy sê wel pront dat Anita de Waal ’n mens op jou tone hou. Sowat van ’n geskerm met woorde het sy lank laas teëgekom. En Surita behoort te weet. In haar sielkundestudie leer sy glo heelwat van ingewikkelde mense. Sy sal wel kan ontleed waarom ’n skatryk vrou soos sy ma skielik neuroties raak oor blyplek en kos. Dis absurd as jy daaraan dink dat haar enigste seun ’n rooi Duitse sportmotor ry en sy self nie skroom om gou op ’n vliegtuig te spring iewers heen nie. Wat hom op ’n ander gedagte bring: Hy en Surita vlieg oor minder as drie weke Parys toe. Sy het familie daar en dié het hom saamgenooi om Kersfees by hulle deur te bring. Spesiaal gebel om die sakie persoonlik te skik. En toe’t sy ma nie besware gehad nie. “Gaan maar wat,” het sy onbelangstellend gesê. “Ek en oupa Murray sal maar so saam-saam Kersfees hou.”

      Surita het maar floutjies hierop gereageer: “Ja wat, dan sal sy mos nie te alleen wees nie, jong. Sy voel dalk net ’n bietjie bedreig omdat jy nou hierdie Kersfees saam met my gaan wees.”

      “Ek glo nie,” het hy geskerm, vies gewens dat Surita hom nie so in ’n hoek wou dryf nie. Of dalk was dit sy ma wat hom hoek toe wou keer. Hy weet nie. Hy weet net dat hy nie van die gevoel hou nie. So asof die twee vroumense in sy lewe net ’n bietjie te naby aan hom wil kom. En ook dit klink belaglik. Want Surita is ’n droommeisie en sy ma is die liefste ding. Partymaal verstaan hy homself ook nie mooi nie.

      By die kamerdeur steek hy vas. Keppie staan voor die Grace Kelly-plakkaat – sy rug nog blink van die waterdruppels; ’n handdoek om sy onderlyf. Met ’n voorvinger stryk hy saggies oor die prinses se halslyn, so teer asof hy die vrou lyflik by hom het en sy hom toelaat om in eindelose verwondering aan haar borste te raak.

      Dit word opeens koud in Pietman. Dis asof hy op private eiendom oortree. Hy koes geluidloos in die gang in, byt sy lip vas. Hy het gesien wat hy nie moes sien nie: ’n man se diepste, mees intieme versugting. Iemand anders sou dalk nou die kamer ingebars het en die oomblik in skerwe laat spat het. Dis immers ’n manskoshuis dié. Gevoelens word summier oopgespalk en gedissekteer. Emosie is op die oog af goedkoop. Wys hoe jy voel en jou murg word uitgepluk. Maar dit was nog nooit so tussen hom en Keppie nie. Keppie is sy vriend. Tussen die manne skeer hulle ook gek, maar hulle kon nog altyd mekaar se harte respekteer. Daarom is hy so bekommerd. As Keppie ’n obsessie het met ’n dooie prinses, het hy ’n ernstige probleem!

      Hy loer skigtig om die kosyn. Keppie staan nog net so, maar dié keer is sy