Terug na Eden. Ena Murray

het nie gesê …”

      “Jy hoef dit nie te sê nie. As dit nie so was nie, sou jy tog ja gesê het.”

      ’n Kort stilte. Dan, huiwerig om weer aan ou wonde te krap, antwoord sy: “Dis ’n bietjie moeilik, Pa.”

      “Net as jy dit moeilik maak, Isabé. Wíl maak.”

      “Pa! Pa weet wat ek bedoel.”

      Hy swyg eers, keer die vraag wat spontaan na sy lippe kom. Nee, hy wil nie weet of hierdie pragtige dogter van hom haar dan nie kon losmaak van gister en al die hartseer wat dit ingehou het nie. Liewer nie. Hy vra dan maar liewer ’n ander vraag: “Is jy bang dominee Weich sal uitvind van … vier jaar gelede?”

      Die ooglede beweeg asof êrens ’n pynlike hou toegedien is. “Nee, Pa. Ek is nie bekommerd dat hy op straat êrens iets sal hoor nie. Maar hy moet weet.”

      “Hoekom moet hy weet?”

      Sy kyk hom byna geïrriteerd aan. “Natuurlik moet hy weet! Hy moet weet met watter soort vrou hy gaan trou. Hy het my van sy verlede vertel, hoekom hy nou nog ongetroud is. Daar is geen donker geheim in sy verlede nie,” en sy glimlag wrang. “Maar dis seker nie meer as reg dat hy van mý donker geheim weet voordat ons trou nie … as hy dan nog wíl trou, bygesê.”

      Helgard is eers stil. Isabé wil bieg. So baie mense voel hulle verplig om te bieg en verongeluk sodoende alle kanse op moontlike geluk. Bieg knak so baie lewens so onnodig. Hy weet.

      “My kind, jy hoef nooit weer enige raad van my te aanvaar nie, maar die raad wat ek jou nou gaan gee … asseblief, neem dit aan! Moenie bieg nie. Laat die verlede met rus. Dit het niks met jou en Helmut se toekoms saam uit te waai nie.”

      Sy lyk amper geskok. “Pa bedoel ek moet met ’n leuen …?”

      “Leuen? Watse leuen? Daar word nie gelieg nie. Hy is darem seker nie onnosel nie. Hy moet tog kan raai daar was die een of ander tyd ’n man in jou lewe …”

      “Hy weet dit reeds. Maar dis al. Dat ek wel vroeër ’n verhouding gehad het.”

      “En dis nie nodig dat hy iets meer weet nie.” Hy leun dringend vorentoe. “Isabé, my kind, luister vir Pa, asseblief. Wat is daar werklik om te bieg? Die grootste wat jy voor Helmut sou moes bely, sou wees dat jy nie meer ’n maagd is nie. En jy het my verseker dat dit wel die geval is.”

      “Dit is ook so.”

      “Nou dan? Ek dink jy gaan onvergeeflik selfsugtig wees as jy hom die besonderhede van vier jaar gelde vertel.” Sy oë pen haar vas. “Want jy gaan dit nie regkry dat hy jou dan minder liefhet nie. Al wat jy gaan bereik, is dat jy hom, en jouself, onnodige seerkry op die hals haal. Jy gaan hom net skok. Maar skok maak nie liefde dood nie, my kind. Dit laat net ’n letsel op die hart wat kon gebly het. Bieg is ’n goeie ding, maar dis net toelaatbaar as jy nie ander onskuldige mense daardeur seermaak nie. As dit ander gaan kwets, ander se sielevrede benadeel, moet dit bly.”

      Sy kyk hom met ’n sprank van hoop aan, vra egter steeds onseker: “Is Pa seker dis die beste? Pa is ook ’n man. Sou Pa dit so verkies het dat my ma nooit gebieg het nie?”

      En ook nie jou stiefma nie, sê hy stil in die hart. “Ja, Isabé. Dis goed jy noem hierdie voorbeeld. Kyk al die ellende wat uit haar bieg voortgespruit het. Sou dit nie maar beter gewees het as sy liewer nie daardie brief geskryf het waarin sy vertel het Nols is nie my kind nie? Dit het net hartseer meegebring. Niemand het daardeur ’n beter mens geword nie. Nêrens het dit ons inniger saamgebind nie. Inteendeel. Ons gaan nog vir baie jare bieggeld betaal. As dit maar met klinkende munt kon wees, maar meesal is die prys wat vir daardie soort belydenis betaal word, die trane en smart van die onskuldige partye in die storie. Moenie, my kind. Gister is verby. Dis verbý, Isabé!”

      Sy knik, staan op. Haar pa het reg. Gister is verby, en sy moet dit ook nou so aanvaar. Helmut het gesê ’n liefde wat nie bestaansreg het nie, word net brandend en lewend gehou omdat jy dit so wil hou. En sy is moeg om aan gister vasgeketting te wees. Want die jare gaan verby en daarmee saam die kans op geluk. Sy stap om die lessenaar, sit haar arms om haar pa se nek, druk hom vas.

      “Dankie, my ou Pappa. Ek is so lief vir jou.”

      Sy arms druk haar styf vas. “En ek vir jou, Isabétjie. Pa sal so graag wil sien dat daar vir jou ook iets moois en wonderliks in die toekoms wag.”

      Sy soen hom op die voorkop, kyk met teer oë in syne af. “Ek begin glo dat so iets dalk moontlik is, Pa. Ek het hom beloof ek sal hom my antwoord gee wanneer ek terugkom.”

      Met vaderliefde wat ’n mistigheid in die oë bring, kyk hy haar agterna toe sy uitstap. Sy is sy enigste dogter en lê hom so baie na aan die hart, maar vier jaar gelede het sy byna sy hart gebreek. Dit was ’n donker tyd in Paradys se geskiedenis – in meer as een opsig. Maar die son het weer deurgebreek. Tydelik, altans.

      Sy blik dwaal af na die tabelle voor hom. Mag God gee dat die reën ook weer uit die wolke sal losbreek. Hy het so selfversekerd geklink toe hy Janneman daarvan probeer oortuig het dat alles reg is en dat hy sal sorg dat dit reg bly, maar net hy weet omstandighede is nie so belowend soos hy wou voorgee nie. Ontsettend hoë bedrae is die afgelope vier jaar aan mediese koste bestee. Hantie se hotelkoste wat noodwendig daarmee saamgeval het, vervoer heen en weer Kaap toe en talle ander dinge wat klein Helgard se siekte meegebring het, het fenomenale kontantbedrae uit die vol koffers van Paradys laat stroom. Nie dat daar vir een oomblik aan gedink is nie, want geld was nie hier van belang nie. Die koste van die hospitaal en die operasie sal die koste wat reeds aangegaan is, ver oorskry, maar ook dit maak nie saak nie, as dit net klein Helgard se lewe kan red en sy lyding kan verlig. Dit maak nie saak as die gordel vir die eerste keer in die heugenis van die Retiefs se lewe op Paradys baie styf getrek sal moet word nie. As dit net nie tevergeefs sal wees nie. As God net die reën sal stuur.

      Hy staan op en gaan staan by die venster, kyk uit na ’n wolklose, sterbesaaide naghemel, fluisterpraat met homself, met Iemand: “Ons kan nie nou ’n droogte vat nie. Daar is nie geld vir voer nie. Here, asseblief, stuur die reën!”