Helene de Kock Omnibus 9. Helene de Kock

vasgedraai weens die nat koringstrooi, en nou gly die belt wat die awegaar trek!”

      “En nou?” vra Maryn grootogig, want hoewel sy ’n plaaskind is, is hierdie tegniese dinge tog vir haar duister.

      “Nou,” sê Peet, en steek hand in die sy vas voordat hy die ergste lawaaisone ingaan, “sal ons tot vroegdag toe by die sewentig sakke klam koring byna korrelgewys uit die silinder moet kry!”

      “Maar dis mos ’n vreeslike proses!” laat Maryn simpatiek hoor.

      “Juis, want die bietjies-bietjies moet ons nou weer terugkry in die voerput sodat dit weer van voor af in die silinder kan sirkuleer.” Hy buk meteens af na haar, want sy het agter hom aangekom. Toe slaan hy albei arms styf om haar, soen haar twee, drie keer. “Ag, sien jy nou, daar is altyd iets wat my weghou van my meisie! Nou sal ons agter wees met die koring …”

      “En die romantiese rit is daarmee heen!” onderbreek Maryn hom met ’n laggie wat haar stem wil laat breek.

      “Tja!” sê Peet met sy oë op die verligte skuur. ‘Dis tyd dat ons verloof raak – dit sal sulke ritte oorbodig maak!”

      “En romanse?” vra Maryn vinnig, maar verander van deuntjie toe sy besef dat hy weens die drang van sy onmiddellike taak haar nie die antwoord kan gee wat sy verlang nie. “Ag toe maar, jong … Ek is vanaand in ’n anderste bui. Jy kry in elk geval nou-nou hulp. Marcel het aangebied om met die oondsessies ook te help. Hy sê die beesbedrywighede hou hom nie juis só besig nie!”

      Peet draai om en kyk haar stip aan.

      “Hmf! Wat sal hy nou van oonde weet? Praat van ’n vyfde wiel!”

      Dis asof daar ’n vlam in Maryn opskiet.

      “Nou’s jy onredelik! Marcel is bekwaam en gewillig – wat méér wil jy hê?”

      Daar is ’n droë, krakende stilte tussen hulle, en dit klink asof die droogoonde ver op die horison dreun.

      “Bekwaam en gewillig …” sê Peet stadig, nadenkend, en toe, voordat hy omdraai om by die oonde in te stap: “Dit gaan nie om wat ék wil nie, Maryn!”

      Maryn snak in die warm aandlug, kyk hom star agterna toe hy wegstap. Wat ’n kriptiese, onverwerkbare gesprek! dink sy, en dit voel asof haar brein aan die brand is. En niks wat ons sê, vind werklik by mekaar ingang nie. Dis die eerste maal dat ons geen aansluiting vind nie …

      Toe draai sy stadig en stram om, gaan haal die koffiegoed onder die populier en loop huis toe in die yl lig van die klimmende maan.

      5

      ’n Week nadat Peet en sy helpers hulle gaar gesukkel het met die klam koringstrooi wat om die awegaar van die oond gekoek was, en die tergende proses om die koring weer terug in die voerput te kry, verloop die sessie by die oonde baie meer gedissiplineerd. Peet is elke wakker oomblik op sy pos, en bewaar die een se siel wat weens onoplettendheid ’n soortgelyke katastrofe laat ontkiem. Net toe hierdie sinchronisasie van die stropery op die lande en die droëry by die oonde amper vervolmaak is, daag die beeste per vragmotor van Petrus Steyn af op. Damplaas is in beroering. Marcel moet sy hulp tydelik van die droogoonde onttrek om hom geheel en al aan die Simmentalers te wy. Oom Frederik vat skaars grond so kloek hy om sy beeste, en Eugene steek vinnig die koors by hom aan. Selfs Peet kom loer ’n kwartiertjie lank toe die beeste Damplaas se helder neongeel oorknippies aankry en sommer uit die staanspoor, en dalk meer vir die pret, geweeg word. Ook Selina kom na die drukgang toe en beduie dat daar nou ná al die jare weer misvure gepak kan word.

      Dis natuurlik Maryn en Elsje wat voorstel dat die koms van die Simmentalers gevier moet word. Almal behalwe Eugene en Marcel, wat by die droogoonde is, nuttig ’n vroeë aandete op die groot stoep toe Maryn sê dat dit nou ’n oulike plan sal wees om ’n paar mense oor te nooi en vleis te braai. Oom Frederik en Elsje is dadelik entoesiasties, maar Peet gooi wal.

      “Dit sal moeilik wees om in dié tyd partytjie te hou,” sê hy somber, roer en roer sy koffie met ’n aanhoudende geklingel van die lepeltjie teen die koppie.

      “Lyk my jy werk te hard, Peetman,” antwoord oom Frederik hom, en sy pyprook bol in die stoeplig. “Ek ken jou mos nie so vol besware nie.”

      Peet pluk die lepel met skrik uit die koppie. Hy sal moet lig loop. Oom Frederik is fyn van oog en nog fyner van nerf. Maar hy wat Peet is, weet hoe om met woorde te dokter …

      “Oom het reg,” sê hy, en sy stem is mild en paaiend, “wat ek nodig het, is ’n lang oop stuk pad in my nuwe wa!”

      Die ou man straal sommer.

      “Maak so, seunie! Ek sal jou sê, gaan jy nou môre Bethlehem toe om entstof vir die beeste te kry. Marcel sal jou dankbaar wees, en dan ry jy sommer jou oop stuk pad!”

      “Goed, oom.” Peet glimlag, drink sy koffie klaar, en staan op om homself te verskoon. Dis nou-nou weer sy beurt by die oond.

      “Ons gaan saam,” kondig Maryn aan, net toe hy wil loop. “Ek en Elsje kort ’n paar stukkies klere, en ek wil hê ons moet by oom Hannes van Uitdraai aangaan om van sy spesiale wors te kry vir die braaiery. Ons sal ’n bietjie ekstra vleis moet hê as ons soos gewoonlik weer die onderwyseresse nooi.”

      “Ja,” stem oom Frederik toe, “ek hoor juis daar’s ’n nuwe onderwyseressie vir Biologie. Kom glo van die Kaap af …”

      Die volgende oggend is Peet saam met die son uit die vere en was hy die BMW met Eugene se motorsjampoe. Toe hy klaar is, skitter die motor. Dis egte genot vir hom om sy eiendom só te sien, en hy besluit om net vir vandag niks verder te dink nie. Dis sy motor en hy gaan vandag geniet soos iemand wat ’n droom sien waar word het. Dis mos nie te sê dat daar nie ook ander drome is nie …

      Hy slaag in hierdie voorneme. Die dag saam met Maryn en Elsje begin met louter plesier, want ook die meisies is op hierdie heerlike, oop sonskyndag lig van gemoed en hul gesprekke op pad vlot vrolik en vinnig. In die dorp vra Elsje om haar eie loop te loop, want haar soektog na sandale sal die ander twee tog net verveel. Hulle spreek af om mekaar etenstyd by ’n restaurant te ontmoet. Peet drentel geduldig oral saam met Maryn totdat sy eindelik alles het wat sy gesoek het. Toe gaan hulle Marcel se beesmedisyne haal en gaan sit en wag vir Elsje om haar opwagting te maak. Sy daag dan ook skaars tien minute ná hulle op. Haar fyn vel gloei en haar oë blink opgewonde toe sy uitasem by hulle kom sit. Sy skud haar sybokkiehare uit haar gesig en lag haar stralende lag.

      “Ek was bang ek’s dalk laat!” maak sy verskoning. “Netnou ry julle sonder my!”

      “Groot verlies,” sê Peet skaars hoorbaar, en bestudeer die bekende spyskaart van voor af. Hy kry meteens ’n helder prentjie voor hom – sy eie arm en hand wat om Elsje se skouers gaan en haar saggies wakker skud iewers in ’n bloudonker nag, haar wye oë wat vaak oopgaan en haar welige hare wat goud en glimmend om haar lê. Sy sal dan net so mooi wees soos nou; te alle tye sal hierdie ongeskonde skoonheid haar aankleef. Sy sal ’n bron van lieflikheid bly vir die man wat haar begryp …

      Hierdie gedagte klamp yskoud om sy hart. Hoe diep verstaan Eugene haar werklik? Hy het haar lief, sekerlik; haar skoonheid, haar warm vriendelikheid, haar besondere vroulikheid – maar sal hy met sy gedrae, prosaïese geaardheid ooit weet wat ’n mens alles uit Elsje te voorskyn kán haal? Dis ’n grys gedagte, ’n hol vraag, en Peet probeer vergeefs om dit af te skud. Hy lees die doodgewone spyskaart met sy saaie standaardgereggies oor en oor en word niks wys nie.

      Maryn steur haar soos altyd glad nie aan Peet se gekonsentreerde swye nie. Peet is mos maar Peet. Sy gesels met Elsje oor alles wat sy gekoop het en sit alles met smaak vir Elsje en opnoem. Sy’t ’n wynrooi rok gekoop vir die Kerspartytjie wat elke jaar op Damplaas gehou word, en skoene wat daarby pas; sy’t ’n wit-en-vlamrooi informele uitrusting gekoop vir die beoogde vleisbraaiery; sy’t ’n das vir Pa Frederik, mansjetknope vir Eugene en ’n duur emalje-dasspeld vir Peet gekoop.

      Dis ’n oomblik waarin Maryn ontdek dat sy skoon vergeet het om vir Selina die swart deursigtige kopdoek te koop wat sy voor gevra het. Sy wil dit na haar dertiende