Tryna du Toit-omnibus 1. Tryna du Toit

jou te beurt moes val. My vrou wil graag hê dat jy gou een aand by ons sal kom eet sodat ons in minder ongunstige omstandighede nader kennis kan maak.”

      “Dankie, meneer Celliers, ek sal graag kom.”

      “Gaaf. En dan moet jy toelaat dat ek die skade aan jou motor herstel.”

      “Nee, meneer Celliers, dit is nie nodig nie.”

      “Asseblief, meneer De Kock.”

      “Die skade is so gering …”

      “Nie een van ons sal ooit gelukkig voel as ons dit nie doen nie. Kom ons neem sommer nou die motor na die garage.”

      Ná nog ’n bietjie teëstribbeling willig Johan in en nie lank daarna nie is die twee op pad na die garage.

      “So ’n meisiekind moes darem gery het!” is al wat meneer Celliers sê toe hy die motor sien. “Geen wonder dat jy so kwaad was nie.”

      “Ek was nie kwaad nie.”

      Meneer Celliers se oë flikker ondeund. “Annie verseker my dat jy onhebbelik was … daarom dat sy ook so onhoflik was.”

      Johan kyk vinnig na meneer Celliers, toe glimlag hy ook effens.

      “Meneer Celliers, u dogter was so wit geskrik dat ek bang was dat sy enige oomblik flou kon word. En dan sou ek waarlik nie geweet het wat om aan te vang nie. Ek het maar probeer om haar so kwaad te maak dat sy die skrik kon vergeet, en dit lyk tog of ek daarin geslaag het. Moet asseblief net nie vir haar sê nie.”

      Meneer Celliers se lag is diep en aansteeklik. “Nee, ek sal nie vir haar sê nie. Ons sal maar die hele geselsery van vanmiddag as vertroulik beskou. Maar waar was Piet Grové die hele tyd?”

      “Hy was blykbaar so besorg oor die skade aan sy spoggerige motor dat hy nie juis opgelet het in watter toestand u dogter verkeer het nie,” antwoord hy, sy stem sonder enige gevoel.

      Johan het toe die Vrydagaand by die Celliers’s gaan eet. Barry Retief was ook daar en hulle het ’n genoeglike aand saam deurgebring. Barry het natuurlik ook sommer met die intrapslag vir Annie begin terg oor die ongeluk.

      “Toe, Johan, ek hoor Annie het jou so ’n warm ontvangs gegee.” Maar toe hy sien hoe verleë sy en Andries word, het hy dit maar gelos.

      Annie het inderdaad self nog geen woord met Johan de Kock gewissel oor die ongeluk nie, daarom dat sy so bitter verleë is.

      Sy het Piet Maandagmiddag gebel en hom gevra om saam met haar hul skoolhoof te gaan spreek, maar Piet het botweg geweier.

      “Ek skuld hom nie ’n verskoning nie, en jy ook nie. As hy wil hê ek moet sy motor regmaak …”

      “Dis nie dit nie, Piet. Vader sou vanmiddag gaan om sy motor te laat regmaak …”

      “Nou wat wil jy dan nog hê, Annie?” vra hy ongeduldig. Om die een of ander rede is Piet lelik gebelg.

      “Ek moet heeldag saam met hom werk, Piet. Dit sal tog nie aangenaam wees as daar ’n gevoel tussen ons is nie.”

      “Het hy jóú al om verskoning gevra?”

      “Toe maar, Piet, laat staan maar.” En sy het afgelui en besluit om hom maar op eie houtjie om verskoning te vra sodra sy ’n gepaste geleentheid kry.

      Maar Johan het dit nog so druk op skool gehad dat sy hom nooit alleen te sien kon kry nie en sy kon hom tog nie in die teenwoordigheid van ’n klomp ander mense bydam en sê sy is jammer oor die on-geluk nie. Haar pa het hom nou wel gaan sien en die motor laat regmaak, maar dit skeld haar nog geensins vry van haar verpligting nie.

      Daarna het Annie, ook maar gewoond dat haar weg deur die wêreld sover moontlik vergemaklik word deur die liefde en sorgsaamheid van haar ouers, nooit sover gekom om ’n oomblik te vind om Johan te gaan sien nie. Hy het nooit ’n woord gerep in verband met die ongeluk om haar sodoende te help nie, en die woorde van spyt het toe maar in haar hart weggebêre gebly. Dit het byna begin lyk asof hulle vir altyd daar weggesluit sou bly.

      Die eerste personeelvergadering is gehou aan die einde van die tweede week nadat die skool begin het, net ná die elfuurteepouse.

      Die twee skole het ouder gewoonte saam tee gedrink: in die somer in die laerskoolgebou waar hulle met lekker weer op die stoep kon sit en in die winter in die sonnige personeelkamer van die hoërskool.

      Annie, wat die dag net voor elfuur ’n periode vry gehad het, het so ’n rukkie voor die ander by die laerskool aangekom en reguit na die geïmproviseerde kombuis toe gegaan om te kyk of sy kan hand bysit. Volgens reël was die dames om die beurt verantwoordelik vir die maak en die bediening van die tee, maar gewoonlik was daar een of twee by om te help of sommer net rond te staan en geselskap te hou.

      Liesel Roux was die dag besig om tee te maak en Kobie Louw het rondgestaan en gesels.

      “Hallo,” groet Annie hulle. “Het jy hulp nodig, Liesel?”

      “Nee, dankie, ek is amper klaar. Miskien kan jy solank die koek sny.”

      “Koek! Waar?” vra Kobie. “Hoekom het jy nie lankal gesê nie?”

      “In daardie blik,” sê Liesel kalm. “Mevrou Badenhorst het dit vanmôre gestuur. Ons was darem vir jou gelukkig vandat die skool weer geopen het, nè?”

      “Ja,” stem Annie in terwyl sy die mooi versierde koek aanskou. “En dié een is vir jou ’n pragstuk. Ek wens al die ouers is so waarderend soos mevrou Tim Badenhorst. Timmie is in jou klas, nie waar nie, Liesel?”

      “Ja, en ’n regte klein rakker. ‘Klein Ondeug’ kon vir hom geskryf gewees het. Maar ek vermoed die koek is nog ter ere van jou nuwe hoof, Annie. Ons het nog feitlik elke dag van die kwartaal iets gehad om te eet … en dit is tog iets seldsaams. Wat sal ons vir hom sê as die koek nie meer kom nie, Annie? Hy verwag nou miskien dat dit altyd so sal gaan,” terg Liesel.

      “Ag, loop, jy’s verspot, Liesel. Mevrou Badenhorst het nie eens kinders in die hoërskool nie. Watter belang het sy nou by die nuwe hoof?”

      “Haar mooi blouoogdogter, Elsabe, het miskien baie belang by hom,” kom dit blitsvinnig van Kobie. “En terwyl ons nou op die onderwerp is, Annie, gaan jy jou handjies en jou ogies van die nuwe hoof afhou en hom vir ons laat staan, of stel jy ook belang?”

      Annie het stilswyend die koek uit die blik getel en daaraan begin sny.

      Dit is Liesel wat vererg vir Kobie berispe: “Skaam jou, Kobie. ’n Mens praat mos nie so nie.”

      “Waarom nie? Ek wil mos maar net weet. Sy het hom byna katswink gery en sodoende ’n blywende indruk gemaak; nou werk sy nie alleen die ganse dag saam met hom nie, maar sy het nog waarlik waar ’n neef wat saam met hom skoolgegaan het en op wie se mooi plaas hulle kan gaan kuier. Ek vra maar, dan weet ek mos of ek sal wedywer, of nie.”

      Annie is bitter vererg, maar sy is ook jammer vir Kobie, want die uitlatings wat so onverbloemd gekom het, het uit ’n seer hart gespruit. Sy is egter nie van plan om vir Kobie te wys dat haar steke haar raak nie. Dit is nou wel miskien as ’n grap bedoel, maar ’n grap met ’n tamaai groot angel in sy stert.

      En die rede daarvoor is Piet Grové.

      Piet het Kobie in die begin, ná hy op Saailaagte gekom het, dikwels uitgeneem, maar in die jongste tyd bepaal hy sy aandag byna uitsluitlik by Annie, en dit is net as Annie die aand ’n ander afspraak het – en sy sorg met taamlik gereelde tussenposes daarvoor – dat hy Kobie soms uitneem. En Kobie weet, soos ’n vrou maar intuïtief dié dinge weet, dat sy maar net ’n plaasvervanger is, dat Piet die eerste die beste geleentheid sal aangryp om hom weer na Annie te haas. En in haar hart het ’n grief teen Annie ontkiem. Aangevuur deur haar jaloesie het dit gedreig om haar hele uitkyk op die lewe te vertroebel.

      Annie sny dus maar die koek klaar, uiterlik kalm, innerlik erg ontstem deur Kobie se onverdiende aanval en tog terselfdertyd jammer vir die meisie wat so sonder skroom haar wonde aan die wêreld kan blootlê.

      “Kobie,”