Sarah du Pisanie Omnibus 9. Sarah du Pisanie

wild in die hoek van die wa rond vir haar geweer.

      Die swart gestalte gryp haar in ’n dodelike greep vas en sis sag en dreigend: “Moet niks waag nie, meisiekind! Ek het die geweer al lankal weggevat. Ek sny vir jou oop soos ’n geslagte skaap voordat jy jou asem kan intrek. Laai jou bed en matras terug in die wa en kom klim hier in.”

      Gedwee doen Katrien soos hy beveel en gaan sit dan styf en regop voor in die hoek van die wa. Die donker gestalte skuif die kos so dat hy gemaklik daarlangs kan sit en beduie vir Katrien om die bedjie so te trek dat hy met die minste moeite daaronder kan inkruip en nog steeds die bankie voor onder oog kan hê. Hy vroetel met die seil en Katrien besef dat hy vir hom ’n loergaatjie maak sodat hy haar kan dophou netnou wanneer sy gaan koffie maak.

      Lukas en die ander is vanoggend traag en die son is al op voordat hulle die beeste uitjaag om te gaan wei. Sy hoor hul vrolike gelag en gesels en sien dan hoe die stil Filemon nader staan om ’n vuurtjie vir haar te maak. Hy skuif die ketel oor die vlamme en stap dan singend terug na die ander toe.

      Die man hier agter haar sis saggies: “Gaan maak koffie en bring vir my ook. Dan roep jy die een wat jy in bevel gaan laat hiernatoe. Ek wil sien en hoor wat julle alles gesels. En geen slenterslae nie, ek ken elke inboorlingtaal in hierdie land.”

      Katrien klim met bewende knieë van die wa af en bid stilletjies vir ’n wonderwerk. Sy sien vir Anna met haar lang, gekleurde rok en hoë kopdoek verder by die ander vuurtjie en haar hart spring amper by haar keel uit van pure opgewondenheid. Anna! Sy het vergeet van Anna! Anna ry altyd saam met haar in die wa.

      Sy dra die man se koffie vir hom terug en fluister dan oor haar skouer: “Hier is ’n Hererovrou ook by ons. Sy het saamgekom om na my om te sien. Sy sal nie verstaan as ek haar nie saamneem nie. Sy ry altyd saam op die wa. Sy sal dadelik weet daar is ’n skroef los as ons haar nie saamneem nie.”

      Die gemaskerde man hoor die triomfantelike toon van haar stem. “Dan vat ons haar saam en ek skiet haar hier anderkant dood.” Katrien hoor die dodelike beslistheid in sy stem en alles binne-in haar word koud toe die besef tot haar deurdring dat hy elke woord bedoel.

      “Nee, dit kan jy nie doen nie! Ek sal saam met jou gaan, maar dan moet ons die wa hier los vir Anna. Sy is al oud en kan nie meer stap nie,” pleit Katrien.

      Raadop wens Katrien sy kan net ’n oomblik in die haatlike man se gesig kyk sodat sy kan sien hoe lyk so ’n koelbloedige duiwel. Sy hoed is egter diep oor sy oë getrek en sy het nog net een keer die blink van twee swart, slangagtige oë gesien.“Nee, juffroutjie, al jou planne gaan nie uitwerk nie. Ek en jy moet ongesiens hier wegkom en dit is net nie moontlik sonder die wa nie.”

      “Ek sal my perd vat, dan los ons vir Anna die wa hier.”

      “Goed, maar jy sorg dat ek ongesiens hier wegkom. My manne is rondom julle. Ek wag vir jou agter daardie rotse. Roep jou mense nader sodat ek kan hoor wat jy vir hulle sê.”

      Katrien proe die vrank smaak van bloed in haar mond en besef nou eers dat sy haar onderlip styf vasbyt.

      “Lukas!” Katrien roep hard na hom en klim dan by die watent uit om hom buitekant in te wag.

      “Ja, juffrou Katrien!” Lukas kom vinnig nader gedraf.

      “Lukas, so ses tot agt uur te perd hiervandaan is ’n plaas. Ek ken die mense daar, ek het hulle al ontmoet. Rus julle nog vandag en dan trek julle môre verder. Ek wil solank ’n bietjie by die mense gaan kuier. Julle behoort dan twee dae te trek tot daar. Dit beteken ek kan so drie dae lank by die mense kuier.”

      “Juffrou Katrien! Nee, dit kan nie! Die oumeneer het gesê jy gaan nêrens alleen nie; ons moet by jou bly.”

      “Ag, kom nou, Lukas, ek is mos nie meer ’n kind nie.”

      “Dan moet jy met die wa ry sodat Anna en Filemon kan saamgaan.”

      “Dit sal mos niks help nie, Lukas; dan is ek omtrent maar saam met julle daar. Ek wil juis vinnig vooruitry sodat ek twee of drie dae lekker kan kuier.”

      “Nee, juffrou Katrien, jy kan dit nie doen nie! Dit is gevaarlike wêreld hierdie. Die oumeneer sal my doodmaak as hy weet ek het dit toegelaat.”

      “Weet jy watter plaas dit is waarvan ek praat, Lukas?” Katrien probeer so beslis moontlik met Lukas wees toe sy die skerp punt van ’n mes aan die agterkant van die seil teen haar rug voel druk. “Julle sal so ’n bietjie diékant toe moet swenk.” Sy wys in ’n meer westelike rigting. “Dit is ’n klein draaitjie, maar dit sal nie saak maak nie.”

      “Ja, ek weet van daardie plaas, juffrou Katrien, maar jy kan nie alleen daarnatoe ry nie.”

      Katrien voel lus en huil. Dierbare Lukas wat haar saam met haar ouma en oupa grootgemaak het. As hy maar net weet dat sy dit vir hul eie beswil doen en glad nie omdat sy koppig en astrant is nie. “Lukas, hier gaan niks gebeur nie. Ek kry julle op die plaas. Daar . . . is ’n man . . . Ek . . . het hom ontmoet en ek wil baie graag daar gaan kuier . . .”

      “O-o-o!” Lukas se plooigesig vertrek tot een groot rimpel. “O! Dit is vir die mannetjie wat juffrou Katrien wil gaan kuier. Oumevrou sal bly wees as ons met ’n jong man by die huis aankom.”

      Katrien probeer lag en terselfdertyd met haar oë vir hom na die wa beduie, maar Lukas is nou meer tevrede en grinnik net breed. “Dan moet Andreas maar my perd vat en saam met jou ry. Ons sal regkom hier.”

      “Julle sal glad nie regkom nie. Julle moet nog snags wagstaan ook. Ek sal heeltemal veilig wees. Wanneer julle op die plaas aankom, wag ek daar vir julle.”

      Katrien lê ekstra klem op die feit dat sy vir hulle daar sal wag en probeer Lukas laat verstaan dat daar iewers ’n skroef los sal wees as sy nie daar is nie. Lukas is egter so behep met haar onmiddellike probleem dat hy niks van die erns van haar houding raaksien of inneem nie.

      “Ai, ek wens juffrou Katrien wil liewer dat ons almal twee of drie dae daar op die plaas gaan oorstaan. Wat gaan die oumeneer tog sê?”

      “Hy sal bly wees as hy weet ek was ’n paar dae tussen jong mense, Lukas. En as ons daar gaan oorstaan met die beeste, mors ons onnodige tyd.” Katrien draai beslis om om vir Lukas te wys die gesprek is afgesluit. Hy is egter traag en onwillig om sy toestemming te gee. Hy draai onnodig al in die rondte en sy gesig is weer eens in ’n diep bekommerde plooi getrek. “Toe, gaan nou en dan rus julle vandag nog lekker.”

      Katrien wag eers totdat Lukas goed buite hoorafstand is en fluister dan vir die gemaskerde man: “Jy kan nou uitkom en behoort ongesiens agter die rotse te kom. Hulle is almal nou aan die ander kant by die beeste.”

      “Ek sluip net tot agter hierdie rotskoppie. Enige verdagte beweging wat jy maak, sal ek sien. Een van my manne lê omtrent twintig tree hiervandaan en ek sal hom sê om die ou man wat jy nou net hier gehad het, onder skoot te hou. Enige verdagte beweging en ons skiet hom sonder om twee keer te dink. So, gedra jou! Ek gee jou vyf minute, dan moet jy op jou perd wees. Jy beweeg agter daardie plaat swarthaakbosse om en ry reguit suid. Ek sal jou vorentoe ontmoet.” Die man loer versigtig rond en glip dan sag, byna geluidloos, agter by die wa uit. Voordat Katrien dit mooi besef, het hy heeltemal verdwyn.

      Vinnig pak sy ’n stel skoon klere, kam en tandeborsel, asook ’n handdoek en ’n stukkie seep, in haar saalsak. Bekommerd soek haar oë na iets om vir hulle mee ’n bood­skap in die wa agter te laat, maar sy besef dat sy niks het om dit te doen nie. Hulle kan nie een lees of skryf nie en hier is niks anders wat sy kan gebruik nie.

      Vinnig gryp sy ’n paar stukke biltong en beskuit en haar oë soek wild na ’n mes, maar haar slagmes is ook nie meer op die plek waar sy dit gewoonlik bêre nie.

      3

      Byna tien minute lank ry Katrien voordat ’n ruiter skielik van agter ’n boom verskyn. Sy is nie seker of dit dieselfde man is wat haar in die wa aangehou het nie, maar hy het ook swart klere aan, met ’n doek om die onderste gedeelte van sy gesig en ’n hoed op sy kop. Dit is eers toe die man praat dat sy weet dit is nie die een wat by haar in die wa was nie.

      “Hierdie