Die winskopie. Sarah du Pisanie

opdoen.

      Noudat hy weg is, moet hy na hierdie sake ook omsien en dit is tydrowend. Die spoorlyn is nog net tot op Omaruru en daarvandaan moet hy altyd te perd reis. Gelukkig is die aanvoorwerk wat hy kom doen het, om hier te begin ontgin, nou darem ook afgehandel.

      Binnekort sal die mense met die myntoerusting kom en dit solank kom oprig, sodat hulle met ontginning kan begin sodra Stefaans terug is.

      Gerhard gaap en skuif hom teen die saal reg. Hy wou sommer vroeg môreoggend gery het en daarom het hy hier in die veld kom slaap. Buitendien is die hotel op die dorp nie juis netjies nie en dan verkies hy die veld en sy eie saal onder sy kop.

      Hy gaan maar môre opoffer om agter te kom wat daardie ou skelm se planne met die seun is. Hy sal die seun wettiglik by hom koop en aandring op ’n kontrak. Hy behoort darem vir die kind iewers ’n beter toekoms te kan bied as by die nare ou man.

      Hy sal vir hom iewers werk kry. Sodra die myn begin produseer, kan hy by die myn gaan werk.

      Die slaap wat hom tot dusver ontwyk het, sak stadig en gerusstellend op hom toe en met die groot, bruin oë van die seun nog in sy gedagtes, raak hy aan die slaap.

      2

      Gerhard kan nie sy lag hou vir die verontwaardigde verbasing op die mans se gesigte toe die ou man weer met sy patetiese houding by die kroeg insluip nie.

      In doodse stilte staar hulle hom aan, opreg verbaas dat die ou skelm sowaar weer kans sien om hier in te kom.

      ’n Sarkastiese glimlaggie krul om Kurt se lippe toe hy sy bierbeker in ’n groet lig. “Wil jy kom kaartspeel?”

      “Nee! Nee, luitenant. Ek ... ek sal dit nooit weer doen nie. Ek het ook met die kind gepraat. Hy ... hy sal dit nie weer waag nie.” Hy kyk hulle nie in die oë nie, maar vroetel met sy vuil, verkreukelde hemp.

      “Nou wat wil jy hierdie keer hê, jou ou skelm?”

      “Luitenant ... sien, ek weet dit was nie mooi van ons nie. En ... my seun, hy is eintlik ’n baie goeie seun, maar hy voel die siekte van sy sustertjie baie erg. Dit ... dit was darem vir ons ’n uitkomsie om so ’n paar sjielings in die hande te kry.”

      “’n Paar sjielings se voet! As meneer Fouché nie gisteraand hier was nie, dan het jy met ons hele soldy hier weggestap. Hierdie manne werk nou amper drie maande vir daardie geld.” Kurt beduie na die soldate wat nog glad nie vriendelik is nie en sommer ook dreigend nader staan.

      “Ek was in ’n groot nood, mense. Vergewe my tog maar! Soms moet ’n mens vreeslike dinge doen om jou gesin te versorg. Julle weet nie wat dit is om te sien jou kinders is honger en jy het niks om vir hulle te gee om te eet nie.”

      Gerhard loer onderlangs na die soldate. Hy sien hoe hulle frons en hy weet dat dit na hulle mening maar ’n swak verskoning is. Hier in die noorde is baie wild; niemand sal die ou man kwalik neem as hy iets vir die pot skiet nie.

      Hy wag geduldig om te sien wanneer die skelm hom weer gaan vaspraat. Die ou man besef seker dat hy hom op ’n gevaarlike terrein begewe en verander die gesprek.

      “Ek ... ek is so in ’n hoek. Ek het niks meer wat ek kan verkoop om vir die kinders kos te koop nie. Ek is regtig jammer oor gisteraand en ... ek wens ek kon vergoed.” Hy haal ’n vuil sakdoek uit en vee dit kamma oor sy oë.

      “Nou wat kom soek jy dan hier? Soek jy werk?” Klaus, die kroegman, leun oor die toonbank om hom beter te kan sien.

      “Nee, meneer, ek ... ek kan nie my kindertjies sommerso aan hulle genade oorlaat nie. Ek ... ek sal vanaand my kosbaarste besitting vir julle moet bring.”

      “Man, jy skuld ons niks. Hou jou goed!”

      “Maar ek moet dringend geld kry, meneer. Sien ... my kind sal sterf en die ander is alreeds so honger.”

      “O, wil jy dit hier kom verkoop?” Die soldaatjie met die groot, blou oë is al weer die ene jammerte. “Wat is dit, oubaas? Wat wil jy hier kom verkoop? Sal dit nie beter wees as jy dit in die nag aan die winkelier gaan verkoop nie?”

      “Nee, meneer, sien, dit ... dit is iets wat julle beter kan gebruik. Ek ... e ... weet julle het nie vrouens nie. Ek weet ook hoe skaars die goed is ...”

      Die ander kyk hom skepties aan, maar Kurt lag en gooi die laaste slukkie bier in sy keel af.

      “Wel, as dit iets is wat ’n vrou kan gebruik, dan is dit juis nie die plek om dit te verkoop nie. Dan weet jy mos by voorbaat dat ons nie sal belangstel nie.”

      Die blouoog-soldaat hou sy beker na die kroegman uit en draai sy rug op die ou man asof hy die saak as afgehandel beskou.

      “Nee ... nee, dit is nie so iets nie. Julle ... julle sal dit kan gebruik. Ek weet julle sal belangstel. Sien ... e ... ek weet dat julle geïnteresseerd sal wees in ’n ... ’n vrou!”

      “’n Vrou!” Die woord kom in ’n koor uit.

      “Ja, ’n mooi, jong meisie!”

      “Maar dit is mos nie iets wat ’n mens verkoop nie?”

      “Ai, luitenant ... wat moet ’n mens dan maak wanneer jy sien jou kinders gaan dood van die honger?”

      “Wat jy waar gaan kry? Jou skelm ou man!” Selfs Klaus neem nou aan die gesprek deel en sy bloed kook sommer oor sulke blatante leuens. Hy is darem ook nie meer so jonk soos hierdie ander nie, maar selfs vir hom is ’n vrou nuus. As hy ’n mooi, jong meisie kan kry om hier in die hotel te kom werk, sal die mans myle ver kom. Dit sal ’n aantrekkingskrag wees soos min!

      “Gie! Gie!” Die ou man lag sag toe hy sien hoeveel belangstelling daar is. Hy onthou egter watter rol hy speel en skielik is hy weer die hartseer, verontregte party wat alles wat vir hom dierbaar is moet opoffer.

      “Ek ... ek weet tog ook nie of ek dit moet doen nie. Dit sal so finaal wees en ... ai, sy is vir my baie dierbaar.” Hy loer tussen sy wimpers deur om te sien watter uitwerking dit op die ander het.

      “Luister!” Gerhard hou hom net so verbaas en nuuskierig soos die ander en sy stem klink kwaad en verontwaardig. “Met watse streke is jy nou weer besig? Jy het gister al vir ons gesê jy het nie ’n vrou nie. Waar sal jy nou skielik ’n vrou kry om aan ons te kom verkwansel?”

      “Dit is soos meneer daar sê. Ek het nie ’n vróú nie. Dit is ... dit is my dogter!”

      Kurt se harde, growwe lag weerklink deur die kroeg.

      “O, jy is ’n ou skelm! Verwag jy tog nie dat ons hier moet staan en bie op ’n dogter wat ons nooit eers sal sien nie?”

      Die ander soldate besef ook dat dit weer die een of ander slenterslag is en hulle verloor belangstelling. Gerhard wil egter die saak deurvoer.

      “Ons sal darem eers die vrou wil sien. Tussen hakies, wat is jou naam?” Gerhard tree nader en nou eers sien die ou man wie dit regtig is.

      “Hmm ... Jaap ... Jaap Visser.”

      “Wel, Jaap, gaan haal die dogter van jou sodat ons haar kan sien en dan kom vertel jy ons wat jou planne is. As ek die sakie reg verstaan, wil jy haar hier verkoop aan een van ons. Die een wat jou die meeste geld aanbied.”

      Gerhard is vasbeslote om die seun vanaand uit hierdie gemene skepsel se kloue te red. Hy wil egter voor ’n klomp getuies die seun wettiglik by hom koop, sodat daar geen misverstand sal wees nie. Hy sal later aan die seun verduidelik dat hy hulle afgeluister het en heeltemal vertroud was met die hele opset. Die seun sal dan vry wees om te doen wat hy wil. Hierdie vieslike ou man het blykbaar die een of ander houvas op die kind waarmee hy hom verskrik. Vanaand wil hy daardie houvas vir altyd verbreek!

      Jaap Visser skarrel vinnig by die deur uit.

      Omtrent tien minute later is hy terug. Hy is reeds binne-in die kroeg toe hy oor sy skouer loer en sien dat sy sogenaamde dogter nog steeds verbouereerd en bang buitekant staan. Hy spring om en sleep die kind aan sy hand daar in.

      Gerhard sien hoe die kind wegrem en hoe die ou man se