Paspoort na gevaar. Ena Murray

      Veral onder die jong hubare mam’selles heers daar groot geesdrif, nie net omdat hulle nou weer ’n verskoning het om ’n nuwe tabberd te kry nie, maar ook omdat hulle heimlik intens verlig voel dat Nicolette de Lille nou eindelik gaan trou. Hopelik sal hulle, veral die minder aantreklikes, nou meer aandag van die ander hubare m’sieurs ontvang wanneer die rooikop-rissiepit van die huweliksmark af is. So tussen die vlytige geflits van die naalde deur word menige skaars bedekte, katterige opmerkings gemaak, maar in een opsig is almal dit eens: Nicolette de Lille sal seker die mooiste bruid wees wat Parys hierdie eeu gaan oplewer!

      Die ander jong m’sieurs wat, ten spyte van herhaalde kyke teen hul eie neuse nog die hoop gekoester het dat hul huweliksaanbod die een of ander tyd met meer guns ontvang sou word, verdrink hul teleurstelling in die voggies van die Rynvallei. Ook hulle is dit eens: Guillaume du Toit is ’n gelukkige man!

      Net in die huis van die bruid self heers geen feesstemming nie. Dit is eerder asof iemand wat ter dood veroordeel is daarin woon. Marguerita se senuwees is aan flarde wanneer daar met die finale stadium van die voorbereidings begin word.

      “Nicolette, Siegfriedt is hier om jou kapsel vir die troudag te bespreek.”

      Nicolette kyk op van waar sy nou daagliks by die venster langs die Seine sit en uitstaar sonder ’n tikkie belangstelling in al die doenigheid om haar. Sy verroer nie eens ’n vinger om te help nie.

      “Sê hy kan môre kom. Ek is nie nou lus vir ’n gelol aan my kop nie.”

      “Nicolette, asseblief! Die man is nou hier. Hoekom uitstel tot môre?” Marguerita kyk haar pleitend aan.

      “O, liewe deug, Guillaume stel nie in my háre belang nie! Wat maak dit saak hoe dit daardie dag lyk?” Nicolette kriewel onrustig.

      Marguerita slaan haar ooglede neer. Sy onthou goed hoe hewig ontsteld Nicolette die aand ná die verlowingspartytjie was en wat daartoe aanleiding gegee het. Sy draai om en sê ’n rukkie later vir die man wat beleef staan en wag: “Mam’selle Nicolette het vanmiddag hoofpyn. Sal u asseblief so vriendelik wees om maar liewer weer môreoggend te kom?”

      Weer met die uitdrukking van ’n vasgehokte dier in haar oë staar Nicolette na buite sonder om iets van die groen weelde van die Seine-oewers raak te sien. Dis haar aanstaande man se gesig wat sy voor haar sien – die maer gelaatstrekke, die bloedlose, dun lippe, die koudheid van die oë, die lang, benerige vingers wat oor hare vou … Sy sluit haar oë en trek haar asem rukkerig in. Maar daardie aand van die verlowingspartytjie was sy oë nie koud nie. Dit het gegloei met ’n vuur wat haar wou verteer. Toe hulle ’n oomblik alleen was, het sy gedemp maar woedend laat hoor: “Ons is nog nie getroud nie, m’sieur. Gedra jou asseblief!”

      Hy het gemaak verbaas laat hoor: “Maar, ma chérie, my gedrag is nog die hele tyd onberispelik!”

      Die skroeiende blik het weer oor haar gegaan, en hy het weer geglimlag. Sy dun lippe het van sy tande af weggetrek sodat dit soos ’n grynslag gelyk het.

      Sy het met ’n gevoel van naarheid van hom af weggedraai, en sedertdien het sy enige moontlike en onmoontlike verskoning geopper om hom nie weer te sien nie. Tot haar verbasing het haar aanstaande hom hierdie onvriendelike gedrag van sy bruid laat welgeval. Soos sy ook geweet het, sou dit nie meer lank wees nie, dan sal sy geen verskoning meer hê nie. Dan sal sy sy vrou wees!

      ’n Oorweldigende angs, soos Nicolette nog nooit in haar lewe ervaar het nie, oormeester haar. Hoe kan sy, hoe kán sy met daardie man gaan trou? Daar bestaan by haar geen illusies meer oor wat sy moet verwag wanneer die slaapkamerdeur eers agter hulle toegegaan het nie. Sy weet nou dat die stories wat van Parys se agterstrate na die hoogste kringe deurgesypel het, waar is.

      Toe die skemer oor die lanternliggies van Parys toesak, staan sy meteens op. Marguerita kyk op toe sy so skielik in die deur verskyn. Dan vernou haar oë toe sy sien hoe paniekerig Nicolette lyk.

      “Marguerita, ek kan nie met hom trou nie!”

      “Nicolette!” Marguerita is nou werklik bekommerd. Nicolette klink histeries, heeltemal paniekerig.

      “Marguerita, ek gaan nie met hom trou nie!”

      “Maar wat kan jy doen? Dis te laat! Die troue is oor ’n week! Jy het jou woord gegee en jy weet self dat die koning jou sal dwing om dit na te kom. Daar is geen uitweg nie!”

      “Ja, daar is!” Nicolette trek haar asem in en dis asof sy nou kalmer is. “O ja, daar is. Ek gaan wegloop.”

      “Weg- … Nicolette!” Marguerita sug moedeloos. “Waarheen nogal?” Sy kry haar niggie aan die skouers beet. “Wees realisties, Nicolette. Al gaan jy waarheen in Europa, sal die koning sorg dat jy terugkom en jou troubelofte aan Guillaume nakom. Hy sal jou soek totdat hy jou kry! Daar is geen plek …”

      “Daar is. Daar moet ’n plek wees wat ver genoeg is …”

      “Waar is so ’n plek?”

      “Ek weet nie. Ek …” Sy kyk meteens op. “Die Kaap die Goeie Hoop! Ja! Dis aan die uithoek van die aarde! En al sit hulle my agterna, al word ek gedwing om terug te kom, gee dit my nogtans ’n paar maande grasie. Dit duur ’n paar maande om daar te kom en weer ’n paar om terug te kom, en intussen kan enigiets gebeur! Marguerita, ek gaan wegloop na die Kaap die Goeie Hoop toe!”

      “Nicolette, jy kan nie!” Die jonger meisie is byna in trane. “As jy ooit terugkeer, sal jy onthoof word! Die koning sal jou dit nooit vergewe nie. Jy sal nie net ’n gek van Guillaume maak nie, maar ook van hom! Dis ’n klap in die koning se gesig!”

      “Dan is dit ’n klap wat hy verdien!” Nicolette de Lille lig haar ken omhoog, en meteens het die doodsheid waarin sy die afgelope weke deur vrees vasgevang is, haar verlaat. Marguerita herken die lig in die groen oë. Niks op hierdie aarde buiten die dood sal Nicolette van haar plan laat afsien nie. Dis nou sý wat paniekerig is van vrees, en sy pleit, hoewel sy weet dat dit vergeefs is.

      “Asseblief, besin tog net! ’n Seereis na die Kaap beteken maande van ontbering en enigiets kan gebeur! Die skip kan in ’n storm vergaan, of julle kan deur seerowers aangeval word en …”

      “Ek verkies ’n haai se maag bo Guillaume du Toit, en wat seerowers betref … ek is oortuig daarvan dat ek geen swakker behandeling van ’n seerower sal kry as wat ek van die heer Du Toit sal ontvang nie. Dus …”

      “Maar jy is vrou-alleen! Jy kan nie sonder beskerming op ’n skip gaan klim nie. Die matrose …”

      “Marguerita, dit help nie. Ek gaan weg op die eerste skip wat weer uit Marseilles vertrek.”

      “Maar wat gaan met jou gebeur wanneer jy die Kaap bereik? Wat gaan jy doen? Wat gaan van jou word? Hoe sal jy alleen regkom in daardie woeste land?”

      “Dit is in die skoot van die toekoms. Ek gaan my nie nou daaroor bekommer nie. Ek sal wel my pad vind …” Diep in haar hart weet sy dat sy geensins so braaf voel as wat sy voorgee nie. Sy het tot hiertoe ’n baie beskutte lewe gelei, veilig in die skadu van die koninklike paleis. Sy weet op die aarde niks van die gewone lewe nie. Sy het nog net altyd ’n glimp daarvan gekry deur haar koetsvenster, soos daardie Oujaarsaand … Haar oë verhelder. “René … René la Porte is aan die Kaap! Ek onthou mos nou hy is daarheen! Ek ken darem iémand aan die Kaap.” Marguerita kyk haar skepties aan, maar ook sy voel meteens meer gerus. Dis waar. René is aan die Kaap …

      “Nicolette, is jy werklik ernstig?”

      Nicolette lag skielik uitbundig van skone verligting. O, daar is ’n ontsnapkans, dankie tog!

      “Ek was nog nooit so ernstig nie! Ek gaan nou dadelik inpak. Gaan sê vir Jacques ek wil die koets oor ’n uur gereed hê. Ons vertrek vanaand nog na Marseilles. Bid net saam met my dat daar ’n skip is wat vandag of môre nog na die Kaap vertrek.” Marguerita swyg maar liewer. Dis nodeloos om te praat. Jacques ontvang die boodskap en ’n uur later rol die wiele van ’n koets suidwaarts … na Marseilles.

      “Moenie so bekommerd lyk nie, Marguerita.” Nicolette kyk haar niggie teer aan.